Nội soi dạ dày: Những điều bạn cần biết

Bài viết bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Phạm Thị Thu Hương - Trưởng Đơn nguyên Nội Tiêu Hóa - Nội soi - Đơn nguyên Nội tiêu hóa - Nội soi - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City

Sau khi nội soi dạ dày, người bệnh sẽ được theo dõi trong một khoảng thời gian, thường là ít hơn một giờ, trong khi thuốc an thần được thải hết khỏi cơ thể. Đây là kỹ thuật an toàn, tuy nhiên trong một vài trường hợp cũng có thể xảy ra biến chứng.

Nội soi đường tiêu hóa trên, thường được gọi là nội soi dạ dày hoặc nội soi dạ dày - tá tràng, là một thủ thuật cho phép bác sĩ kiểm tra trực tiếp phần trên của đường tiêu hóa, bao gồm thực quản, dạ dày và tá tràng (phần đầu tiên của ruột non).

Bác sĩ thực hiện thủ thuật, được gọi là bác sĩ nội soi, được đào tạo đặc biệt trong việc sử dụng máy nội soi để kiểm tra hệ thống tiêu hóa trên, tìm kiếm tình trạng viêm (đỏ, kích ứng), chảy máu, loét hoặc khối u.

Những lý do phổ biến nhất cho nội soi tiêu hóa trên bao gồm:

• Khó chịu vùng bụng không rõ nguyên nhân hoặc đau ở vùng bụng trên
• GERD hoặc bệnh trào ngược dạ dày thực quản (thường được gọi là ợ nóng hay ợ chua)
• Buồn nôn và nôn kéo dài
• Chảy máu đường tiêu hóa trên (nôn ra máu hoặc máu tìm thấy trong phân có nguồn gốc từ phần trên của đường tiêu hóa). Chảy máu có thể được điều trị trong khi nội soi
• Thiếu máu thiếu sắt (lượng máu thấp liên quan đến mức độ sắt thấp trong máu) ở người không bị chảy máu rõ ràng
• Khó nuốt, thức ăn hoặc chất lỏng bị mắc ở thực quản trong khi nuốt. Điều này có thể được gây ra bởi hẹp do khối choán chỗ hoặc thực quản không co bóp đúng cách. Nếu có một sự hẹp nghiêm trọng, nó thường có thể được làm giãn bằng bóng đặc biệt hoặc ống giãn trong quá trình nội soi
• Phát hiện bất thường hoặc không rõ ràng trên phim chụp X-quang đường tiêu hóa trên, chụp CT hoặc MRI
• Loại bỏ dị vật (vật nuốt)
• Để kiểm tra sự chữa lành hoặc tiến triển của các polyp , khối u hoặc vết loét được tìm thấy trước đó

Người bệnh sẽ được hướng dẫn cụ thể về cách chuẩn bị trước khi làm thủ thuật nội soi dạ dày. Các hướng dẫn này được thiết kế để đảm bảo sự an toàn của trong và sau khi kiểm tra và để giảm thiểu các biến chứng có thể xảy ra. Điều quan trọng là đọc các hướng dẫn trước thời gian làm thủ thuật và làm theo chúng một cách cẩn thận. Đừng ngần ngại gọi cho văn phòng bác sĩ hoặc cơ sở nội soi nếu có câu hỏi.

Người bệnh có thể được yêu cầu không ăn hoặc uống bất cứ thứ gì trong vòng tám giờ trước khi nội soi. Điều quan trọng là dạ dày của bạn trống rỗng để cho phép bác sĩ nội soi nhìn thấy được toàn bộ dạ dày tá tràng và ngăn ngừa nguy cơ thức ăn hoặc chất lỏng bị trào vào phổi trong khi đang dùng thuốc an thần.

Người bệnh có thể được yêu cầu điều chỉnh liều thuốc đang dùng (như insulin) hoặc ngừng một số loại thuốc cụ thể (như thuốc chống đông) tạm thời trước khi nội soi. Bạn nên thảo luận về các loại thuốc đang dùng của bạn với bác sĩ của bạn trước khi hẹn để nội soi.

