Chúng ta có khả năng ngửi thấy mùi của ung thư không?

Bài viết của Thạc sĩ, Bác sĩ Mai Viễn Phương - Trưởng đơn nguyên Nội soi tiêu hóa - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park

Mỗi người đều có một mùi cơ thể riêng biệt (BO), có thể dễ chịu hoặc phảng phất, nhưng khi nghĩ đến mùi cơ thể, chúng ta thường nghĩ đến một mùi khó chịu. Những thay đổi về mùi cơ thể có thể do dậy thì, đổ mồ hôi nhiều hoặc do vệ sinh kém. Những thay đổi đột ngột thường do môi trường, thuốc hoặc thực phẩm bạn ăn gây ra. Tuy nhiên, mùi cơ thể, đặc biệt là những thay đổi đột ngột và dai dẳng đối với mùi bình thường của bạn, đôi khi có thể là dấu hiệu của một bệnh lý tiềm ẩn.

Sự thay đổi đột ngột về mùi cơ thể thường xảy ra ở một vùng cụ thể trên cơ thể. Các khu vực chung bao gồm:

• Bộ phận sinh dục
• Nách
• Đôi chân
• Miệng và cổ họng
• Lỗ rốn

Bạn cũng có thể nhận thấy mùi đột ngột từ phân, nước tiểu, ráy tai hoặc dịch tiết ra từ bộ phận sinh dục. Bất kể vị trí nào, mùi có thể khác nhau. Nó có thể hôi, hăng, tanh, chua, đắng, hoặc thậm chí ngọt. Các triệu chứng khác mà bạn gặp phải sẽ tùy thuộc vào nguyên nhân. Nếu sự thay đổi về mùi là do nhiễm trùng, thì mùi cũng có thể đi kèm với:

• Đỏ
• Phát ban
• Ngứa
• Rỉ, chảy dịch hoặc đổi màu

Khi mắc bệnh ung thư, phát hiện sớm có thể cứu sống. Đây là lý do tại sao các nhà nghiên cứu trên thế giới đang nỗ lực tìm ra những phương pháp mới để phát hiện ung thư trước khi nó có cơ hội lây lan.

Một con đường nghiên cứu thú vị liên quan đến những mùi liên quan đến ung thư mà mũi người không nhất thiết phải phát hiện ra. Các nhà nghiên cứu đang tìm kiếm những manh mối, hy vọng có thể tận dụng khả năng khứu giác siêu việt để phát hiện ra căn bệnh này.

Trong một nghiên cứu năm 2008, các nhà nghiên cứu đã dạy một con chó phân biệt giữa các loại và cấp độ của khối u buồng trứng so với các mẫu khỏe mạnh. Trong các thí nghiệm có kiểm soát, các tác giả nghiên cứu phát hiện ra rằng những con chó được huấn luyện của họ rất đáng tin cậy trong việc phát hiện ung thư buồng trứng. Tuy nhiên, họ không nghĩ rằng chó có thể được sử dụng trong thực hành lâm sàng. Họ lưu ý rằng nhiều tác động có thể gây trở ngại cho nhiệm vụ và ảnh hưởng đến độ chính xác.

Một nghiên cứu năm 2010 sử dụng chó phát hiện ra rằng ung thư có một mùi hương cụ thể. Nguyên nhân gây ra mùi đó không rõ ràng, nhưng nó có thể liên quan đến polyamines. Polyamine là các phân tử có liên quan đến sự phát triển, tăng sinh và biệt hóa của tế bào. Ung thư làm tăng mức độ polyamine và chúng có mùi riêng biệt. Các nhà nghiên cứu trong nghiên cứu này cũng phát hiện ra rằng các hóa chất đặc trị ung thư có thể lưu thông khắp cơ thể. Họ hy vọng sẽ sử dụng kiến ​​thức này để phát hiện sớm ung thư đại trực tràng.

Sử dụng mũi điện tử, các nhà nghiên cứu đã có thể phát hiện ung thư tuyến tiền liệt từ các cấu hình in mùi nước tiểu. Những nghiên cứu này và những nghiên cứu khác giống như chúng, là một lĩnh vực nghiên cứu ung thư đầy hứa hẹn. Tuy nhiên, nó vẫn còn trong giai đoạn sơ khai. Tại thời điểm này, mùi hương không phải là một công cụ tầm soát ung thư đáng tin cậy.

Mọi người không thể ngửi thấy mùi ung thư, nhưng bạn có thể ngửi thấy một số triệu chứng liên quan đến bệnh ung thư.

Một ví dụ là một khối u đang loét. Các khối u loét rất hiếm. Nếu bạn có, rất có thể nó sẽ có mùi khó chịu. Mùi hôi có thể là kết quả của mô chết hoặc hoại tử hoặc vi khuẩn trong vết thương.

