Điều gì gây ra buồn nôn, chảy nước bọt và có thể điều trị bằng cách nào?

Bài viết bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Mai Viễn Phương - Bác sĩ nội soi tiêu hóa - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park

Buồn nôn có thể đi kèm với tăng tiết nước bọt, chán ăn một số loại thực phẩm. Những triệu chứng này thường không quá nguy hiểm nếu xuất hiện ít, tuy nhiên khi xảy ra thường xuyên đây có thể là một dấu hiệu của bệnh lý nào đó. Vậy nên khắc phục chứng buồn nôn và chảy nước bọt thế nào?

Có một số bệnh lý có thể gây ra buồn nôn và chảy nước bọt. Một số tình trạng này cần được chăm sóc y tế ngay lập tức, trong khi những tình trạng khác có thể được giải quyết khi đi khám định kỳ.

1.1 Táo bón

Táo bón là một tình trạng tiêu hóa đặc trưng bởi đi tiêu không thường xuyên, đau đớn. Các triệu chứng thường gặp bao gồm đau khi đi đại tiện, phân cứng và cảm giác không thể thoát được hết.

Các nhà nghiên cứu nhận thấy buồn nôn là một triệu chứng phổ biến của chứng táo bón mãn tính. Các triệu chứng khác bao gồm ợ chua và khó nuốt, cả hai biểu hiện nay đều có thể gây tăng tiết nước bọt.

1.2 Hội chứng ruột kích thích (IBS)

Hội chứng ruột kích thích là một nhóm các triệu chứng đường ruột dẫn đến khó chịu mãn tính ở dạ dày. Tình trạng này có thể gây táo bón mãn tính, tiêu chảy hoặc cả hai. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng, buồn nôn có thể gây chảy nước miếng đây là một triệu chứng phổ biến cũng như đầy hơi, chướng bụng.

1.3 Ngộ độc thực phẩm

Ngộ độc thực phẩm là một bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn ở đường tiêu hóa. Buồn nôn là một trong những triệu chứng sớm nhất ngộ độc thực phẩm. Các triệu chứng khác bao gồm sốt, nôn mửa và tiêu chảy. Khi bị ngộ độc thực phẩm bệnh nhân cần tới ngay các cơ sở y tế để được điều trị kịp thời.

1.4 Viêm dạ dày

Viêm dạ dày là tình trạng viêm cấp tính hoặc mãn tính của niêm mạc dạ dày. Buồn nôn, nôn mửa và đau dạ dày là những triệu chứng chính của tình trạng này. Buồn nôn và nôn nhiều hơn có thể gây tăng tiết nước bọt.

1.5 Loét dạ dày tá tràng

Loét dạ dày là một thuật ngữ chung để chỉ các vết loét ở dạ dày, thực quản và ruột. Loét dạ dày thường gây ra cảm giác đau rát từ nhẹ đến nặng khắp ngực và dạ dày. Các triệu chứng khác bao gồm buồn nôn và nôn, khó tiêu và có máu trong phân. Giống như các tình trạng tiêu hóa khác, buồn nôn có thể dẫn đến tiết nước bọt.

1.6 Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD)

Trào ngược axit có thể dẫn đến buồn nôn, khó nuốt và tăng tiết nước bọt. Các triệu chứng khác bao gồm ợ chua, có vị đắng trong miệng và trào ngược thức ăn hoặc chất lỏng.

1.7 Viêm thực quản

Viêm thực quản là một tình trạng viêm ảnh hưởng đến thực quản, ống kéo dài từ miệng đến dạ dày. Với bệnh viêm thực quản, tình trạng viêm có thể khiến bạn khó nuốt, gây chảy nước miệng.

Nhiều nguyên nhân gây viêm thực quản, chẳng hạn như GERD, thuốc hoặc nhiễm trùng, có thể dẫn đến chảy nước bọt và buồn nôn. Viêm thực quản không được điều trị có thể cần chăm sóc y tế.

1.8 Chứng khó nuốt

Chứng khó nuốt là một tình trạng gây khó nuốt. Chảy nước miệng là một triệu chứng phổ biến của chứng khó nuốt. Các triệu chứng khác bao gồm khó hoặc đau khi ăn. Một số nguyên nhân y tế gây ra chứng khó nuốt có thể gây buồn nôn, khiến tình trạng chảy nước bọt trở nên trầm trọng hơn. Nếu chứng khó nuốt dẫn đến nghẹt thở hoặc khó thở, hãy đi khám ngay.

