Củ mài là củ gì và có tác dụng gì?

Củ mài là một loại thực vật hoang dại mọc ở vùng rừng núi phía Bắc nước ta. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ củ mài là củ gì? Công dụng mà nó đem lại như thế nào? Vì vậy, bạn hãy tham khảo bài viết này để giải đáp thắc mắc.

Củ mài là một loại thực vật hoang dại mọc ở vùng rừng núi phía Bắc nước ta. Đây là loại thực vật thuộc họ thân leo, thân cây nhẵn hơi góc cạnh, màu đỏ hồng. Lá cây hình tim, mọc so le và thường có cục nhỏ ở góc lá gọi là dái mài.

Cây củ mài có hoa màu vàng, khúc khuỷu mọc thành từng cụm đơn tính. Mỗi cây thường cho một hoặc hai củ. Củ mài hình trụ dài ăn sâu xuống đất, có thể dài tới hàng mét. Vỏ củ có màu nâu xám, thịt màu trắng mềm.

Củ mài thường được thu hoạch vào mùa hè khi lá cây đã lụi hết. Khi mang về, người dùng rửa sạch và chế biến theo ý muốn của mình.

Bên cạnh thắc mắc “củ mài là củ gì” thì nhiều người cũng tò mò về thành phần dinh dưỡng có trong củ mài. Củ mài là một loại thực phẩm có chứa nhiều thành phần dinh dưỡng thiết yếu. Theo nghiên cứu, hơn 50% thành phần của củ mài là tinh bột. Ngoài ra, củ mài còn chứa hàm lượng lipid, protein và chất nhầy cao. Chính vì vậy, củ mài còn được dùng như một loại lương thực trong thời đói.

Củ mài còn chứa hàm lượng allantoin dồi dào. Chất này có khả năng thúc đẩy sự phát triển của các mô khỏe mạnh và rút ngắn thời gian chữa lành vết thương. Bên cạnh đó, củ mài còn chứa nhiều thành phần khác như cholin, saponin, dioscin, acid amin, vitamin, chất chống oxy hóa và nhiều yếu tố vi lượng khác.

Theo Đông y, củ mài là loại thuốc có vị ngọt, tính bình, có tác dụng bổ tỳ vị, ích tâm phế, bổ thận. Củ mài thường được sử dụng như một loại thuốc dùng cho người mất khẩu vị, chán ăn, hen suyễn, ho khan, tiểu đường.

Ngoài ra, đây còn là một loại thuốc bổ ngũ tạng, mạnh gân xương, chữa suy nhược cơ thể, mỏi lưng, chóng mặt, lỵ... Củ mài không chỉ giúp điều trị các bệnh rối loạn tiêu hóa mà còn tăng cường các loại vi khuẩn đường tiêu hóa.

Củ mài còn được dùng ở những người bị mụn nhọt, viêm loét hay áp xe da. Bên cạnh đó, mọi người còn dùng loại củ này khi bị rắn rết hay bọ cạp cắn. Công dụng này có được là nhờ củ mài chứa nhiều allantoin.

Củ mài còn là một bài thuốc rất tốt để điều trị một số bệnh ở phụ nữ. Củ mài giúp hạn chế tình trạng cáu gắt do mãn kinh, khô âm đạo sau mãn kinh, rối loạn kinh nguyệt.

Một công dụng nữa của củ mài là ngăn ngừa xơ vữa động mạch. Đây là một vấn đề sức khỏe rất nguy hiểm và ngày càng phổ biến trên thế giới. Nếu không phát hiện kịp thời có thể ảnh hưởng đến tính mạng.

Củ mài có thể luộc, hấp, nấu canh, nấu cháo hay nấu chè. Ngoài ra, một số người còn dùng củ mài để làm bánh. Sau đây là một số bài thuốc từ củ mài.

• Chữa suy nhược cơ thể

Nguyên liệu:

• Củ mài 12g
• Biển đậu 12g
• Ý dĩ 12g
• Vỏ quýt 6g
• Hạt sen 12g
• Bố chính sâm 16g
• Bạch truật 12g
• Hạt cau 10g
• Nam mộc hương 6g.

Tất cả đem sắc chung với nhau, ngày dùng hai lần và dùng trong 7 đến 10 ngày.

• Chán ăn, ăn không tiêu

Chuẩn bị các nguyên liệu sau:

• Củ mài 100g
• Xuyên tiêu 30g
• Đường trắng 30g
• Khiếm thực 100g
• Gạo nếp 1.000g

Gạo nếp ngâm rồi để khô, rang chín và tán bột. Các nguyên liệu còn lại đều sao qua, tán bột rồi trộn với bột gạo đã tán. Mỗi lần dùng lấy 30 - 60g bột pha với nước sôi và thêm ít đường tùy khẩu vị.

• Trẻ em suy dinh dưỡng

Chuẩn bị các nguyên liệu sau:

• Củ mài 20g
• Biển đậu 10g
• Lòng đỏ trứng gà 1 cái
• Đường trắng 20g
• Gạo 50g.

Củ mài sấy hoặc phơi khô. Gạo và biển đậu đem xay thành bột. Trứng gà luộc rồi lấy lòng đỏ cho vào bột gạo dầm nát và trộn đều. Cho tất cả các nguyên liệu trên vào nồi đun với 200ml nước trên lửa nhỏ. Khi chín, thêm đường quấy đều, đun sôi lại là được. Nấu cho trẻ ăn trong 15 ngày, mỗi ngày một lần.

• Bồi bổ sức khỏe

Nguyên liệu:

• Củ mài 50g
• Khoai sọ 200g
• Gạo tẻ 50g

Tất cả đem tất cả các nguyên liệu này nấu cháo ăn hằng ngày.

• Bài thuốc cho người tỳ vị hư, hội chứng lỵ mạn tính, hư lao, khí huyết hư, khô miệng, khát nước

Lấy 30g củ mài và 50g gạo nếp nấu cháo ăn hằng ngày. Có thể thêm đường trắng hoặc muối tùy khẩu vị.

• Dùng cho nam giới di tinh, đau lưng

Chuẩn bị các nguyên liệu sau:

• Củ mài 200g
• Củ súng 100g
• Hạt sen 100g
• Ý dĩ 100g.

Đem phơi khô rồi tán thành bột. Pha 20g bột này với nước cơm uống hằng ngày.

• Không dùng củ mài cho những người có thân nhiệt thấp.
• Một số thành phần trong củ mài có thể tương tác với thuốc dùng trong liệu pháp thay thế hormone hoặc thuốc tránh thai.
• Một số đối tượng nên tránh sử dụng củ mài, bao gồm: Mẹ bầu hoặc phụ nữ đang cho con bú, phụ nữ mắc bệnh liên quan đến hormone .
• Ăn nhiều củ mài có thể gây ra một số hiện tượng như buồn nôn, tiêu chảy. Ngoài ra, một số phản ứng có thể có sau khi ăn củ mài như phát ban. Do đó, cần cẩn thận khi ăn loại thực phẩm này.

Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu được thành và và công dụng của củ mài. Từ đó, có những cách chế biến hiệu quả, phù hợp cho sức khỏe bản thân và gia đình.