Đau trong ung thư: Điều trị bằng cách nào?

Bài viết được viết bởi Bác sĩ Bùi Hạnh Tâm - Khoa Gây mê – Giảm đau, Bệnh viện ĐKQT Vinmec Times City.

Đau là trải nghiệm mang tính cá thể - một loại đau có thể “hành hạ” người này nhưng có thể lại chỉ ở ngưỡng “vừa phải” với người khác. Do đó, cách điều trị đau với mỗi người, ở từng loại đau, từng giai đoạn bệnh, lại khác nhau, nhằm kiểm soát tốt triệu chứng, nâng cao chất lượng cuộc sống dù ở bất kỳ giai đoạn nào của bệnh.

Thông tin về bất cứ tổn thương tại mô hay hệ thần kinh nào trong cơ thể đều được truyền dọc theo dây thần kinh cảm giác lên não bộ, kích hoạt cảm giác đau. Đau do ung thư cũng không ngoại lệ.

30 – 50% bệnh nhân ung thư phải chịu nhiều hơn 1 loại đau. Đau thường gặp hơn ở ung thư giai đoạn tiến triển (ung thư đã lan rộng hoặc quay trở lại sau đợt điều trị trước đó). Cứ 10 bệnh nhân ung thư tiến triển thì có tới 7 – 9 người có cảm giác đau ở các mức độ khác nhau.

Nhiều bệnh nhân, khi bị cơn đau dữ dội hành hạ, thường cho rằng khối ung thư đang lớn dần lên. Nhưng thực tế thì mức độ đau không phải lúc nào cũng phản ánh mức độ lớn lên của khối ung thư. Khối u nhỏ vẫn có thể gây cảm giác đau tột độ nếu nó chèn ép lên dây thần kinh cảm giác hoặc tủy sống. Ngược lại, rất nhiều bệnh nhân không đau, đó là bởi không có dây thần kinh nào bên trong nội tại khối ung thư đó.

Trong một vài trường hợp, các phương pháp chữa trị ung thư (phẫu thuật, xạ trị...) có thể làm khởi phát hoặc khiến cơn đau trở nên nặng hơn, do lúc này, hệ thần kinh được tái cấu trúc từ các mô thần kinh bị tổn thương trong quá khứ. Điều đó đồng nghĩa với việc, cơ thể người bệnh không đáp ứng với các liệu pháp điều trị đau thông thường, mà cần phải được can thiệp bằng cách biện pháp điều trị đau chuyên sâu hơn. Nhưng, cũng phải lưu ý thêm rằng, cơn đau được điều trị hiệu quả không có nghĩa là ung thư đã thoái lui.

Dù rằng đau trong ung thư không phải lúc nào cũng liên quan đến khối u, nhưng vẫn có thể làm bệnh trở nên nặng nề hơn, do nó ảnh hưởng tới cơ thể lẫn cảm xúc của người bệnh.

Đau là trải nghiệm mang tính cá thể - một loại đau có thể “hành hạ” người này nhưng có thể lại chỉ ở ngưỡng “vừa phải” với người khác. Do đó, cách điều trị đau với mỗi người lại khác nhau. Một phác đồ điều trị đau hiệu quả với người này, nhưng lại không có tác dụng gì với người kia, vì vây dân gian mới có câu: "Bà Chúa đứt tay bằng ăn mày sổ ruột” hay "nhà nghèo dẫm phải gai mồng tơi”...

Ngày nay, cùng với sự hiểu biết sâu về sinh lý bệnh của đau cùng với sự phát triển của nhiều phương pháp giảm đau khác nhau (can thiệp không dùng thuốc, thủ thuật can thiệp giảm đau, dùng thuốc giảm đau đa mô thức), các bác sĩ giảm đau và chăm sóc giảm nhẹ sẽ có liệu trình điều trị đau phù hợp với mỗi người trong mỗi giai đoạn của bệnh ung thư.

Tại Vinmec, mỗi cá nhân cụ thể sẽ được chỉ định phác đồ điều trị phù hợp nhất cho từng loại đau, ở từng giai đoạn, nhằm kiểm soát tốt hơn triệu chứng đau một cách toàn diện, nâng cao chất lượng cuộc sống của người bệnh. Mỗi phác đồ được đưa ra đều có sự phối hợp, bàn thảo của đội ngũ các bác sĩ điều trị đau, bác sĩ chăm sóc giảm nhẹ, bác sĩ phẫu thuật, hóa trị, xạ trị, dinh dưỡng....

