Tầm soát, phát hiện sớm ung thư đại trực tràng

Bài viết được viết bởi Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Thị Minh Thuyên - Bác sĩ Giải phẫu bệnh, Khoa giải phẫu bệnh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Phát hiện sớm ung thư, khi tổn thương còn nhỏ và chưa lan rộng, thường có nhiều lựa chọn điều trị hơn. Hơn nữa, việc tầm soát ung thư định kỳ và đúng phương pháp sẽ giúp phát hiện sớm các tổn thương tiền ung thư từ đó đem đến cơ hội sống cao hơn cho người bệnh.

Sàng lọc là quá trình tìm kiếm ung thư hoặc tiền ung thư ở những người không có triệu chứng của bệnh. Sàng lọc ung thư đại trực tràng thường xuyên là một trong những cách tốt nhất phòng ngừa ung thư đại trực tràng.

Sàng lọc thường xuyên có thể phát hiện ung thư đại trực tràng sớm, khi nó nhỏ, không lan rộng và có thể giúp dễ điều trị hơn. Sàng lọc thường xuyên thậm chí có thể ngăn ngừa được ung thư. Một polyp có thể mất từ ​​10 đến 15 năm để phát triển thành ung thư. Khi sàng lọc, các bác sĩ có thể tìm và loại bỏ polyp trước khi chúng có cơ hội trở thành ung thư.

Ung thư đại trực tràng là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong do ung thư cho cả nam và nữ. Tỷ lệ tử vong do ung thư đại trực tràng gây ra đã giảm dần bằng cách tầm soát, polyp đại trực tràng cắt bỏ trước khi chúng có thể phát triển thành ung thư.

Khi ung thư đại trực tràng được phát hiện ở giai đoạn đầu trước khi nó lan rộng, tỷ lệ sống còn 5 năm khoảng 90%. Khi ung thư đã lan ra ngoài đại tràng hoặc trực tràng, tỷ lệ sống còn thấp hơn.

ACS khuyến cáo những người có nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng nên bắt đầu sàng lọc thường xuyên khi 45 tuổi. Các lựa chọn được liệt kê dưới đây:

• Những người có sức khỏe tốt và tuổi thọ hơn 10 năm nữa nên tiếp tục sàng lọc ung thư đại trực tràng thường xuyên cho đến 75 tuổi.
• Những người từ 76 đến 85 tuổi, quyết định sàng lọc nên dựa trên mong muốn, tuổi thọ, sức khỏe tổng quát và tiền sử sàng lọc trước đó.
• Những người trên 85 tuổi không cần được sàng lọc thêm nữa.

Lựa chọn xét nghiệm sàng lọc ung thư đại trực tràng:

• Các xét nghiệm phân: Được sàng lọc từ 1 đến 3 năm tùy loại xét nghiệm
• Xét nghiệm trực quan (cấu trúc) của đại tràng và trực tràng: Nội soi đại tràng; chụp cắt lớp CT (nội soi ảo), soi đại tràng sigma linh hoạt (FSIG).

Những người có nguy cơ cao mắc ung thư đại trực tràng có thể cần bắt đầu sàng lọc ung thư đại trực tràng trước 45 tuổi, được kiểm tra thường xuyên hơn và / hoặc làm các xét nghiệm đặc hiệu. Những người này có:

• Tiền sử gia đình rõ ràng về ung thư đại trực tràng hoặc một số loại polyp
• Tiền sử cá nhân ung thư đại trực tràng hoặc một số loại polyp
• Tiền sử cá nhân mắc bệnh viêm ruột (viêm loét đại tràng hoặc bệnh Crohn)
• Tiền sử gia đình về hội chứng ung thư đại trực tràng di truyền như hội chứng đa polyp tuyến gia đình (FAP) hoặc hội chứng Lynch
• Tiền sử cá nhân được xạ trị vùng bụng hoặc vùng chậu để điều trị ung thư trước đó.

Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ không có hướng dẫn sàng lọc dành riêng cho những người có nguy cơ cao mắc ung thư đại trực tràng. Tuy nhiên, một số tổ chức y tế chuyên nghiệp khác, đã đưa ra các hướng dẫn chia mọi người thành nhiều nhóm (mặc dù các chi tiết phụ thuộc vào từng yếu tố rủi ro cụ thể của từng người).

• Những người có một hoặc nhiều thành viên gia đình bị ung thư đại trực tràng: Khuyến cáo sàng lọc cho những người này phụ thuộc vào người trong gia đình bị ung thư và tuổi khi được chẩn đoán. Một số người có tiền sử gia đình sẽ có thể làm theo các hướng dẫn cho người lớn có nguy cơ trung bình, nhưng những người khác có thể cần được nội soi thường xuyên hơn và có thể bắt đầu trước 45 tuổi.
• Những người đã cắt bỏ polyp khi nội soi: Hầu hết những người này cần được nội soi lại sau 3 năm, nhưng một số người có thể cần nội soi sớm hơn (hoặc muộn hơn) 3 năm, tùy thuộc vào loại, kích thước và số lượng polyp.

• Những người đã bị ung thư đại trực tràng: Hầu hết những người này sẽ cần phải bắt đầu nội soi thường xuyên trong vòng một năm phẫu thuật loại bỏ ung thư.
• Những người đã xạ trị vùng bụng hoặc vùng chậu để điều trị ung thư trước đó: Hầu hết những người này cần bắt đầu nội soi sớm hơn (tùy thuộc vào độ tuổi của họ khi xạ trị) và có thể cần được sàng lọc thường xuyên hơn bình thường (ví dụ ít nhất 5 năm một lần).
• Những người bị bệnh viêm ruột (bệnh Crohn hay viêm loét đại tràng): Những người này thường cần được nội soi (không phải bất kỳ loại xét nghiệm nào khác) mỗi 1 đến 2 năm, độ tuổi bắt đầu sớm hơn bình thường.
• Những người được biết hoặc nghi ngờ có một số hội chứng di truyền nhất định: Những người này thường cần phải nội soi, ở độ tuổi trẻ, có thể sớm nhất ở tuổi thiếu niên đối với một số hội chứng - và cần phải được thực hiện thường xuyên hơn nhiều, phụ thuộc vào hội chứng di truyền và các yếu tố khác.

Cách tốt nhất để phòng và bảo vệ sức khỏe của bạn và gia đình, mỗi người nên thực hiện tầm soát ung thư càng sớm càng tốt. Nên lặp lại định kỳ 6 tháng, 1 năm, 2 năm... Việc tầm soát ung thư định kỳ và đúng phương pháp sẽ giúp phát hiện sớm các tổn thương tiền ung thư từ đó đem đến cơ hội khỏi bệnh.

Bài viết tham khảo nguồn: Hiệp hội ung thư Hoa Kỳ

XEM THÊM:

• Ung thư đại trực tràng có chữa khỏi được không?
• Những điều cần biết về bệnh ung thư đại trực tràng
• Polyp đại tràng là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị