Rách sụn chêm có hồi phục được không?

Sụn chêm khớp gối là sụn có hình bán nguyệt, vị trí nằm giữa mặt khớp lồi cầu đùi ở trên và mâm chày phía dưới. Sụn chêm có chức năng hấp thụ và phân tán lực dồn nén lên trên khớp gối nên rất dễ bị tổn thương. Vậy rách sụn chêm có hồi phục được không?

Sụn chêm bao gồm sụn chêm trong và sụn chêm ngoài, hoạt động như các giảm xóc, hấp thu và truyền lực từ lồi cầu xương đùi xuống xương chày, giảm sang chấn cho sụn khớp và góp phần tạo nên sự vững chắc cho khớp gối.

Khi có một lực xoắn mạnh làm gập gối đột ngột, đầu gối sẽ chịu một sức nặng dẫn đến rách sụn chêm. Đĩa sụn chêm trong thường rách nặng nề hơn đĩa sụn chêm ngoài do sụn chêm trong có vị trí gắn chặt trên mâm chày.

Rách sụn chêm khớp gối thường xảy ra ở những cầu thủ đá bóng, sau chấn thương thể thao đột ngột, tai nạn giao thông...

Ở người lớn tuổi, rách sụn chêm khớp gối thường là do thoái hóa, khi chuyển từ tư thế ngồi sang đứng đột ngột gây bất lợi cho sụn khớp, khi đó rách sụn chêm thường kèm theo bong và mòn sụn khớp.

Rách sụn chêm có hồi phục được không phụ thuộc vào vị trí rách như:

• Rách ở vị trí 1/3 ngoài: Đây là vị trí được cấp máu tốt nên dễ liền và nhanh hồi phục. Nếu vết rách sụn chêm nhỏ có thể tự liền, nếu vết rách lớn cần tiến hành khâu bảo tồn bằng phương pháp nội soi.
• Rách ở vị trí 2/3 trong: Đây là vị trí rất khó liền thường và khó hồi phục do cấp máu kém, nuôi dưỡng kém, khi đó bệnh nhân nên cân nhắc thực hiện phẫu thuật để điều trị rách sụn chêm khớp gối.
• Rách ở vị trí 1/3 trong là dạng rách đặc biệt nhất vì hầu hết tổn thương không thể liền, cần phải điều trị bằng cách cắt bỏ phần rách qua nội soi.

Rách sụn chêm khớp gối thường gặp các dạng như: vết rách dọc, vết rách kiểu quai xô, kẹt khớp,... Việc nội soi khớp gối sẽ rất có ích trong việc chẩn đoán chính xác và hỗ trợ điều trị các thương tổn sụn chêm thuận lợi và hiệu quả hơn.

• Nghỉ ngơi, tránh hoạt động nặng làm tăng cơn đau đầu gối, đặc biệt là các động tác cần vặn hoặc xoay đầu gối. Nếu cơn đau trở nên nghiêm trọng thì bệnh nhân cần phải sử dụng nạng hỗ trợ để làm giảm áp lực lên đầu gối, thúc đẩy quá trình phục hồi sụn chêm.
• Chườm lạnh sẽ giúp bệnh nhân giảm đau, sưng, viêm. Sử dụng một túi nước đá lạnh hoặc một chiếc khăn chứa đá viên để chườm đầu gối trong 15 phút/lần, lặp lại cứ sau 4-6 giờ trong ngày đầu tiên và giãn cách dần khi đã bớt sưng viêm.
• Băng ép vị trí rách sụn chêm khớp gối để ngăn ngừa đầu gối sưng và mất máu.
• Sử dụng nẹp gối dài giúp bệnh nhân hạn chế tổn thương thêm ở khớp gối.
• Thực hiện nâng cao chân để giảm sưng, khi bệnh nhân nằm nghỉ ngơi nên đặt chân ở vị trí cao hơn tim.
• Sử dụng thuốc giảm đau, kháng viêm giúp giảm bớt các cơn đau đầu gối. Bác sĩ sẽ xem xét tình trạng tổn thương để cân nhắc có nên dùng kháng sinh hay không.

• Phẫu thuật cắt toàn bộ sụn chêm hoàn toàn cho đến tận bao khớp: Ít dùng.
• Phẫu thuật cắt một phần sụn chêm: Bị tổn thương: áp dụng trong trường hợp bệnh nhân bị rách sụn chêm vùng không có mạch máu
• Khâu sụn chêm bằng phương pháp nội soi: Áp dụng khi bệnh nhân đã điều trị phục hồi chức năng tích cực, bác sĩ sẽ chỉ định can thiệp để sửa chữa phần sụn rách hiệu quả hơn, đặc biệt thường thấy ở trẻ em và thanh niên.
• Trường hợp người cao tuổi bị rách sụn chêm do thoái hóa tiến triển, bác sĩ phẫu thuật có thể kết hợp với phẫu thuật thay khớp gối. Tuy nhiên, với người trẻ tuổi, sụn chêm bị rách có thể thay thế bằng sụn khớp cấy ghép hay sử dụng sụn hiến.

• Thay băng, chăm sóc vết mổ mỗi ngày. Cắt chỉ sau 7 - 10 ngày.
• Sau phẫu thuật, người bệnh cần được nẹp chân bất động trong 3 tuần. Nếu có khâu sụn chêm thì thời gian bất động đòi hỏi sẽ lâu hơn giúp quá trình liền sụn diễn ra hoàn toàn.
• Sau đó, bệnh nhân cần phải thực hiện các bài tập phục hồi chức năng để lấy lại biên độ khớp, tập khỏe cơ để chống teo cơ, duy trì sức mạnh và sự ổn định của đầu gối.
• Bệnh nhân đang phục hồi vết rách sụn chêm cần sử dụng nạng trong khoảng 1 tháng giúp giữ trọng lượng đầu gối, giảm lực tác động lên vết mổ.
• Tái khám sau phẫu thuật đúng theo lịch hẹn của bác sĩ.

Rách sụn chêm có thể được phục hồi nếu như bệnh nhân được thăm khám, điều trị và tập luyện các bài tập phục hồi chức năng theo chỉ dẫn của các bác sĩ. Bên cạnh đó, cần phải tái khám định kỳ để đảm bảo biến chứng nguy hiểm không xảy ra.