Bởi, chúng tôi nhận thức rằng mỗi người bệnh ung thư là một cá thể độc lập, cần một sự quan tâm chăm sóc riêng biệt. Không chỉ điều trị bệnh ung thư mà việc kiểm soát tốt các triệu chứng, trong đó có đau, luôn luôn được ưu tiên ở mọi giai đoạn bệnh.

Ngoài việc dùng thuốc uống, thuốc tiêm thì những biện pháp can thiệp điều trị đau với sự hỗ trợ của các trang thiết bị hiện đại như máy siêu âm thần kinh, máy X quang với màn hình tăng sáng, máy chụp cắt lớp vi tính... sẽ phong bế đường dẫn truyền đau từ ngoại vi lên não, giúp giảm đau cho người bệnh.

Đặc biệt, với các bệnh nhân đáp ứng kém với thuốc uống, thuốc tiêm thì can thiệp bằng các thủ thuật hiện đại nhất trên thế giới là giải pháp được Vinmec áp dụng. Ví dụ như:

• Hủy dây thần kinh bằng cồn hoặc bằng sóng cao tần hay kỹ thuật áp đông thần kinh để điều trị đau do khối u xâm lấn dây thần kinh ngoại vi;
• Hủy đám rối mặt trời trong đau nội tạng ở ung thư dạ dày, ung thư tụy...
• Hủy đám rối hạ vị trong các ung thư xâm lấn vùng tiểu khung như ung thư cổ cung, ung thư tiền liệt tuyến;
• Gây tê mặt phẳng cơ dựng sống liên tục với các đau ở vùng ngực, bụng cao;
• Gây tê ngoài màng cứng liên tục, gây tê tủy sống với buồng tiêm nội tủy để chăm sóc và kiểm soát triệu chứng giai đoạn cuối....
• Gây tê đám rối thắt lưng liên tục với đau do ung thư di căn xương chi dưới;
• Gây tê liên tục đám chọn lọc thần kinh chi phối vùng đau tương ứng;
• Đổ xi măng làm vững cột sống với những ung thư di căn xương cột sống.

Với bệnh nhân, việc mô tả chính xác cảm giác đau là vô cùng quan trọng, giúp bác sĩ tìm ra nguyên nhân và có kế hoạch điều trị phù hợp. Bệnh nhân cần trả lời 6 câu hỏi cơ bản dưới đây càng chính xác, cụ thể càng tốt:

• Đau như thế nào: như kiến đốt, như dao cứa, như bị bỏng?
• Đau ở đâu: ở một vị trí nào, lan ra đâu?
• Đau xuất hiện như thế nào: từ từ hay đột ngột?
• Điều gì giúp giảm đau: xoa bóp, thay đổi tư thế, nóng, lạnh?
• Tần suất xuất hiện: liên tục, đau ngắt quãng?
• Đau đã được dùng thuốc hay trị liệu gì?
  

Khi đến với bệnh viện Vinmec, người bệnh hay người thân không nên ngần ngại hay trì hoãn việc nói với bác sĩ điều trị rằng mình hay người thân bị đau. Rất nhiều người bệnh và gia đình sợ bị phụ thuộc hay nghiện thuốc điều trị đau nên không dám hỏi bác sĩ, không yêu cầu được giúp đỡ triệt để, không tuân thủ liệu trình điều trị đau thích hợp hoặc giấu thông tin về bệnh.... Tất cả những lý do này dẫn đến tình trạng đau ngày một nặng hơn và rất khó kiểm soát.

Trên thực tế, việc điều trị cơn đau được đánh giá là tốt khi người bệnh không cảm thấy đau trong lúc nằm hoặc vận động. Đau có thể được giải quyết nếu chẩn đoán và điều trị đúng cách. Càng được điều trị sớm chừng nào thì việc kiểm soát được đau càng dễ đạt được hiệu quả chừng đó giúp nâng cao chất lượng cuộc sống của người bệnh ung thư, đồng thời giảm bớt gánh nặng chăm sóc cho những người thân của mình. Điều này cũng giúp bác sĩ, phát huy tối đa năng lực làm việc và phối hợp với nhau để mang lại chất lương điều trị tốt nhất, an toàn nhất cho người bệnh.

Để tìm hiểu về các phương pháp Quản lý đau tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City, quý khách hàng có thể gọi đến Hotline: 0243 9743 556 hoặc đăng ký khám trực tuyến TẠI ĐÂY.