Người bệnh nên sắp xếp cho một người bạn hoặc thành viên gia đình hộ tống bạn về nhà sau khi kiểm tra. Mặc dù người bệnh sẽ tỉnh táo khi xuất viện, nhưng các loại thuốc dùng để an thần có thể gây ra những thay đổi tạm thời về phản xạ và phán đoán và cản trở khả năng lái xe hoặc đưa ra quyết định của mình (tương tự như tác dụng của rượu). Bệnh nhân được dùng thuốc an thần thường được yêu cầu phải có người đi cùng về nhà sau khi làm thủ thuật.

Trước khi nội soi, nhân viên y tế sẽ xem xét lịch sử bệnh tật và phẫu thuật của người bệnh, bao gồm cả các loại thuốc đang dùng. Một bác sĩ sẽ giải thích về thủ thuật sẽ được tiến hành và yêu cầu người bệnh ký đồng ý vào bản cam kết. Trước khi ký đồng ý, người bệnh nên hiểu rõ lợi ích và rủi ro của thủ thuật nội soi dạ dày, các lựa chọn thay thế cho thủ thuật này và tất cả các câu hỏi của người bệnh sẽ được trả lời.

Nếu bạn lựa chọn nội soi có an thần hỗ trợ, điều dưỡng sẽ đặt một đường truyền tĩnh mạch (kim đâm vào tĩnh mạch ở tay hoặc cánh tay) để cung cấp thuốc. Người bệnh có thể được kết hợp thuốc an thần (để giúp thư giãn) và thuốc giảm đau (để ngăn ngừa sự khó chịu) hoặc các loại thuốc khác thường được sử dụng để gây ngủ.

Các dấu hiệu quan trọng của người bệnh (huyết áp, nhịp tim và nồng độ oxy trong máu) sẽ được theo dõi trước, trong và sau khi thực hiện thủ thuật nội soi. Việc theo dõi không gây đau đớn. Oxy thường được cung cấp trong suốt quá trình thông qua một ống nhỏ nằm dưới mũi và được gắn quanh tai. Vì lý do an toàn, răng giả nên được loại bỏ trước khi làm thủ thuật.

Mặc dù hầu hết bệnh nhân được dùng thuốc an thần hỗ trợ cho nội soi dạ dày, nhiều người vẫn có thể chịu đựng được nội soi mà không có an thần.

Thực hiện nội soi dạ dày:

Nội soi dạ dày thường mất từ ​​10 đến 20 phút để hoàn thành. Nội soi được thực hiện trong khi người bệnh nằm nghiêng bên trái. Một miếng bảo vệ miệng bằng nhựa được đặt giữa hai hàm răng để tránh làm hỏng răng và ống nội soi.

Ống nội soi dạ dày là một ống mềm có kích thước bằng ngón tay út. Máy nội soi có ống kính camera và nguồn sáng cho phép bác sĩ nội soi nhìn thấy lớp niêm mạc bên trong của đường tiêu hóa trên. Bác sĩ sẽ quan sát hình ảnh thu được trên màn hình chuyên dụng. Hầu hết mọi người không gặp khó khăn khi nuốt ống nội soi dạ dày mềm do có thuốc an thần hỗ trợ. Nhiều người ngủ trong khi kiểm tra; những người khác thì thấy rất thoải mái và thường không nhận thức được việc đang kiểm tra.

Một thủ thuật có thể lựa chọn thay thế được gọi là nội soi dạ dày qua mũi có sẵn ở bệnh viện Vinmec. Ống nội soi qua mũi, có kích thước nhỏ hơn nhiều (khoảng kích thước của một ống hút uống), được đưa qua mũi để vào thực quản và dạ dày. Người bệnh không cần dùng an thần hỗ trợ, nhưng một loại thuốc được xịt vào mũi để ngăn chặn sự khó chịu. Việc kiểm tra cũng có thể được thực hiện đầy đủ với dụng cụ này.

Trong quá trình nội soi, bác sĩ nội soi có thể lấy mẫu mô gọi là sinh thiết để làm giải phẫu bệnh lý giúp xác định rõ bản chất của tổn thương. Lấy sinh thiết không đau. Bác sĩ nội soi cũng có thể thực hiện các phương pháp điều trị khác (như nong chỗ hẹp, cắt bỏ polyp dạ dày, điều trị chảy máu...), tùy thuộc vào những gì được tìm thấy trong quá trình kiểm tra. Không khí hoặc khí carbon dioxide được đưa vào nhẹ nhàng qua ống nội soi để làm giãn mở thực quản, dạ dày và ruột, cho phép ống nội soi đi qua các khu vực này và cải thiện khả năng quan sát thấy của bác sĩ nội soi. Bạn có thể cảm thấy khó chịu nhẹ khi không khí bị đẩy vào dạ dày và đường ruột. Điều này không có hại; ợ hơi có thể làm giảm cảm giác khó chịu. Ống nội soi không can thiệp vào đường thở của bạn. Hít thở chậm, sâu ngay trước và trong khi làm thủ thuật có thể giúp người bệnh thư giãn.

