Xét nghiệm tìm máu ẩn trong phân, phát hiện polyp và ung thư đại trực tràng

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Bùi Thị Hồng Khang - Bác sĩ Giải phẫu bệnh - Khoa Xét nghiệm - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.

Xét nghiệm tìm máu ẩn trong phân có mục đích nhằm tìm lượng máu rất ít trong phân mà mắt thường không nhìn thấy được. Đây là dấu hiệu cho thấy hệ thống đường tiêu hóa của bạn gặp vấn đề, chẳng hạn như: có khối u hoặc polyp hoặc ung thư đại tràng - trực tràng.

Nếu lượng máu rất ít mà phát hiện được thì đây là yếu tố rất quan trọng để bác sĩ tìm nguồn chảy máu và có hướng chẩn đoán - điều trị chính xác.

Một số bệnh có thể gây chảy máu trong đường tiêu hóa như loét dạ dày, loét tá tràng, ung thư dạ dày, viêm loét đại tràng, polyp đại tràng và ung thư đại tràng. Nếu tình trạng chảy máu nghiêm trọng thì phân sẽ xuất hiện màu đỏ như máu hoặc rất đen. Tuy nhiên, thỉnh thoảng những bệnh đó chỉ gây ra chảy một ít máu. Nếu chỉ có một lượng máu nhỏ trong phân, màu sắc phân nhìn sẽ bình thường. Xét nghiệm tìm máu ẩn trong phân sẽ giúp phát hiện ra sự hiện diện của máu. Chính vì vậy, xét nghiệm này có thể được yêu cầu thực hiện nếu bạn gặp phải các triệu chứng bất thường như đau bụng dai dẳng. Xét nghiệm này cũng được thực hiện để giúp tầm soát ung thư đường tiêu hóa trước khi xuất hiện triệu chứng.

Xét nghiệm này chỉ có thể chỉ ra rằng bạn đang bị chảy máu từ một nơi nào đó trong đường tiêu hóa nhưng không thể cho biết chính xác vị trí chảy máu. Nếu xét nghiệm cho kết quả dương tính (tức là có chảy máu đường tiêu hóa) thì những xét nghiệm như nội soi dạ dày hoặc nội soi đại tràng có thể được chỉ định sau đó để tìm nơi chảy máu.

Các chuyên gia khuyến cáo những ai có tiền sử gia đình hay triệu chứng ung thư ruột đều nên xét nghiệm máu ẩn trong phân từ tuổi 50 trở lên. Số người có nguy cơ cao phát ung thư ruột là những người:

• Có tiền sử bị polyp trong ruột.
• Có tiền sử về ung thư ruột.
• Bị bệnh viêm đường ruột kinh niên ví dụ như bệnh Crohn’s
• Có tiền sử di truyền gia đình bị ung thư ruột.
• Có ung thư đại tràng - trực tràng, bệnh đa polyp do di truyền hay u tuyến có tính chất gia đình.
• Bị tiểu đường hay mức insulin tăng cao. Nếu bệnh nhân có nguy cơ tăng cao, nên bàn thảo với bác sĩ về các lựa chọn theo dõi.

Người bệnh lấy mẫu phân bằng cách dùng một que gạt để lấy ít phân ra khỏi giấy vệ sinh vừa dùng khi đi vệ sinh. Mẫu phân nhỏ đó sẽ được trải đều trên một tấm giấy. Người kiểm nghiệm sẽ thêm một chất hóa học vào đó và quan sát sự thay đổi màu sắc. Sự thay đổi màu sắc đồng nghĩa với sự xuất hiện của máu trong phân.

Có một số bộ dụng cụ xét nghiệm (kit) mà bạn có thể mua tại nhà thuốc để làm xét nghiệm này ở nhà. Một số người sẽ được phát những kit này để làm ở nhà.

Thông thường xét nghiệm này được thực hiện từ hai đến ba lần, trên hai hoặc ba mẫu phân khác nhau lấy trong những ngày khác nhau. Đó là do sự chảy máu đường tiêu hóa có thể xảy ra vào một thời điểm nào đó nên việc lấy mẫu một lần sẽ có thể không phát hiện ra máu trong phân (âm tính giả). Việc lấy mẫu nhiều lần trong các ngày khác nhau sẽ giúp phát hiện chảy máu đường tiêu hóa được chính xác hơn.

Một số thực phẩm và thuốc có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm này, làm cho kết quả dương tính trong khi thực tế là không có chảy máu (dương tính giả). Việc ăn tiết canh (máu động vật) cũng có thể gây ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm.

Khám sàng lọc ung thư đường tiêu hoá là biện pháp khoa học và hiệu quả để phát hiện sớm ung thư đường tiêu hóa (ung thư thực quản, ung thư dạ dày, ung thư đại tràng) và đưa ra phác đồ điều trị tốt nhất. Hiện tại, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec có Gói tầm soát và phát hiện sớm ung thư đường tiêu hóa (thực quản - dạ dày - đại tràng) kết hợp khám lâm sàng và cận lâm sàng để đem lại kết quả chính xác nhất có thể.

Khi sàng lọc ung thư đường tiêu hóa tại Vinmec, Quý khách sẽ được:

• Khám Chuyên khoa Nội tiêu hóa với bác sĩ chuyên khoa ung bướu (có hẹn).
• Nội soi dạ dày và nội soi đại tràng với máy nội soi NBI có gây mê.
• Xét nghiệm tổng phân tích tế bào máu ngoại vi (bằng máy đếm laser).
• Xét nghiệm thời gian prothrombin bằng máy tự động.
• Xét nghiệm thời gian thrombin bằng máy tự động.
• Xét nghiệm thời gian thromboplastin một phần hoạt hoá (APTT: Activated Partial Thromboplastin Time) bằng máy tự động.
• Siêu âm ổ bụng tổng quát

Nếu có nhu cầu tư vấn và thăm khám tại các Bệnh viện Vinmec thuộc hệ thống Y tế trên toàn quốc, Quý khách vui lòng đặt lịch trên website để được phục vụ.

Trong tháng 4 & 5/2021, khi có nhu cầu khám và điều trị Ung thư đại trực tràng tại Bệnh viện Đa khoa quốc tế Vinmec Times City & Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park, quý khách hàng sẽ được hưởng ưu đãi kép:

- Miễn phí khám chuyên khoa và giảm giá 50% Gói sàng lọc ung thư đại trực tràng

- Giảm 50% chi phí đối với khách hàng có chỉ định điều trị sau khám. Chương trình áp dụng giới hạn cho kỹ thuật tương ứng từng bệnh viện và cho khách hàng lần đầu thực hiện kỹ thuật điều trị này tại Vinmec.