Làm thế nào để phòng ngừa hoặc phát hiện sớm ung thư?

Ung thư là tình trạng phân chia tế bào không có tổ chức, dẫn đến sự xâm lấn của những tế bào này vào mô khác. Các tế bào ung thư có thể lan ra các bộ phận của cơ thể qua máu và hệ bạch huyết.

Sàng lọc ung thư là việc kiểm tra toàn diện cơ thể để phát hiện các dấu hiệu ung thư khi chưa có triệu chứng. Việc thường xuyên sàng lọc ung thư có thể tăng khả năng phát hiện các loại ung thư như ung thư vú, ung thư cổ tử cung, ung thư đại tràng và ung thư phổi. Việc sàng lọc sớm những loại ung thư này có nghĩa rằng người bệnh có thể bắt đầu điều trị ở giai đoạn đầu của bệnh và đó là lúc các phương pháp điều trị có hiệu quả nhất.

• Siêu âm vú là một trong những phương pháp phổ biến nhất để sàng lọc sớm ung thư vú và là cách tốt nhất để phát hiện các bất thường ở vú.
• Chụp cộng hưởng từ (MRI) thường được sử dụng cùng với siêu âm vú để sàng ung thư cho phụ nữ có nguy cơ cao bị ung thư vú.
• Khám lâm sàng vú cũng là một phương pháp bằng tay bác sĩ có thể sử dụng để phát hiện các bất thường ở vú.

• Phết tế bào cổ tử cung (Pap smear) là phương thức để xác định các tế bào bất thường có nguy cơ trở thành tế bào ung thư. Phụ nữ nên bắt đầu thực hiện phết tế bào cổ tử cung từ năm 21 tuổi.
• Xét nghiệm HPV có thể xác định vi-rút làm biến đổi các tế bào cổ tử cung.

Hầu hết các trường hợp ung thư đại tràng đều bắt nguồn từ các polyp đại trực tràng lành tính. Các xét nghiệm sàng lọc có thể phát hiện các polyp lành tính và thực hiện cắt bỏ trước khi chúng trở nên ác tính.

Đối với những người có tiền sử hút thuốc lâu năm, đang hút thuốc hoặc đã cai thuốc trong vòng 15 năm qua hoặc những đối tượng ở độ tuổi giữa 55 và 80 tuổi, phương pháp tốt nhất để sàng lọc ung thư phổi là chụp CT scan ngực liều thấp (low dose computed tomography).

Việc sàng lọc cho ung thư buồng trứng, tụy, tuyến tiền liệt, tinh hoàn và tuyến giáp đã được chứng minh không làm giảm tỷ lệ tử vong của những ung thư nêu trên.

• Vắc xin HPV

Phụ nữ từ 9 đến 26 tuổi và đàn ông từ 9 đến 26 tuổi nên thực hiện tiêm vắc xin HPV để được bảo vệ khỏi các chủng HPV có thể gây nên ung thư cổ tử cung, âm đạo, âm hộ và hậu môn.

Vắc xin HPV không thay thế việc thường xuyên sàng lọc ung thư cổ tử cung (bằng các xét nghiệm Pap smear và HPV).

• Vắc xin Viêm gan B

Viêm gan B là một bệnh lý gan gây nên bởi vi-rút viêm gan B (HBV). Các mức độ bệnh có thể từ mức nhẹ (Viêm gan B cấp) và chỉ kéo dài một số tuần, cho đến mức lâu dài (Viêm gan B mãn tính) và có thể dẫn đến các bệnh lý gan khác hoặc ung thư gan. Vắc xin Viêm gan B có cho mọi độ tuổi.

• Tránh hút thuốc

Ung thư phổi là một trong những loại ung thư gây tử vong dẫn đầu và hầu hết các trường hợp ung thư phổi đều do hút thuốc. Những người đang hút thuốc có nguy cơ tử vong cao gấp 25 lần những người không có thói quen hút thuốc. Việc hút thuốc dẫn đến 80% đến 90% trường hợp tử vong do ung thư phổi.

Thói quen hút thuốc cũng có thể dẫn đến ung thư miệng và họng, thực quản, đại tràng, trực tràng, dạ dày, gan, tụy, thanh quản, khí quản, phế quản, thận và bể thận, bàng quang, cổ tử cung và bệnh bạch cầu myeloid cấp tính.

• Hút thuốc thụ động

Người lớn tiếp xúc với khói thuốc lá tại nhà hoặc tại nơi làm việc tăng nguy cơ phát triển ung thư phổi từ 20% đến 30%. Nồng độ của nhiều hóa chất gây ung thư và độc hại trong khói thuốc lá được hút thụ động cao hơn so với khói thuốc được hút trực tiếp vào người.

• Bảo vệ da

Việc tiếp xúc với tia cực tím từ mặt trời là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến ung thư da. Để ngăn chặn việc phát triển ung thư da mà vẫn có thể tận hưởng cuộc sống ngoài trời, bạn nên bôi kem chống nắng và mặc quần áo có thể bảo vệ da.

• Hạn chế uống đồ uống có cồn

Đã có rất nhiều nghiên cứu được thực hiện trên thế giới chứng minh rằng việc uống nhiều rượu bia làm tăng nguy cơ phát triển ung thư miệng và họng. Uống nhiều rượu bia cũng có thể dẫn đến ung thư gan nguyên phát, ung thư vú và ung thư đại trực tràng.

• Giữ cân nặng vừa phải

Có nhiều nghiên cứu chứng minh rằng việc béo phì hoặc thừa cân làm tăng nguy cơ phát triển một số loại ung thư như ung thư nội mạc tử cung và ung thư vú ở phụ nữ sau mãn kinh và ung thư đại trực tràng. Thừa cân được định nghĩa là khi chỉ số BMI trong khoảng 25 đến 29 và béo phì được định nghĩa là khi chỉ số BMI của bạn là 30 hoặc cao hơn.

Bài viết tham khảo nguồn: cdc.gov