Nguy cơ ngọng ở trẻ bị ngắn lưỡi

Bệnh ngắn lưỡi hay còn được gọi là phanh lưỡi bám thấp hoặc dính thắng lưỡi, là một dị tật bẩm sinh do dây hãm lưỡi. Đây là một dây chằng mỏng nối từ lưỡi đến sàn miệng, bị ngắn hơn so với bình thường làm hạn chế vận động đầu lưỡi, thường gặp ở 5—10% dân số. Cách nhận biết trẻ bị ngắn lưỡi như sau:

• Với trẻ bình thường sẽ ngậm được hết núm vú, lưỡi trẻ kê quanh phần dưới núm và phần lợi dưới. Tuy nhiên trẻ bị ngắn lưỡi sẽ không thể mở rộng miệng và bắt vú hoàn chỉnh do đó trẻ sẽ khó khăn khi bắt vú và giữ núm vú cho đến hết bữa bú, thời gian mỗi bữa bú kéo dài (bình thường 10-20 phút), trẻ liên tục phải nghỉ giữa bữa bú, do lượng sữa bú vào là không đủ nên thường xuyên ngủ không ngon, quấy khóc.
• Khi trẻ khóc, đầu lưỡi trẻ có hình trái tim do cử động lưỡi bị giới hạn, đầu lưỡi không thè ra ngoài môi được, đầu lưỡi không thể đụng nóc vòm họng hoặc các răng ở hàm trên
• Nói ngọng ở trẻ lớn đặc biệt là các âm: t, l, ch, d, r
• Các vấn đề ở mẹ cho trẻ bú: đau hoặc nứt núm vú, ít sữa, viêm vú tái diễn

Ngắn hãm lưỡi sẽ gây ảnh hưởng tương đối nhiều tới sự phát triển và các chức năng của trẻ như:

• Quá trình phát triển bị gián đoạn do trẻ khó khăn khi bú, dẫn đến có thể bỏ bú (cả bú mẹ và bú bình)
• Trẻ bị ngắn lưỡi chậm nói do ảnh hưởng đến chức năng phát âm của trẻ đặc biệt là các âm t, l, ch, d, r
• Ảnh hưởng đến sự đều đặn của bộ răng trẻ cũng như sức khoẻ răng miệng

Nhìn chung, bất cứ khi nào trẻ có các dấu hiệu ngắn lưỡi như trên thì phụ huynh nên đưa trẻ đến khám tại cơ sở y tế có đủ năng lực chuyên môn để điều trị chính xác nhất cho trẻ. Việc đưa ra quyết định phẫu thuật hay không còn phụ thuộc vào mức độ ảnh hưởng của bệnh lên quá trình phát triển và chức năng phát âm của trẻ. Nếu phát hiện và xử lý muộn có thể làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình phát triển và hoàn thiện của trẻ trong tương lai.

Đối với trẻ bú mẹ và chưa học nói, các chuyên gia đều nhận định việc phẫu thuật cắt hãm lưỡi giúp trẻ bú tốt hơn và quá trình nói sau này sẽ không còn gặp ảnh hưởng. Đối với trẻ đã học nói và đang bị ngọng do ngắn hãm lưỡi do trẻ đã quen với việc nói trong khi hãm lưỡi bị ngắn nên phẫu thuật không hoàn toàn giải quyết được vấn đề nói ngọng mà trẻ cần tham gia các lớp phát âm để hoàn thiện lại khả năng nói sau khi được phẫu thuật.