Đau liên quan đến rối loạn thần kinh

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Bùi Ngọc Phương Hòa - Bác sĩ Nội đa khoa - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Đau do rối loạn thần kinh thường được mô tả: đau như bỏng rát hoặc như bị bắn. Nó có thể tự biến mất nhưng thường chuyển sang mãn tính, đôi khi đau liên tục, rất nghiêm trọng. Nguyên nhân của đau trong rối loạn thần kinh thường là do tổn thương dây thần kinh hoặc hệ thống thần kinh hoạt động không bình thường.

Đau thần kinh thường không có nguyên nhân rõ ràng, nhưng một số nguyên nhân phổ biến của đau do thần kinh bao gồm:

• Nghiện rượu
• Cắt cụt chi (chi ma)
• Hóa trị
• Bệnh tiểu đường (biến chứng thần kinh ngoại biên)
• Vấn đề về thần kinh mặt
• Nhiễm HIV hoặc AIDS
• Đau tủy
• Đa xơ cứng (MS: xơ cứng rải rác)
• Chèn dây thần kinh hoặc tủy sống do thoát vị đĩa đệm hoặc do viêm khớp ở cột sống
• Bệnh Zona thần kinh
• Phẫu thuật cột sống
• Bệnh giang mai
• Các vấn đề về tuyến giáp.

Mỗi người sẽ có những triệu chứng đau do rối loạn thần kinh khác nhau, nhưng những triệu chứng phổ biến gồm:

• Đau như bị bắn, bị bỏng rát hoặc như bị dao đâm
• Ngứa ran và tê, hoặc cảm giác như bị kim chích
• Đau tự phát mà không rõ nguyên nhân nào gây ra đau
• Cảm giác khó chịu
• Khó ngủ hoặc khó thư giãn nghỉ ngơi
• Vấn đề về cảm xúc do của đau mãn tính kéo dài, mất ngủ và người bệnh khó diễn tả cảm giác khi bị đau như thế nào.

Mục tiêu đầu tiên của điều trị đau do rối loạn thần kinh là phải xác định nguyên nhân hoặc bệnh tiềm ẩn nào gây ra các cơn đau và điều trị các bệnh đó. Sau đó, bác sĩ sẽ điều trị giảm đau, giúp người bệnh duy trì các khả năng bình thường của cơ thể và cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Các phương pháp điều trị phổ biến nhất cho đau thần kinh bao gồm:

• Thuốc giảm đau không kê đơn

Thuốc chống viêm không steroid (NSAID), như Aleve (Naproxen) và Motrin (Ibuprofen), đôi khi được sử dụng để điều trị đau thần kinh. Tuy nhiên, nhiều người thấy những loại thuốc này không hiệu quả đối với chứng đau thần kinh. Không giống như cơn đau do chấn thương hoặc đau đầu, đau thần kinh không có vị trí cụ thể nào để loại thuốc này hướng tới.

• Thuốc giảm đau kê theo toa

Thuốc giảm đau opioid có thể không làm giảm đau do đau thần kinh giống như giảm đau cho các loại đau khác. Ngoài ra, các bác sĩ có thể ngần ngại kê đơn thuốc này do sợ người bệnh có thể trở nên phụ thuộc thuốc.

Thuốc giảm đau tại chỗ cũng có thể được sử dụng như các miếng dán Capocaine, miếng dán Capsaicin, thuốc mỡ và kem bôi.

• Thuốc chống trầm cảm

Thuốc chống trầm cảm đã cho thấy nhiều tiềm năng trong việc điều trị các triệu chứng đau thần kinh. Hai loại thuốc chống trầm cảm phổ biến được kê cho những người đau do thần kinh gồm thuốc chống trầm cảm ba vòng và thuốc ức chế tái hấp thu có chọn lọc serotonin (SSRI) được dùng để điều trị cả đau và triệu chứng trầm cảm hoặc lo lắng do cơn đau mãn tính gây ra.

• Thuốc chống co giật

Thuốc chống động kinh và thuốc chống co giật đôi khi được sử dụng để điều trị đau thần kinh. Gabapentinoids được kê toa phổ biến nhất cho đau thần kinh nhưng các bác sĩ vẫn chưa hiểu rõ tại sao thuốc chống động kinh lại hiệu quả trong trường hợp đau thần kinh, tuy nhiên các nhà nghiên cứu cho rằng do các loại thuốc này can thiệp vào các tín hiệu đau và ngăn chặn việc truyền tín hiệu thần kinh bị lỗi.

• Gây tê vùng

Bác sĩ có thể tiêm Steroid, thuốc gây tê cục bộ hoặc các loại thuốc giảm đau khác vào dây thần kinh được cho là nguyên nhân gây ra các tín hiệu đau của người bệnh. Tuy nhiên việc gây tê vùng này chỉ diễn ra tạm thời, vì vậy cơn đau sẽ tiếp tục quay lại khi thuốc hết tác dụng.

• Thiết bị cấy ghép

Bác sĩ phẫu thuật sẽ cấy ghép một thiết bị tại não hay cột sống để thiết bị này gửi các xung điện vào não, tủy sống hoặc dây thần kinh. Các xung điện này có thể ngăn chặn các tín hiệu thần kinh bất thường và kiểm soát các triệu chứng đau. Những thiết bị này thường chỉ được sử dụng ở những người không đáp ứng tốt với các lựa chọn điều trị khác.

• Phương pháp điều trị bằng lối sống

Vật lý trị liệu, thư giãn và xoa bóp đều được sử dụng để làm giảm các triệu chứng đau thần kinh. Những phương thức điều trị này có thể giúp thư giãn cơ bắp, làm giảm các vấn đề về thần kinh.

• Giảm đau đa phương thức

Không có một phác đồ chuẩn nào để điều trị đau thần kinh phù hợp với tất cả người bệnh, do đó phối hợp nhiều phương pháp điều trị khác nhau có thể là một cách hiệu quả để kiểm soát tình trạng này. Ví dụ như kết hợp sử dụng thuốc, vật lý trị liệu, điều trị tâm lý và thậm chí phẫu thuật hoặc cấy ghép có thể được sử dụng để mang lại kết quả tốt nhất.

Bài viết tham khảo nguồn: Who.int, Webmd.com, Heathline.com