Vì sao nhồi máu cơ tim có thể xảy ra ở người trẻ tuổi?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Nội tổng hợp - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Nhồi máu cơ tim cấp thường được nhắc đến rất nhiều ở người cao tuổi, nhưng như vậy không có nghĩa là nhồi máu cơ tim cấp không xảy ra ở người trẻ. Thực tế bệnh lý này có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. Vậy nhồi máu cơ tim ở người trẻ tuổi là do đâu?

Đối với người cao tuổi, nguyên nhân chủ yếu của nhồi máu cơ tim là xơ vữa động mạch diễn ra nhiều năm. Còn với người trẻ dưới 40 tuổi, chủ yếu là do huyết khối trong lòng động mạch do stress, béo phì, nghiện thuốc lá nhiều năm liền.

Ở người cao tuổi, xơ vữa động mạch diễn ra từ từ khiến cho cơ tim có sự thích nghi nhất định với tình trạng thiếu máu. Đối với người trẻ tuổi, lòng động mạch đang rất sạch và trơn láng đột ngột xuất hiện huyết khối làm tắc nghẽn mạch máu nuôi cơ tim. Bản thân cơ tim ở những người trẻ tuổi cũng chưa từng trải qua sự thiếu máu dần dần như người cao tuổi nên không kịp thích nghi và cơ tim bị hoại tử nhanh chóng. Người trẻ lại thường chủ quan không nghĩ mình mắc phải căn bệnh này nên càng dễ nguy hiểm đến tính mạng.

Theo ước tính của Trung tâm Kiểm soát và Phòng bệnh Hoa Kỳ (CDC), tỉ lệ tử vong đến từ nguyên nhân nhồi máu cơ tim cấp ở các độ tuổi là:

• Trẻ em dưới 1 tuổi: ít hơn 0.2/100,000
• Người 15 - 24 tuổi: 0.2/100,000
• Người lớn 25 - 34 tuổi: 1.4/100,000
• Người lớn 65 - 74 tuổi: 262/100.000

Chúng ta thấy rằng nhồi máu cơ tim cấp có thể gặp ở bất kỳ lứa tuổi nào nhưng ở trẻ em rất hiếm. Đối với người lớn, nhồi máu cơ tim là bệnh động mạch vành mắc phải, do sự tích tụ nguy cơ trong cuộc sống tạo thành các mảng xơ vữa gây nên sự co thắt mạch vành hoặc huyết khối. Nhưng trẻ em không giống như vậy, nguyên nhân hay gặp nhất là do bất thường mạch vành hoặc tình trạng viêm cấp của động mạch vành.

Khi động mạch vành bị tắc hẹp dẫn đến khối cơ tim do động mạch đó nuôi dưỡng bị thiếu máu. Cơ tim thiếu máu sẽ giải phóng ra cytokine của phản ứng viêm và làm chết tế bào. Hậu quả cuối cùng là rối loạn nhịp tim hoặc là nhịp nhanh thất, dẫn đến rung thất hoặc nhịp chậm gây ngừng tim. Điều này dẫn đến hậu quả mất tuần hoàn ngoại biên và trụy mạch ở trẻ em.

Để phòng tránh nhồi máu cơ tim ở người trẻ tuổi hiệu quả, điều quan trọng cần làm là loại bỏ các yếu tố nguy cơ. Một số thay đổi sau có thể giúp chúng ta có trái tim mạnh khỏe hơn:

• Không hút thuốc lá: Đây là cách tốt nhất để duy trì sức khỏe và phòng tránh nhồi máu cơ tim, ung thư phổi cùng nhiều bệnh lý nguy hiểm khác;
• Giữ cân nặng ở mức độ phù hợp: Việc tăng cân sẽ kéo theo tăng hàm lượng cholesterol máu, gây ra nhiều chứng bệnh nguy hiểm, nhất là nhồi máu cơ tim. Vì vậy, việc quan trọng là giữ được cân nặng ở mức độ phù hợp. Nếu đang bị quá cân, hãy có kế hoạch giảm cân để có trái tim khỏe mạnh, phòng chống nhồi máu cơ tim và nhiều bệnh khác;
• Chế độ dinh dưỡng hợp lý là một cách phòng tránh nhồi máu cơ tim. Mỡ trong máu thường có xu hướng tăng lên khi tuổi cao. Chế độ ăn ít chất béo và hàm lượng cholesterol thấp sẽ giúp ngăn cản quá trình này. Cần khống chế loại thức ăn và lượng thức ăn ăn vào hằng ngày, chọn cách chế biến thức ăn ít hoặc không có chất béo như: luộc, chần, hấp... hạn chế dùng đồ rán. Không ăn phủ tạng động vật như gan, não, thận, tim... Nên ăn nhiều rau, quả.
• Tập thể dục đều đặn có thể giúp phòng tránh nhồi máu cơ tim. Cố gắng tập thể dục 3 - 4 lần/tuần, mỗi lần 30 - 60 phút. Khi ở tuổi trung niên hoặc người cao tuổi và có bệnh tim hoặc một bệnh lý nào đó cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi tập luyện;
• Tập các môn thể thao nhẹ nhàng như đi bộ, chạy chậm, đi xe đạp, bơi... với những bệnh nhân thể trạng yếu, theo phương thức: luyện tập 30 giây đến vài phút rồi tạm nghỉ thời gian bằng hoặc dài gấp đôi thời gian tập, tiếp tục lặp lại cho đến khi tổng thời gian tập luyện khoảng trên dưới 40 phút, đến khi thể lực được tăng cường có thể kéo dài hơn thời gian tập luyện;
• Tránh căng thẳng làm hại tim hoặc làm tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh khác. Hãy thư giãn khi làm việc và cả những ngày nghỉ. Đây là một cách tốt để phòng tránh nhồi máu cơ tim;
• Hạn chế uống rượu bia: Uống quá nhiều rượu có thể làm tăng huyết áp, tăng cân nặng, tăng triglyceride máu và gây rối loạn nhịp tim, dẫn đến nhồi máu cơ tim;
• Kiểm tra sức khỏe thường xuyên: rất quan trọng, đặc biệt đối với những người có yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp, tăng cholesterol máu, đái tháo đường, tiền sử gia đình người bị nhồi máu cơ tim.

Gói Sàng lọc Tim mạch - Khám Tim mạch cơ bản của Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec giúp phát hiện sớm nhất các vấn đề của tim mạch thông qua các xét nghiệm và các phương pháp chẩn đoán hình ảnh hiện đại. Gói khám dành cho mọi độ tuổi, giới tính và đặc biệt sẽ rất cần thiết cho những người có yếu tố nguy cơ mắc bệnh tim mạch.