Theo dõi sau nội soi:

Sau khi nội soi, người bệnh sẽ được theo dõi trong một khoảng thời gian, thường là ít hơn một giờ, trong khi thuốc an thần được thải hết khỏi cơ thể. Một số loại thuốc thường được sử dụng khiến một số người tạm thời cảm thấy mệt mỏi hoặc khó tập trung. Thông thường bạn sẽ được hướng dẫn không lái xe và không trở lại làm việc ngay trong ngày làm thủ thuật.

Khó chịu phổ biến nhất sau khi kiểm tra là cảm giác đầy hơi do không khí được đưa vào trong quá trình kiểm tra. Điều này thường giải quyết nhanh chóng. Một số bệnh nhân cũng bị đau họng nhẹ. Hầu hết bệnh nhân có thể ăn ngay sau khi khám.

Biến chứng có thể gặp sau nội soi:

Nội soi dạ dày là một thủ thuật an toàn và các biến chứng rất hiếm khi xảy ra. Sau đây là danh sách một số biến chứng có thể xảy ra:

• Sặc thức ăn hoặc chất lỏng vào phổi. Nguy cơ có thể được giảm thiểu bằng cách không ăn hoặc uống trong khoảng thời gian được đề nghị trước khi nội soi.
• Phản ứng với thuốc an thần là có thể xảy ra. Trước khi tiến hành nội soi bác sĩ và y tá sẽ hỏi về tiền sử dị ứng thuốc hoặc phản ứng thuốc trước đó và các vấn đề sức khỏe như tim, phổi, thận hoặc bệnh gan. Cung cấp thông tin này một cách chính xác giúp cho bác sĩ thực hiện nội soi được an toàn hơn.
• Các loại thuốc có thể gây kích thích nhẹ tại tại vị trí đặt đường truyền tĩnh mạch. Nếu đỏ, sưng hoặc khó chịu xảy ra, bạn nên gọi cho bác sĩ nội soi hoặc bác sĩ điều trị của bạn, hoặc số điện thoại được cung cấp cho bạn khi xuất viện.
• Chảy máu có thể xảy ra do sinh thiết hoặc cắt bỏ polyp, mặc dù nếu chảy máu xảy ra, nó thường ở mức tối thiểu và tự dừng lại nhanh chóng hoặc có thể dễ dàng kiểm soát.
• Nội soi có thể gây rách hoặc lỗ ở khu vực được kiểm tra, còn được gọi là thủng. Đây là một biến chứng nghiêm trọng nhưng may mắn rất hiếm khi xảy ra.

Các dấu hiệu và triệu chứng sau đây cần được báo cáo ngay lập tức:

• Đau bụng dữ dội (nhiều hơn chuột rút)
• Bụng co cứng
• Nôn, buồn nôn
• Nhiệt độ cơ thể tăng lên ( sốt)
• Khó nuốt hoặc đau họng dữ dội
• Cảm giác lép bép, lạo xạo dưới da cổ

Hầu hết bệnh nhân đáp ứng nội soi rất tốt và cảm thấy bình thường ngay sau đó. Cảm giác mệt mỏi nhẹ là phổ biến sau khi nội soi kiểm tra, và bạn nên có kế hoạch trước để được nghỉ ngơi và thư giãn trong ngày sau khi thực hiện thủ thuật nội soi.

Bác sĩ nội soi sẽ giải thích kết quả nội soi trước khi bạn rời khỏi bệnh viện. Nếu sinh thiết đã được thực hiện hoặc có polyp đã được cắt bỏ, kết quả giải phẫu bệnh lý sẽ được trả thông thường sau một tuần.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec với hệ thống cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế hiện đại cùng đội ngũ chuyên gia, bác sĩ nhiều năm kinh nghiệm trong khám điều trị bệnh, người bệnh hoàn toàn có thể yên tâm thăm khám và điều trị tại Bệnh viện.