Mổ nội soi điều trị viêm dính khớp vai

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa II Mai Anh Kha - Bác sĩ ngoại Chấn thương chỉnh hình - Khoa Ngoại tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Nếu viêm dính khớp vai gây đau dai dẳng sử dụng thuốc và vật lý trị liệu không giúp giảm đau. Thì phương pháp phẫu thuật tiên tiến nhất hiện nay là mổ nội soi điều trị viêm dính khớp vai có thể đề nghị phẫu thuật để giảm đau vai, cứng khớp, cải thiện phạm vi chuyển động, giúp duy trì hoạt động.

Vai là một trong những khớp được sử dụng phổ biến nhất trong cơ thể. Vì lý do này, các hoạt động mạnh sai tư thế khác nhau dễ dẫn đến đau buốt khớp vai, sưng, khó khăn khi di chuyển vai sang các hướng khác nhau, giảm vận động,... Đau vai xảy ra khi khớp vai gặp vấn đề hoặc các mô xung quanh nó.

Có nhiều dạng viêm dính khớp vai khác nhau, và tất cả đều có thể ảnh hưởng đến khớp vai.

• Viêm xương khớp phát triển theo tuổi tác vì sụn trong khớp bị mòn do sử dụng quá mức. Dạng viêm khớp này cũng dẫn đến viêm và đau khi khớp bị di chuyển, và cũng có thể là nguyên nhân gây đau vai.
• Chấn thương: Khớp vai được bao quanh bởi cơ, gân và dây chằng, tất cả đều cho phép chuyển động của cánh tay. Khi các mô này bị tổn thương do các va chạm chấn thương, sau đó chúng có thể dẫn đến đông cứng khớp vai.
• Lạm dụng vận động quá mức: Mặc dù khớp vai có tác dụng là để di chuyển và hỗ trợ hoạt động việc lạm dụng quá mức có thể gây đau vai.

Vì khớp vai liên quan đến xương, sụn, gân, dây chằng và cơ cho phép một phạm vi chuyển động rộng như vậy, xác định nguyên nhân chính xác của đau vai đòi hỏi kinh nghiệm và chuyên môn.

Phẫu thuật nội soi viêm dính khớp vai là phương pháp đột phá trong điều trị bệnh lý khớp vai của chuyên ngành chấn thương chỉnh hình. Là phẫu thuật ít xâm lấn giúp quan sát tổng thể các tổn thương của khớp vai qua hình ảnh truyền từ camera nội soi. Rút ngắn thời gian điều trị, phục hồi chức năng nhanh.

Bệnh nhân thường cảm thấy đau âm ỉ chung quanh khớp, lúc đầu kéo dài vài tuần rồi giảm, sau tái lại và kéo đến vài tháng rồi cả năm, bệnh nặng hơn vào đêm và trời lạnh, những ngày mưa ẩm đau nhiều hơn ban ngày.

Viêm dính khớp vai đơn thuần:

• Đau ở mõm phía trong cùng, đau mặt trước và mặt ngoài vai.
• Đau tăng lên khi vận động dang tay ra ngoài, giơ tay lên trên và động tác gãi lưng.

Viêm quanh khớp vai thể đông cứng (đông cứng khớp vai):

• Triệu chứng đau buốt khớp vai và hạn chế vận động khớp vai do co cứng bao khớp.
• Khi triệu chứng đau giảm, thì hạn chế vận động lại tăng.
• Đau lâu ngày có thể thấy teo cơ nhẹ.

Hội chứng vai-tay:

• Nghẽn tắt và rối loạn thần kinh vận mạch ở bàn tay.
• Phù bàn tay lan lên một phần cẳng tay, bàn tay phù cứng, màu da đỏ tía hoặc tím, da lạnh
• Đau nhức cả bàn tay suốt ngày đêm.
• Móng tay mỏng, giòn, dễ gãy
• Các cơ bàn tay teo thấy rõ, vận động các ngón tay khó khăn.
• Hẹp mỏm cùng vai:
• Cận lâm sàng: X-quang, CT scanner, cộng hưởng từ (MRI).

Điều trị không phẫu thuật:

• Áp dụng tiêm Corticosteroid (Diprospan) vào bao khớp vai để giảm đau và cải thiện biên độ vận động khớp vai.
• Uống Steroid có thể được chỉ định
• Thuốc giảm đau nhóm không steroid có thể dùng kèm theo chỉ định của bác sĩ.
• Người bệnh được tập phục hồi chức năng để cải thiện biên độ vận động khớp vai.

Chỉ định phẫu thuật nội soi:

• Nếu người bệnh không đáp ứng điều trị hay bệnh nặng hơn làm đông cứng khớp vai, bệnh cần được chỉ định phẫu thuật nội soi giải phóng bao khớp vai.
• Đông cứng khớp vai trên 4 tháng và không đáp ứng với tập phục hồi chức năng. Chương trình tập phục hồi chức năng cần ít nhất 6 tuần để đánh giá tiến triển, nếu người bệnh còn đau, hạn chế vận động ảnh hưởng đến sinh hoạt, công việc, giấc ngủ thì được chỉ định phẫu thuật nội soi giải phóng bao khớp vai.

Người bệnh nên được mổ hở giải phóng bao khớp vai trong các trường hợp sau:

• Người bệnh đã từng được phẫu thuật hở cho bệnh lý mất vững khớp vai.
• Người bệnh đã trải qua phẫu thuật thay khớp vai.

Về người thực hiện: Là bác sĩ chuyên khoa có chứng chỉ mổ nội soi.

Về phương tiện:

• Bơm nước: Sử dụng dung dịch muối sinh lý với epinephrine theo tỉ lệ 1 : 300.000 đơn vị giúp hạn chế chảy máu
• Camera và optic
• Các Canula
• Dao đốt điện (ArthroCare)
• Dao mài (Shaver)
• Các dụng cụ phẫu thuật nội soi: cây chuyển đổi, hook...

Về người bệnh:

• Tư thế nửa ngồi
• Tư thế nằm nghiêng
• Hồ sơ bệnh án chuẩn bị đầy đủ và phải được xem xét kỹ lưỡng.

Kiểm tra hồ sơ: Đầy đủ theo quy định Bộ Y tế.

Kiểm tra người bệnh: Đúng người (tên, tuổi,...), đúng bệnh.

• Cắt bao hoạt dịch
• Giải phóng khoang gân chóp xoay và bao khớp trước trên
• Giải phóng bao khớp dưới
• Đổi cổng camera để giải phóng bao khớp sau trên
• Bẻ vận động nhẹ nhàng khớp vai để giải phóng hoàn toàn bao khớp.

• Áp dụng liệu pháp tâm lý: giải thích với người bệnh về tình trạng khớp vai đã được giải phóng hoàn toàn và không còn gây đau, do đau buốt khớp vai trong một thời gian dài nên bệnh nhân thường không dám vận động khớp vai.
• Đề nghị tập phục hồi chức năng sau mổ.
• Dùng giảm đau và kháng viêm theo chỉ định của bác sĩ.
• Mang đai vải treo tay có gối kê để tránh xu hướng xoay trong và khép vai.
• Tập vật lý trị liệu ngoại trú hay tại nhà từ 6 đến 8 tuần.

Phương pháp mổ nội soi điều trị viêm dính khớp vai là một trong những phương pháp điều trị các bệnh liên quan tới khớp vai một cách hiệu quả và nhanh trong mang lại kết quả tốt nhất cho bệnh nhân, giúp nhanh chóng phục hồi cử động cho khớp vai.