1.9 Nhiễm toan ceton do đái tháo đường

Nhiễm toan ceton do tiểu đường (DKA) là một biến chứng tiểu đường nghiêm trọng xảy ra khi cơ thể biến chất béo thành xeton để làm nhiên liệu do thiếu insulin.

Khi bị nhiễm toan ceton do tiểu đường cần được chăm sóc y tế ngay lập tức. Hãy đến phòng cấp cứu gần nhất nếu bạn cảm thấy buồn nôn và nôn kèm theo:

• Tăng đi tiểu
• khát
• Thở nhanh
• Lượng đường huyết và xeton cao
• Sỏi mật

Sỏi mật là những chất cặn cứng hình thành trong túi mật từ lượng cholesterol dư thừa trong mật. Sỏi mật không được điều trị có thể dẫn đến viêm túi mật cấp, gây buồn nôn và nôn.

1.10 Quai bị

Quai bị là một bệnh do virus gây ra, ảnh hưởng đến các tuyến nước bọt và khiến chúng sưng lên. Mắc bệnh quai bị có thể khiến bạn khó nuốt, dẫn đến chảy nước miếng. Quai bị cũng có thể dẫn đến viêm tụy, có thể gây buồn nôn, nôn và đau bụng. Các triệu chứng khác của bệnh quai bị bao gồm sốt và đau nhức cơ thể.

1.11 Đột quỵ

Một đột quỵ là một tình trạng đe dọa tính mạng, trong đó lưu lượng máu đến não bị tắc nghẽn. Đột quỵ là một nguyên nhân gây tăng tiết nước bọt, vì vậy triệu chứng này cũng có thể xuất hiện.

Để điều trị tình trạng này, người bệnh nên gọi gọi cho bộ phận cấp cứu ngay lập tức nếu nhận thấy các triệu chứng của đột quỵ, chẳng hạn như:

• Sụp mí, tê hoặc yếu ở một bên của cơ thể
• Nói lắp
• Buồn nôn
• Đau đầu
• Chóng mặt

1.12 Ung thư tuyến tụy

Ung thư tuyến tụy có thể phát triển từ hai loại tế bào khác nhau trong tuyến tụy. Buồn nôn là một triệu chứng phổ biến của ung thư tuyến tụy. Ung thư tuyến tụy cũng có thể gây ra sự gia tăng axit trong dạ dày, dẫn đến chảy nước miệng.

Các triệu chứng khác bao gồm:

• Giảm cân không giải thích được
• Đau ở bụng
• Các triệu chứng tiêu hóa

1.13 Rối loạn lo âu lan tỏa

Lo lắng có thể dẫn đến một số triệu chứng liên quan đến đường ruột. Buồn nôn là một triệu chứng phổ biến của lo lắng. Bên cạnh đó còn có thể xuất hiện một số triệu chứng như:

• Đau bụng
• Khó tiêu
• Bệnh tiêu chảy
• Táo bón

Lo lắng quá mức thậm chí có thể dẫn đến IBS hoặc loét dạ dày do căng thẳng, cả hai đều có thể gây tăng tiết nước bọt.

1.14 Ngộ độc carbon monoxide

Carbon monoxide là một chất khí không màu, không mùi, được tạo ra trong quá trình đốt cháy nhiên liệu. Ngộ độc carbon monoxide có thể gây tử vong. Các triệu chứng phổ biến bao gồm:

• Buồn nôn
• Đau đầu
• Chóng mặt
• Lú lẫn
• Nôn mửa

Carbon monoxide có thể gây tổn thương thần kinh là nguyên nhân tiềm ẩn của chứng tăng tiết nước bọt.

1.15 Không dung nạp lactose

Không dung nạp lactose là do cơ thể không có khả năng sản xuất lactase, một loại enzyme phân hủy lactose. Các triệu chứng thường xảy ra ngay sau khi tiêu thụ lactose. Chúng bao gồm:

• Buồn nôn
• Bệnh tiêu chảy
• Nôn mửa
• Đầy hơi
• Khí ga

1.16 Thuốc theo toa

Theo nghiên cứu, buồn nôn và miệng chảy nước bọt đều là tác dụng phụ tiềm ẩn của nhiều loại thuốc. Để điều trị chảy nước bọt và buồn nôn còn tùy thuộc vào nguyên nhân. Một số có thể yêu cầu điều trị khẩn cấp, một số cần điều trị tại văn phòng bác sĩ và những người khác có thể được xử lý tại nhà.

