Cắt amidan ở người lớn: Cẩn trọng với người trên 45 tuổi

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi ThS.BS Đặng Thị Thùy Trang - chuyên khoa Tai Mũi Họng, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.

Viêm amidan ở người lớn mặc dù ít gặp nhưng thường kéo dài mạn tính. Lúc này, phương pháp điều trị chủ yếu là cắt amidan Tuy nhiên, với người trên 45 tuổi, phẫu thuật amidan dù vốn là kỹ thuật đơn giản phổ biến nhưng vẫn cần hết sức cẩn trọng.

Cách chữa bệnh viêm amidan ở người lớn bằng phẫu thuật cắt amidan được đặt ra với các trường hợp viêm amidan mạn tính. Phương pháp điều trị này hiện nay rất phổ biến, tuy nhiên cần tuân thủ chặt chẽ chỉ định bởi amidan vốn là một cơ quan sinh lý của cơ thể nên chỉ can thiệp khi nào amidan thực sự trở thành một ổ viêm gây hại mà không thể khống chế được.

Phẫu thuật cắt amidan được chỉ định trong các trường hợp:

• Viêm nhiều lần (thường là 5 - 6 lần trong một năm).
• Gây biến chứng viêm tấy, áp xe quanh amidan.
• Gây biến chứng viêm mũi, viêm xoang, viêm tai giữa, viêm phế quản, viêm phổi, viêm tấy hạch dưới hàm hoặc thành bên họng...
• Gây các biến chứng xa: viêm màng tim, viêm cầu thận, viêm khớp, rối loạn tiêu hóa kéo dài, nhiễm khuẩn huyết.
• Viêm quá phát gây khó thở, khó nuốt, khó nói.

Bên cạnh đó, các trường hợp viêm amidan ở người lớn có chỉ định phẫu thuật chỉ được thực hiện khi hoàn toàn không vi phạm các chống chỉ định như rối loạn đông máu hay có các bệnh nội khoa chưa ổn định như cao huyết áp, suy tim, suy thận, suy gan giai đoạn mất bù,....

Người trưởng thành trên 45 tuổi, khi bị viêm amidan mạn tính và dù có chỉ định phẫu thuật cắt amidan cũng phải vô cùng thận trọng trong quyết định trước khi tiến hành.

Lý do là vì giai đoạn này, người trên 45 tuổi thường bắt đầu bị mắc các bệnh lý nội khoa mạn tính kèm theo, cụ thể là tăng huyết áp. Mọi sự can thiệp gây đau đớn trên cơ thể hay tâm lý lo âu, căng thẳng trước phẫu thuật đều là các yếu tố thường gặp dễ khiến huyết áp tăng đột ngột, dễ gây ra các biến cố tim mạch cấp tính nguy hiểm đến tính mạng như đột quỵ, nhồi máu cơ tim cấp, suy tim cấp. Ở các bệnh nhân đái tháo đường, nếu đường huyết chưa ổn định, vết thương sau phẫu thuật sẽ rất khó lành hay thậm chí còn khiến cho tình trạng nhiễm trùng lan rộng thêm. Ngoài ra, các bệnh lý suy tim mạn, suy thận mạn, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, bệnh lý tuyến giáp... rất dễ diễn tiến thành các cơn kịch phát nếu như vội vàng can thiệp amidan khi bệnh nền chưa ổn định.

Chính vì thế, trước khi phẫu thuật cắt amidan, tất cả bệnh nhân đều được kiểm tra sức khỏe và làm một số xét nghiệm tổng quát cần thiết. Việc này nhằm mục đích phát hiện các bệnh lý đi kèm mà chưa từng phát hiện ra cũng như đảm bảo không vi phạm các chống chỉ định như rối loạn đông cầm máu. Riêng đối với người bệnh đã có tiền căn bệnh lý trước đó, cần phải thăm khám theo chuyên khoa và đánh giá tình trạng bệnh đang kiểm soát ổn, hoàn toàn có khả năng chịu đựng được phẫu thuật. Một số bệnh nhân lớn tuổi bị hội chứng lo âu thái quá về bệnh tật cũng nên tiến hành các biện pháp trấn an, ổn định tâm lý trước khi can thiệp.

Ngoài ra, ở các đối tượng trên 45 tuổi, phẫu thuật cắt amidan nên thực hiện với phương pháp xâm lấn tối thiểu nhất để đảm bảo an toàn.

Phương pháp phẫu thuật cắt amidan trước đây thường tiến hành dưới gây tê tại chỗ là các phương pháp Sluder và Anse. Ngày nay, nhờ vào những tiến bộ của y học, amidan được phẫu thuật trực tiếp bằng dao điện đơn cực hay lưỡng cực, dao Laser, dao siêu âm hay hiện đại nhất là với hệ thống máy Coblator.

Trong đó, phương pháp cắt amidan bằng hệ thống máy Coblator hiện tại đang chứng minh được rất nhiều ưu điểm và được ưu tiên chọn lựa nhờ an toàn và ít xâm lấn nhất.

4.1 Nguyên lý điều trị

Đây là phương pháp hiện đại sử dụng dao plasma để cắt amidan. Dao plasma có nguyên lý là được tạo ra từ sóng điện từ với tần số rất cao. Trong đó, năng lượng từ sóng sẽ tạo ra một đám mây dẫn điện bao quanh thiết bị cắt, cho phép cắt và phá hủy mô tế bào ở nhiệt độ khá thấp chỉ từ 60 đến 70 độ C, thấp hơn rất nhiều nếu so với dao điện hoặc laser (200 - 400 độ C). Nhờ đó, người bệnh sẽ không còn phải “chịu đựng” trải nghiệm kinh hoàng khi sử dụng các phương pháp trước đây với dao mổ đơn cực, laser... thường gây đau rất nhiều, chảy máu và thương tổn các mô xung quanh nhiều cũng như thời gian hồi phục lâu.

Không chỉ như vậy, hệ thống máy Coblator đời mới nhất sử dụng đầu dò đa chức năng vừa có tác dụng cắt bằng sóng cao tần (đóng vai trò là dao plasma) vừa tưới nước hạ nhiệt và hút các mảnh vụn. Bên cạnh đó, sóng radio cũng gây tắc các mạch máu nhỏ nên cầm máu trong khi phẫu thuật rất tốt.

Ngoài ra, việc phối hợp với các hệ thống nội soi hình ảnh hiện đại cho phép bác sĩ quan sát rất rõ các tổn thương trong lúc phẫu thuật, đảm bảo vừa loại bỏ các tổ chức bệnh vừa bảo tồn tối đa mô lành, hạn chế lượng máu mất và nhanh lành vết thương.

4.2 Ưu điểm của phương pháp

• Bệnh nhân sau phẫu thuật gần như không đau
• Thời gian phải nằm trên bàn mổ nhanh, chỉ 5 đến 10 phút.
• Có thể ăn uống ngay sau mổ và thời gian nằm viện nhanh, chỉ 1 ngày sau phẫu thuật, phù hợp với những người bận rộn, thường xuyên công tác.

Phương pháp cắt amidan sử dụng hệ thống máy Coblator đang được Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec đưa vào sử dụng rất hiệu quả. Tại đây, bệnh nhân sẽ được khám, tư vấn và điều trị bởi đội ngũ bác sĩ chuyên khoa giỏi và giàu kinh nghiệm, cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại, tiện nghi, giúp giải quyết triệt để nỗi phiền phức do viêm amidan mạn tính gây ra.