Vì sao virus Rota nguy hiểm với trẻ em?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Trần Thanh Phước - Trung tâm Nhi - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Trong số các nguyên nhân gây bệnh tiêu chảy ở trẻ thì Rotavirus là nguyên nhân có tỷ lệ nhập viện cao gấp 3 lần so với các nguyên nhân khác. Cụ thể, tại Việt Nam, bệnh Rotavirus chiếm 55% tổng số trường hợp trẻ nhập viện vì tiêu chảy. Uống vắc-xin phòng Rotavirus chính là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất.

Bệnh tiêu chảy cấp là bệnh lý rất phổ biến ở trẻ em, do hệ tiêu hóa của trẻ vẫn còn non nớt, sức đề kháng kém. Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới, mỗi năm trên thế giới có khoảng 1,5 tỷ lượt trẻ nhỏ dưới 5 tuổi mắc tiêu chảy. Trong đó, có khoảng 4 triệu trẻ tử vong, 80% là xảy ra ở trẻ dưới 2 tuổi. Hàng năm có khoảng 2,4 triệu trẻ dưới 5 tuổi trên thế giới phải nhập viện vì tiêu chảy.

Tại các nước đang phát triển, tiêu chảy do nhiễm Rotavirus là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trong bệnh lý này. Nguyên nhân chính là do tiêu chảy nặng kèm theo nôn ói kéo dài khiến trẻ bị mất nước, mất muối,rối loạn điện giải, suy dinh dưỡng, tạo thành một vòng xoắn bệnh lý, ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe của trẻ. Tiêu chảy cấp do Rotavirus kéo dài từ 3 - 9 ngày. Tiêu chảy gây ra tình trạng chán ăn, suy dinh dưỡng mà suy dinh dưỡng khiến sức đề kháng giảm sút, triệu chứng của bệnh lại càng tăng thêm, ảnh hưởng tới sức khỏe, sự phát triển của trẻ và gây ra tử vong cao.

Bất cứ ai cũng có thể nhiễm virus Rota, nhưng ở người lớn các triệu chứng thường rất nhẹ, thậm chí là không còn triệu chứng. Còn ở trẻ nhỏ, virus Rota gây tiêu chảy cấp, nôn mửa kéo dài và nhiều triệu chứng nặng khác. Trẻ nhỏ từ 6 tháng - 36 tháng là độ tuổi thường mắc tiêu chảy do bệnh Rotavirus.

Tiêu chảy do Rotavirus cũng phát triển theo mùa. Tại miền Bắc, Rotavirus hoạt động mạnh hơn vào mùa mưa ẩm, cao điểm là từ tháng 9 - tháng 11. Ở miền Nam, Rotavirus phát triển không phụ thuộc vào mùa.

Đường lây truyền chủ yếu của Rotavirus là đường phân - miệng. Người nhiễm Rotavirus truyền virus qua phân. Quá trình vệ sinh, thay tã lót hoặc phân ngấm vào đất, tay người tiếp xúc với virus, nếu không được vệ sinh kỹ càng có thể vẫn lưu giữ Rotavirus. Nếu vô tình đưa tay lên miệng có thể dẫn đến lây nhiễm virus này. Ngoài ra, Rota virus có thể lây truyền qua đường hô hấp. Do đó nó rất dễ phát sinh thành ổ dịch lớn.

• Với trẻ bú bình: không vệ sinh bình bú sạch sẽ
• Với trẻ đã ăn dặm: ăn bổ sung không đúng cách, thức ăn không đảm bảo vệ sinh
• Cho trẻ uống nước không sạch, nước sinh hoạt bị ô nhiễm
• Không vệ sinh tay sạch sẽ trước khi chế biến thức ăn cho trẻ
• Xử lý chất thải của người nhiễm bệnh không đúng cách
• Không rửa tay sau khi đi vệ sinh...

Sau khi nhiễm Rotavirus khoảng 2 - 3 ngày, trẻ sẽ xuất hiện đột ngột các triệu chứng sốt, nôn mửa rồi tiêu chảy kéo dài. Quá trình này sẽ diễn ra trong khoảng 5 - 7 ngày. Tùy theo mức độ nghiêm trọng của bệnh mà các triệu chứng có thể nặng hay nhẹ. Nhiều trường hợp tiêu chảy nặng, mất nước, mất muối có thể dẫn đến tử vong.