Nhiễm toan ceton do tiểu đường, ngộ độc carbon monoxide, đột quỵ và sỏi mật là tất cả các tình trạng nghiêm trọng cần được chăm sóc y tế ngay lập tức. Nếu bạn hoặc ai đó đang cảm thấy buồn nôn, chảy nước bọt và các triệu chứng phổ biến khác của những tình trạng này, hãy gọi cho bộ phận cấp cứu ngay lập tức.

Đối với các bệnh nhiễm trùng đường tiêu hóa như ngộ độc thực phẩm, viêm dạ dày ruột và một số bệnh viêm loét dạ dày tá tràng, có thể kê đơn thuốc kháng sinh để điều trị. Các tình trạng khác, bao gồm viêm dạ dày, GERD và viêm thực quản, có thể được điều trị bằng cách kết hợp thuốc và thay đổi lối sống.

• Chứng khó nuốt thường thấy nhất ở người lớn tuổi, những người cần được chăm sóc suốt ngày đêm.
• Quai bị là một bệnh nhiễm trùng do vi rút gây ra, bệnh này sẽ cần thời gian, chất lỏng và thời gian nghỉ ngơi.
• Ung thư tuyến tụy đòi hỏi các phương pháp tiếp cận y tế phù hợp từ đội ngũ bác sĩ. Còn đối với rối loạn lo âu tổng quát cần sự trợ giúp của chuyên gia sức khỏe tâm thần.

Tuy nhiên bạn cần lưu ý, nếu chảy nước bọt và buồn nôn cản trở chất lượng cuộc sống của bạn, hãy đi khám. Bác sĩ có thể sử dụng nhiều xét nghiệm để xác định nguyên nhân và điều trị chứng buồn nôn và chảy nước bọt của bạn.

Thực tế, có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến tình trạng chảy nước bọt và buồn nôn. Hầu hết các trường hợp chảy nước bọt là do buồn nôn chứ không phải do một tình trạng riêng biệt. Một số trường hợp khác, miệng chảy nước là do tình trạng thần kinh hoặc thể chất tiềm ẩn ảnh hưởng đến miệng. Những tình trạng này cũng có thể có triệu chứng buồn nôn.

Nếu như tình trạng buồn nôn và tăng tiết nước bọt diễn ra trong thời gian dài, người bệnh nên đi khám để được các bác sĩ kiểm tra và đưa ra lời khuyên cụ thể với từng trường hợp. Tuyệt đối không được tự ý sử dụng thuốc điều trị vì có thể gây ra nhiều tác dụng phụ không mong muốn và làm gia tăng tình trạng bệnh.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là một địa chỉ thăm khám sức khỏe uy tín, đạt tiêu chuẩn cao với đội ngũ bác sĩ giàu chuyên môn, có nhiều năm kinh nghiệm trong việc khám và điều trị. Cơ sở vật chất hiện đại, trang bị đầy đủ hệ thống máy móc tân tiến. Vì thế khi có bất cứ vấn đề gì về sức khỏe, bệnh nhân có thể tới bệnh viện để được thăm khám.

Tài liệu tham khảo

Babic T, et al. (2014). The role of vagal neurocircuits in the regulation of nausea and vomiting.

ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3893663/

Boyce HW, et al. (2005). Sialorrhea: A review of a vexing, often unrecognized sign of oropharyngeal and esophageal disease.

ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15681902

Causes: Dysphagia (swallowing problems). (2018).

nhs.uk/conditions/swallowing-problems-dysphagia/causes/

Definition & facts for gallstones. (2017).

niddk.nih.gov/health-information/digestive-diseases/gallstones/definition-facts

Food poisoning symptoms. (2019).

cdc.gov/foodsafety/symptoms.html

Carbon monoxide poisoning: Frequently asked questions. (2018).

cdc.gov/co/faqs.htm

Gastritis. (2015).

niddk.nih.gov/health-information/digestive-diseases/gastritis

Gastroenteritis. (2016).

my.clevelandclinic.org/health/diseases/12418-gastroenteritis

Goodman K. (n.d.). How to calm an anxious stomach: The brain-gut connection.

adaa.org/learn-from-us/from-the-experts/blog-posts/consumer/how-calm-anxious-stomach-brain-gut-connection

Hypersalivation ptyalism sialorrhea. (2018).

medicine.uiowa.edu/iowaprotocols/hypersalivation-ptyalism-sialorrhea

Maceira E, et al. (2012). Medication related nausea and vomiting in palliative medicine.

apm.amegroups.com/article/view/1041/1268

Pancreatic cancer — patient version. (n.d.).

cancer.gov/types/pancreatic

Shah ED, et al. (2018). Lower and upper gastrointestinal symptoms differ between individuals with irritable bowel syndrome with constipation or chronic idiopathic constipation. DOI: