Lưu ý thực đơn và cách chăm sóc bệnh nhân ăn qua đường ống thông dạ dày

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi bác sĩ Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Đặt ống thông dạ dày là một thủ thuật đắc lực trong hỗ trợ việc nuôi dưỡng, cho thuốc người bệnh đối với người bị mất khả năng ăn uống bằng đường miệng. Kỹ thuật đặt ống thông vào dạ dày được chỉ định tùy theo mục đích, thời gian của việc điều trị mà lựa chọn phương pháp và loại ống thông phù hợp. Tuy nhiên dù là loại nào cũng cần lưu ý thực đơn và cách chăm sóc bệnh nhân ăn qua đường ống thông dạ dày.

Các chất dinh dưỡng đưa vào khi chăm sóc bệnh nhân mổ thông dạ dày phải tuân thủ nguyên tắc điều trị của từng loại bệnh lý. Ví dụ, hôn mê gan cần tăng đường trong khẩu phần, đặc biệt là đường đơn. Nhưng ngược lại, hôn mê do tăng đường huyết thì cần phải giảm đường trong khẩu phần, nhất là đường đơn. Hôn mê do tai biến mạch máu não của cao huyết áp thì cần giảm béo, giảm muối. Nếu hôn mê trong chấn thương sọ não, tai nạn giao thông thì không cần kiêng khem gì...

Số bữa ăn trong ngày: nên ăn nhiều bữa/ngày (trung bình 6 bữa ngày).

Số lượng thức ăn trong một bữa tuỳ thuộc vào từng bệnh nhân và tuỳ thuộc vào tình trạng bệnh. Ở người lớn, trung bình khoảng 300 ml - 400 ml/bữa. Ở trẻ em khoảng 200 ml/bữa. Nếu bệnh nhân quá nặng, có suy mòn phải cho ăn từng ít một rồi tăng dần lên.

Dịch nuôi dưỡng cho bệnh nhân mổ thông dạ dày phải nhuyễn để bơm qua ống thông dễ dàng. Thức ăn cần có đậm độ dinh dưỡng phải cao, trung bình 1 kcal/ml.

Có nhiều công thức để nuôi dưỡng bệnh nhân ăn qua ống thông như sau:

3.1. Nước trái cây

• Nước cam hoặc chanh 50 ml.
• Đường 250g.
• Nước sôi để nguội vừa đủ 1000ml.

Mỗi lít nước trái cây cung cấp 1017 kcal, 218g glucid. Tuy nhiên, công thức này không thể áp dụng lâu dài vì không có protein, lipid.

3.2. Sữa bò

• Sữa đặc 250g.
• Nước sôi vừa đủ 1000ml.

Hoặc:

• Sữa bột tách bơ 120g.
• Đường 50g.
• Dầu ăn 20g.
• Nước đun sôi để nguội vừa đủ 1000ml.

Mỗi 1000 ml sữa pha theo cách trên sẽ cung cấp cho người bệnh lượng dinh dưỡng:

• Protein: 22.5g.
• Lipid: 22.1g.
• Glucid: 172g.
• Năng lượng: 977 kcal.

3.3. Bột hỗn hợp

• Bột gạo: 40g.
• Bột đậu tương: 40g.
• Bột mộng đậu: 10g.
• Bột mộng ngô: 10g.
• Đường: 100g.
• Sữa bột tách bơ: 20g.
• Dầu ăn: 10g.
• Nước vừa đủ: 1000ml.

Mỗi 1000 ml bột hỗn hợp pha theo cách trên sẽ cung cấp cho người bệnh lượng dinh dưỡng:

• Protein: 26g.
• Lipid: 17.6g.
• Glucid: 151.5g.
• Năng lượng: 876 kcal.

3.4. Súp rau thịt

• Khoai tây hoặc khoai sọ: 300g.
• Cà rốt hoặc bí đỏ: 100g.
• Su hào: 50g.
• Thịt nạc: 50g - 100g.
• Gạo: 30g.
• Bột mộng ngô: 10g.
• Bột mộng đậu: 10g.
• Dầu ăn: 10g.
• Muối ăn: 4g.
• Nước vừa đủ 1000ml.

Mỗi 1000ml súp rau thịt theo cách trên sẽ cung cấp cho người bệnh lượng dinh dưỡng:

• Protein: 20g.
• Lipid: 18g.
• Glucid: 90.2g.
• Năng lượng: 603 kcal.

3.5. Dịch sữa trứng

• Sữa đặc: 250ml.
• Bí đỏ hoặc cà rốt: 150g.
• Trứng gà: 1 quả.
• Dầu ăn: 10g.
• Bột gạo: 40g.
• Bột mộng: 20g.
• Nước vừa đủ: 1000ml

Mỗi 1000ml dịch sữa trứng theo cách trên sẽ cung cấp cho người bệnh lượng dinh dưỡng

• Protein: 30.3g.
• Lipid: 37.9g.
• Glucid: 180g.
• Năng lượng: 1181kcal.

3.6. Các chế phẩm bán sẵn

• Vivonex, Ensure, Enplus...

Bệnh nhân tuổi trưởng thành, chẩn đoán hôn mê do chấn thương sọ não sau tai nạn giao thông. Cần cung cấp 400ml/bữa x 6 bữa/ngày. Nguyên liệu một bữa gồm:

• Bột gạo tẻ: 40g.
• Dầu ăn: 10 g.
• Bột đậu nành: 20g.
• Giá đỗ: 50 g.
• Trứng gà: 1 quả.
• Muối: 1 g.
• Sữa hộp: 10g.
• Nước vừa đủ: 400 ml.

Giờ ăn: 7 giờ - 9 giờ - 11 giờ - 14 giờ - 17 giờ - 20 giờ.

Cam 500g vắt lấy nước bơm riêng làm vài lần sau ăn dịch nuôi trên. Không vắt nước quả vào dịch nuôi để tránh vón.

Giá trị dinh dưỡng của khẩu phần:

• Protein: 132.6g.
• Lipid: 120.7g.
• Glucid: 307g.
• Năng lượng: 2920 kcal.