Hai triệu chứng điển hình của nhiễm bệnh Rotavirus là nôn và đi ngoài ra nước. Thông thường, trẻ sẽ bị sốt, sau đó nôn trong khoảng vài tiếng hoặc 1 ngày rồi bắt đầu tiêu chảy. Khi bắt đầu tiêu chảy, triệu chứng nôn sẽ giảm dần.

Ngoài ra, trẻ bị nhiễm Rotavirus còn có các triệu chứng như: quấy khóc, biếng ăn, suy dinh dưỡng...

Sự ra đời của vắc xin Rota virus là một biện pháp hiệu quả để phòng tránh viêm dạ dày ruột do rota virus. Miễn dịch do mắc phải hay do uống vắc xin Rota virus sẽ giúp cơ thể tạo miễn dịch suốt đời. Vẫn có tỷ lệ trẻ mắc bệnh sau khi có miễn dịch xong ở mức độ ít trầm trọng hơn.

Để bảo vệ trẻ khỏi Rotavirus, cha mẹ cần cho trẻ chủng ngừa vắc-xin rota virus khi được 6 - 7,5 tuần tuổi. Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec hiện có 2 loại vắc-xin chủng ngừa Rotavirus là:

• Vắc-xin Rotarix được sản xuất bởi công ty GSK, Bỉ
• Vắc-xin Rotateq được sản xuất bởi công ty MSD, Mỹ.

Hai loại vắc-xin này đều được nhập khẩu từ các công ty sản xuất vắc-xin uy tín trên thế giới. Quy trình nhập khẩu, bảo quản nghiêm ngặt, đảm bảo theo đúng tiêu chuẩn của tổ chức Y tế thế giới về bảo quản và lưu trữ vắc-xin..

Lịch tiêm chủng:

Vắc xin Rotarix (Bỉ): uống 2 liều; liều đầu tiên uống vào lúc 6 tuần tuổi và sau 4 tuần uống liều tiếp theo. Nên cho trẻ uống vắc xin Rota virus trước 24 tuần tuổi.

Vắc xin Rotateq (Mỹ): uống 3 liều; liều đầu tiên trong khoảng 7-12 tuần tuổi, hai liều còn lại cách nhau một tháng, liều thứ 3 phải kết thúc trước tuần thứ 32.

• Trẻ sẽ được các bác sĩ chuyên khoa nhi - vắc-xin thăm khám, sàng lọc đầy đủ các vấn đề về thể trạng và sức khỏe, tư vấn về vắc-xin phòng bệnh và phác đồ tiêm, cách theo dõi và chăm sóc trẻ sau tiêm chủng trước khi ra chỉ định tiêm vắc-xin theo khuyến cáo mới nhất của Bộ Y tế & Tổ chức Y tế thế giới nhằm đảm bảo hiệu quả tốt nhất và an toàn nhất cho trẻ.
• Đội ngũ bác sĩ và điều dưỡng nhi giàu kinh nghiệm, chuyên nghiệp, hiểu tâm lý trẻ và áp dụng cách giảm đau hiệu quả cho trẻ trong quá trình tiêm chủng.
• 100% trẻ tiêm chủng được theo dõi 30 phút sau tiêm và đánh giá lại sức khỏe trước khi ra về.
• Được theo dõi đa khoa trước, trong và sau tiêm chủng tại Hệ thống y tế Vinmec và luôn có ekip cấp cứu sẵn sàng phối hợp với phòng tiêm chủng xử trí các trường hợp sốc phản vệ, suy hô hấp – ngừng tuần hoàn, đảm bảo xử lý kịp thời, đúng phác đồ khi có sự cố xảy ra.
• Phòng tiêm chủng thoáng mát, có khu chơi, giúp trẻ có cảm giác thoải mái như đang dạo chơi và có tâm lý tốt trước và sau khi tiêm chủng.
• Vắc-xin được nhập khẩu và bảo quản tại hệ thống kho lạnh hiện đại, với dây chuyền bảo quản lạnh (Cold chain) đạt tiêu chuẩn GSP, giữ vắc-xin trong điều kiện tốt nhất để đảm bảo chất lượng.
• Bố mẹ sẽ nhận tin nhắn nhắc lịch trước ngày tiêm và thông tin tiêm chủng của bé sẽ được đồng bộ với hệ thống thông tin tiêm chủng quốc gia.