Thế nào là ung thư di căn?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Nội ung bướu - Khoa Nội ung bướu - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Là một hiện tượng các tế bào ung thư tách ra khỏi khối u nguyên phát (nơi chúng hình thành), di chuyển qua hệ thống mạch máu và mạch bạch huyết đến những bộ phận khác trong cơ thể, hình thành nên những khối u mới có bản chất giống như khối u nguyên phát.

Lý do chính khiến ung thư là bệnh lý nghiêm trọng vì khả năng lan tràn trong cơ thể. Các tế bào ung thư có thể xâm lấn xung quanh bằng cách di chuyển vào các mô bình thường gần đó. Ung thư cũng có thể di chuyển theo vùng, đến các hạch bạch huyết, mô hoặc cơ quan lân cận. Hiện tượng này xảy ra, nó được gọi là ung thư di căn. Khi đó bệnh ung thư ở giai đoạn VI. Quá trình các tế bào ung thư xuất phát từ một bộ phận lan sang các bộ phận khác của cơ thể được gọi là di căn.

Khi được quan sát dưới kính hiển vi và được thử nghiệm theo những cách khác, các tế bào ung thư di căn có các đặc điểm giống như ung thư nguyên phát và không giống như các tế bào ở nơi phát hiện tổn thương. Đây là cơ sở để các bác sĩ có thể cho rằng đó là ung thư đã lan đếntừ một bộ phận khác của cơ thể.

Ung thư di căn có cùng tên với ung thư nguyên phát. Ví dụ, ung thư vú di căn đến phổi được gọi là ung thư vú di căn, không phải ung thư phổi. Nó được điều trị như ung thư vú giai đoạn IV, không phải là ung thư phổi.

Đôi khi các bác sĩ không thể biết được ung thư di căn bắt đầu từ đâu. Loại ung thư này được gọi là ung thư không rõ nguồn gốc, hay CUP.

Khi một bệnh ung thư nguyên phát mới xảy ra ở một người có tiền sử ung thư, nó được gọi là ung thư nguyên phát thứ hai. Ung thư nguyên phát thứ hai rất hiếm. Hầu hết các trường hợp, khi một người bị ung thư lại xuất hiện các tổn thương mới, điều đó có nghĩa là căn bệnh ung thư nguyên phát đầu tiên đã di căn.

Trong quá trình di căn, các tế bào ung thư lây lan từ nơi chúng lần đầu tiên hình thành đến các bộ phận khác của cơ thể.

Các tế bào ung thư lây lan qua cơ thể theo các bước. Các bước này bao gồm:

• Phát triển hoặc xâm lấn, mô bình thường gần đó.
• Di chuyển qua các hàng rào của các hạch bạch huyết hoặc các mạch máu gần đó.
• Di chuyển qua hệ bạch huyết và máu đến các bộ phận khác của cơ thể.
• Dừng lại ở các mạch máu nhỏ ở một vị trí khác, xâm lấn các thành mạch máu và di chuyển vào các mô xung quanh.
• Phát triển trong mô này và hình thành một khối u khác.
• Phát triển các mạch máu mới, tạo ra nguồn cung cấp máu cho phép khối u tiếp tục phát triển.

Hầu hết, các tế bào ung thư lây lan sẽ chết tại một số nơi trong quá trình di căn. Nhưng, tình trạng suy giảm là điều kiện thuận lợi cho các tế bào ung thư có thể hình thành khối u mới ở các bộ phận khác của cơ thể. Các tế bào ung thư di căn cũng có thể không hoạt động ở một thời điểm nào đó và khi có điều kiện thuận lợi chúng sẽ hoạt động trở lại.

Ung thư có thể di căn đến hầu hết mọi bộ phận của cơ thể, mặc dù các loại ung thư khác nhau hay có khả năng di căn đến các cơ quan nhất định. Các cơ quan phổ biến nhất nơi ung thư lây lan là xương, gan và phổi. Một số bệnh ung thư thường gặp di căn đến các vị trí phổ biến thường gặp:

• Ung thư bàng quang: Bộ phận di căn gồm xương, gan, phổi.
• Ung thư vú: Bộ phận di căn thường là xương, não, gan, phổi.
• Ung thư đại tràng: Bộ phận di căn thường là gan, phổi, phúc mạc.
• Ung thư thận: Bộ phận di căn thường là tuyến thượng thận, xương, não, gan, phổi.
• Ung thư phổi: Bộ phận di căn thường là tuyến thượng thận, xương, não, gan, phổi.
• Ung thư tuyến tụy: Bộ phận di căn thường là gan, phổi, phúc mạc.
• Ung thư tuyến tiền liệt: Bộ phận di căn thường là tuyến thượng thận, xương, gan, phổi.
• Ung thư trực tràng: Bộ phận di căn thường là gan, phổi, phúc mạc.
• Ung thư tuyến giáp: Bộ phận di căn thường là xương, gan, phổi.
• Ung thư tử cung: Bộ phận di căn thường là xương, gan, phổi, phúc mạc, âm đạo.

Ung thư di căn không phải lúc nào cũng gây ra các triệu chứng. Khi các triệu chứng xảy ra, chúng sẽ phụ thuộc vào kích thước và vị trí của các khối u di căn. Một số dấu hiệu phổ biến của ung thư di căn bao gồm:

• Đau và gãy xương, khi ung thư đã lan đến xương.
• Nhức đầu, co giật hoặc chóng mặt, khi ung thư đã lan đến não.
• Khó thở, khi ung thư đã lan đến phổi.
• Vàng da hoặc sưng ở bụng, khi ung thư đã lan đến gan.

Khi ung thư di căn, nó có thể khó kiểm soát. Mặc dù một số loại ung thư di căn có thể được chữa khỏi bằng các phương pháp điều trị hiện đại, tuy nhiên đa số là khó khăn trong chữa trị.

Mục tiêu của các phương pháp điều trị ung thư di căn là ngăn chặn hoặc làm chậm sự phát triển của ung thư hoặc làm giảm các triệu chứng do nó gây ra. Trong một số trường hợp, điều trị ung thư di căn có thể giúp kéo dài cuộc sống.

Phương pháp điều trị ung thư di căn tùy thuộc vào loại ung thư nguyên phát, vị trí di căn, phương pháp điều trị trước đó và sức khỏe chung.

Nếu được thông báo rằng bạn bị ung thư di căn, bạn và người thân có thể thảo luận về việc chăm sóc giảm nhẹ. Ngay cả khi bạn chọn tiếp tục điều trị để cố gắng hạn chế ung thư hoặc kiểm soát sự phát triển của nó, bạn vẫn luôn có thể được chăm sóc để kiểm soát các triệu chứng của bệnh và tác dụng phụ của điều trị.

Các nhà nghiên cứu đang nghiên cứu những cách mới để tiêu diệt hoặc ngăn chặn sự phát triển của các tế bào ung thư nguyên phát và di căn. Nghiên cứu này bao gồm tìm cách giúp hệ thống miễn dịch của bạn chống lại ung thư. Các nhà nghiên cứu cũng đang cố gắng tìm cách phá vỡ các bước trong quy trình cho phép các tế bào ung thư di căn.

Sàng lọc ung thư sớm được coi là biện pháp hoàn hảo trong việc phát hiện và điều trị kịp thời các loại ung thư. Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec hiện có Gói khám và sàng lọc ung thư công nghệ cao, bao gồm xét nghiệm gen, chẩn đoán hình ảnh, xét nghiệm các chất chỉ thị sinh học phát hiện khối u sớm. Chỉ một lần xét nghiệm gen có thể đánh giá về nguy cơ mắc của 16 loại ung thư phổ biến ở cả nam và nữ (Ung thư phổi, ung thư đại trực tràng, ung thư vú, ung thư tuyến tụy, ung thư cổ tử cung, ung thư dạ dày, ung thư tiền liệt tuyến,....)

Nguồn tham khảo: cancer.gov