Biến chứng của viêm ruột thừa cấp

Bài viết được viết bởi Bác sĩ Ngô Việt Thắng - Bác sĩ Ngoại tiêu hóa, Khoa Ngoại tổng hợp, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long.

Viêm ruột thừa cấp là tình trạng viêm nhiễm cấp tính của ruột thừa. Bệnh viêm ruột thừa cấp có khả năng gây tử vong do các biến chứng liên quan đến viêm ruột thừa vì không được chẩn đoán chính xác và xử trí kịp thời.

Ruột thừa là một cơ quan nhỏ, có hình ngón tay, xuất phát từ đoạn đầu tiên của ruột già ở hố chậu phải. Tuy ruột thừa là một cơ quan hiện không rõ chức năng chính xác là gì nhưng rối loạn ở cơ quan này có thể trở thành một bệnh lý. Đây là bệnh cấp cứu ngoại khoa rất thường gặp ở lứa tuổi 20 - 30. Tuy viêm ruột thừa cấp có bệnh cảnh lâm sàng điển hình, nhưng nếu chỉ dựa vào lâm sàng, việc chẩn đoán viêm ruột thừa cấp có thể cho ra kết quả sai lệch với tỷ lệ lên tới 30%. Trong trường hợp xem xét dấu hiệu lâm sàng, kết hợp với siêu âm, tỷ lệ sai này có thể giảm xuống còn 15% và nếu áp dụng phương pháp chụp cắt lớp vi tính (chụp CT), tỷ lệ sai sót có thể giảm xuống chỉ còn 7%.

Viêm ruột thừa cấp nếu không được chẩn đoán đúng và điều trị kịp thời, ruột thừa bị viêm có thể sẽ vỡ làm mủ lan tràn ra ổ bụng, gây ra tình trạng viêm phúc mạc ruột thừa và một vài biến chứng khác, đe dọa tính mạng bệnh nhân.

Viêm phúc mạc toàn bộ là biến chứng viêm ruột thừa cấp nguy hiểm, xảy ra khi ruột thừa vỡ chảy vào ổ bụng.

Trên lâm sàng có thể quan sát thấy dấu hiệu nhiễm trùng toàn thân tiến triển nghiêm trọng. Về các triệu chứng tại chỗ, bệnh nhân có biểu hiện đau khắp ổ bụng, tiêu khó, trung tiện khó, chướng bụng do liệt ruột, phản ứng ở thành bụng lan rộng ra khắp ổ bụng.

Viêm ruột thừa cấp dẫn đến ruột thừa bị vỡ, nhưng được mạc nối, các quai ruột bao bọc xung quanh trở thành hàng rào khu trú vùng viêm, không cho lan ra ổ bụng.

Trên lâm sàng thể hiện dấu hiệu bệnh nhân vẫn bị đau hố chậu phải và sốt cao. Khi thăm khám hố chậu phải, có thể quan sát thấy một khối không di động, mặt nhẵn, ấn vào người bệnh có cảm giác căng đau. Tiến hành xét nghiệm, thấy số lượng bạch cầu tăng cao. Áp xe ruột thừa có khả năng vỡ vào ổ bụng, gây viêm phúc mạc thì hai.

Đây là biến chứng viêm ruột thừa cấp xảy ra trong trường hợp bệnh nhân có sức đề kháng tốt, các quai ruột và mạc nối có khả năng đến bao bọc kín ruột thừa, ngăn cản sự tiến triển lan rộng.

Triệu chứng lâm sàng là cơn đau và sốt giảm, hố chậu phải xuất hiện khối chắc, không di động, ấn đau nhẹ, không có phản ứng ở thành bụng. Xét nghiệm cận lâm sàng thấy lượng bạch cầu giảm dần trở lại bình thường. Đám quánh ruột thừa có nguy cơ tiến triển theo hai hướng, hoặc tan dần hoặc tạo thành áp xe ruột thừa.

Xem thêm: Hướng dẫn chẩn đoán viêm ruột thừa cấp