Nếu bạn có mùi hôi đến từ một khối u đang loét, hãy đến gặp bác sĩ. Một đợt dùng thuốc kháng sinh có thể làm khỏi bệnh. Họ cũng có thể phải loại bỏ mô chết khỏi khu vực. Điều quan trọng là phải giữ cho khu vực này sạch sẽ nhất có thể - ẩm nhưng không ướt.

3.1 Phương pháp điều trị ung thư có thể gây ra mùi không?

Chó có thể phát hiện một số mùi liên quan đến ung thư, nhưng con người cũng có thể phát hiện một số mùi. Thông thường, những mùi đó ít liên quan đến ung thư và nhiều hơn để điều trị ung thư. Các loại thuốc hóa trị mạnh có thể làm cho nước tiểu của bạn có mùi nồng hoặc khó chịu. Nó thậm chí có thể tồi tệ hơn nếu bạn bị mất nước. Nước tiểu có mùi hôi và màu sẫm có thể là do bạn bị nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI).

Một tác dụng phụ khác của hóa trị là khô miệng. Các loại thuốc hóa trị mạnh có thể gây ra những thay đổi đối với các tế bào trên nướu, lưỡi và bên trong má. Điều này có thể gây ra lở miệng, chảy máu nướu răng và kích ứng lưỡi. Tất cả những điều này có thể dẫn đến hôi miệng. Bạn cũng có thể bị hôi miệng do buồn nôn và nôn liên quan đến hóa trị.

3.2 Cách quản lý mùi hôi do điều trị ung thư

Nếu bạn nghĩ rằng việc điều trị ung thư của bạn đang khiến bạn có mùi khó chịu, bạn có thể thử những cách sau:

• Ăn trái cây và rau để giúp giải độc cơ thể. Chất xơ cũng sẽ giúp bạn đi tiêu đều đặn.
• Uống nhiều nước để nước tiểu có màu nhạt. Hydrat hóa giảm thiểu mùi nặng khi bạn đi tiểu, hỗ trợ tiêu hóa và bổ sung chất lỏng sau khi bạn đổ mồ hôi.
• Nếu bạn bị nhiễm trùng tiểu, bác sĩ có thể sẽ kê đơn thuốc kháng sinh. Hãy sử dụng chúng theo chỉ dẫn.
• Tập thể dục dựa trên mức độ tập thể dục mà bác sĩ nói là tối ưu. Tập luyện tốt để tiết ra mồ hôi là một cách để các chất độc thoát ra khỏi cơ thể.
• Đắm mình trong bồn tắm. Nó có thể giúp cơ thể thoát khỏi mồ hôi và mùi thuốc, đồng thời làm cho bạn cảm thấy tươi mát và sạch sẽ.
• Thường xuyên thay ga trải giường và chăn. Chúng có thể bắt đầu có mùi hôi do mồ hôi, kem dưỡng da và thuốc.
• Hãy thận trọng hơn trong việc vệ sinh răng miệng trong thời gian hóa trị để giúp ngăn ngừa hôi miệng. Điều quan trọng là phải chải răng và dùng chỉ nha khoa thường xuyên, nhưng hãy thoải mái dùng chỉ nha khoa nếu nướu của bạn bị chảy máu.
• Hãy cho bác sĩ biết nếu bạn thường xuyên bị nôn mửa. Thuốc chống buồn nôn kê đơn có thể làm giảm hoặc loại bỏ nôn mửa, nguyên nhân gây hôi miệng.

Thuốc hóa trị có mùi. Một số trong số chúng có mùi mạnh hơn những loại khác. Mùi đó dường như theo bạn xung quanh vì khứu giác của bạn nhạy cảm hơn bình thường. Những người khác có thể không nhận biết được mùi.

Một số loại thuốc hóa trị có thể làm thay đổi khứu giác của chính bạn. Một số hương liệu bạn từng thưởng thức, như món ăn yêu thích của bạn, giờ đây có thể khá khó chịu. Điều này có thể ảnh hưởng đến sự thèm ăn của bạn và dẫn đến giảm cân. Khứu giác trở lại trạng thái bình thường trong vòng một hoặc hai tháng sau đợt điều trị hóa trị cuối cùng. Đừng ngần ngại nói chuyện với nhóm ung thư của bạn về mối quan tâm. Họ có thể giới thiệu thuốc hoặc thay đổi lối sống để giúp bạn cảm thấy thoải mái hơn và loại bỏ bất kỳ sự khó chịu nào.

Mọi mùi xuất hiện do hóa trị thường bắt đầu hết sau đợt điều trị cuối cùng của bạn.

Tài liệu tham khảo

• Mortimer J, et al. (2014). Does chemo make patients smell bad? bottomlineinc.com/does-chemo-make-patients-smell-bad/
• Side effects of cancer treatment: Urinary and bladder problems. (2018). cancer.gov/about-cancer/treatment/side-effects/urination-changes
• Sonoda H, et al. (2011). Colorectal cancer screening with odour material by canine scent detection. gut.bmj.com/content/60/6/814.full
• What does cancer smell like? (2016). uef.fi/en/web/uef-bulletin/cancer