Cách xử trí giảm tình trạng khó thở

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Huy Nhật - Bác sĩ Hô hấp - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng

Khó thở là triệu chứng thường gặp, có thể do bị nhiễm vi-rút, vi khuẩn, do các bệnh lý tim mạch, hô hấp, ung thư...đều có thể gây khó thở. Vậy khi xuất hiện tình trạng này cần làm gì để xử trí giảm tình trạng khó thở.

Thở sâu đường bụng có thể giúp bạn kiểm soát tình trạng khó thở. Để làm điều này tại nhà, bạn cần:

• Nằm xuống, đặt hai tay lên bụng
• Hít sâu qua mũi, phình bụng và để phổi chứa đầy không khí
• Nín thở sâu trong vài giây
• Thở chậm qua miệng cho đến khi phổi hết không khí
• Lặp lại trong 5 đến 10 phút

Bài tập này có thể được thực hiện vài lần trong ngày, hoặc mỗi khi bạn bị khó thở. Tốt nhất là giữ nhịp thở chậm, sâu và dễ dàng, hơn là thở nhanh.

Thở mím môi được xem là kỹ thuật đơn giản để kiểm soát tình trạng khó thở. Nó giúp bạn nhanh chóng mở rộng đường thở để hít vào, thở ra dễ dàng và sâu hơn. Đồng thời kỹ thuật này cũng hỗ trợ loại bỏ những tác nhân, hay tình trạng không khí ứ cặn mắc kẹt trong phổi.

Bạn có thể áp dụng kỹ thuật này bất kỳ khi nào cảm thấy khó thở, đặc biệt khi bạn làm những công việc khó nhọc như nâng, vác vật nặng, leo cầu thang.

Để thực hiện kỹ thuật này, bạn thực hiện các bước sau:

• Bước 1: Thư giãn, thả lỏng cơ vai và cổ
• Bước 2: Đặt một tay lên thành bụng
• Bước 3: Hít sâu vào bằng đường mũi 2 nhịp, lúc này miệng vẫn đóng và người bệnh cảm thấy thành bụng hơi căng ra
• Bước 4: Thở mím môi (chúm môi) lại cho hơi thở từ từ thoát ra kẽ môi, thành bụng xẹp dần xuống.

Thả lỏng cơ thể khi đang ngồi trên ghế giúp thần trí và cả cơ thể được thư giãn, từ đó giúp bạn hít thở dễ dàng hơn rất nhiều.

Tư thế này thực hiện như sau:

• Ngồi trên ghế, lòng bàn chân đặt xuống sàn, ngực hơi chếch về phía trước một chút
• Nhẹ nhàng đặt cùi chỏ lên đầu gối hoặc 2 tay giữ lấy cằm.
• Luôn giữ cho phần vai, cổ thả lỏng

Hít hơi nước có thể giúp làm thông mũi, giúp thở dễ dàng hơn. Hơi nóng và độ ẩm từ hơi nước cũng có thể làm tan chất nhầy trong phổi, giúp giảm sự khó thở.

Để hít hơi nước tại nhà, bạn cần:

• Đổ đầy nước nóng vào bát
• Thêm một vài giọt tinh dầu bạc hà hoặc tinh dầu khuynh diệp
• Cúi mặt trên bát nước, dùng một chiếc khăn trùm qua đầu
• Thở sâu, hít hơi nước

Điều quan trọng là đảm bảo rằng nước đã hơi nguội sau khi vừa đun sôi. Nếu không, hơi nước có thể làm bỏng da.

Rất nhiều trường hợp mắc phải chứng khó thở trong lúc ngủ. Tình trạng này sẽ khiến bạn phải thức giấc nhiều lần, làm ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ của bạn. Việc nằm ngủ ở tư thế thoải mái sẽ giúp ích cho bạn rất nhiều trong trường hợp này. Bạn cần tìm một tư thế thoải mái và được nâng đỡ để đứng hoặc nằm, từ đó có thể giúp một số người thư giãn và thở lại bình thường. Nếu thở gấp là do lo lắng hoặc do gắng sức quá mức thì phương pháp này đặc biệt hữu ích.

Những tư thế sau đây có thể làm giảm áp lực lên đường thở của một người và cải thiện hô hấp:

• Ngồi cúi ra trước trên một chiếc ghế, tốt nhất với đầu tựa lên bàn
• Dựa vào tường để lưng được chống đỡ
• Đứng chống hai tay xuống bàn, để bớt trọng lượng lên chân
• Nằm nghiêng một bên, với một chiếc gối kẹp giữa 2 chân, kê đầu cao lên bằng 1 hoặc nhiều chiếc gối sao cho bạn cảm thấy thoải mái nhất, đồng thời giữ lưng thẳng
• Nằm ngửa, thẳng lưng, kê cao đầu bằng 1 hoặc 2 chiếc gối (tùy), đồng thời đặt thêm 1 chiếc gối ở dưới 2 đầu gối

Nghiên cứu thấy rằng việc sử dụng quạt cầm tay để quạt không khí qua mũi và mặt có thể giúp loại bỏ cảm giác khó thở. Việc cảm thấy lực của luồng không khí trong khi hít sẽ giúp bạn cảm thấy như có thêm không khí vào phổi. Cách điều trị đã được thấy là có hiệu quả trong việc giảm cảm giác khó thở

Tuy nhiên, việc sử dụng quạt không thực sự cải thiện khi triệu chứng là do một bệnh lý nền nào đó gây ra.

Uống cà phê đen có thể giúp giải quyết tình trạng khó thở, vì chất caffeine trong cà phê có thể làm giảm sự mệt mỏi của cơ ở đường hô hấp.

Một số nghiên cứu đã phát hiện ra rằng caffeine có tác dụng cải thiện nhẹ chức năng hô hấp ở những người bị hen suyễn. Tác dụng này có thể đủ để giúp họ dễ hít thở hơn. Bên cạnh đó, việc thay đổi lối sống cũng có thể giúp bạn cải thiện tình trạng sức khỏe. Bằng việc từ bỏ thói quen hút thuốc lá, tránh xa khói thuốc, các chất gây dị ứng, nguồn ô nhiễm trong không khí là bạn có thể kiểm soát được chứng khó thở và giảm thiểu nguy cơ lên cơn hen nữa đấy.

Một liệu pháp khác để giải tỏa hơi thở bị sức ép đường mũi, giống như phải thở bằng đường miệng chính là trà gừng.

Gừng là một nguyên liệu làm lành ưu việt và dễ dàng tìm được ngay tại nhà. Gọt vỏ và cắt vài lát gừng tươi cho vào 2 cốc nước sôi. Đậy nắp trong 10 phút, cho thêm chanh và mật ong vào và uống, bạn sẽ thấy dễ thở hơn.

Nếu tình trạng khó thở kéo dài kèm nhiều biến chứng nghiêm trọng, bạn cần đi khám bác sĩ ngay để tìm ra nguyên nhân chính xác.

Nếu bạn được chẩn đoán hen suyễn, đừng quên mang theo bình xịt giãn phế quản mỗi ngày để hỗ trợ đường thở.

Để phòng tránh hiện tượng khó thở bạn cần tìm ra nguyên nhân và cố gắng giải quyết nó nếu có thể. Không hút thuốc, hoặc khám tư vấn cai thuốc lá bởi vì các bệnh lý phổ biến gây ra khó thở thường nhiều ở những người hút thuốc. Nếu bạn duy trì được cân nặng bình thường và tập thể dục thường xuyên, bạn sẽ ít có nguy cơ bị khó thở.