Sự phát triển của trẻ sơ sinh 3 tuần tuổi

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Trần Thị Linh Chi - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Nuôi dạy trẻ sơ sinh 3 tuần tuổi có thể là khởi đầu của một sự thay đổi lớn cho cha mẹ. Khi được 3 tuần tuổi, trẻ sẽ bắt đầu tỉnh táo và năng động hơn rất nhiều. Chúng thậm chí như một đứa trẻ hoàn toàn khác so với tuần trước đó. Vì thế, điều quan trọng nhất là bạn cần biết sự thay đổi của trẻ để có cách chăm sóc con tốt nhất. Bài viết này sẽ cung cấp thêm cho bạn những thông tin hữu ích về sự phát triển của trẻ sơ sinh 3 tuần tuổi.

Trẻ sơ sinh 3 tuần tuổi sẽ tiếp tục phát triển rất nhiều trong tháng này, tốc độ lớn của trẻ sơ sinh ở giai đoạn có thể khiến bạn ngạc nhiên, với tốc độ tăng cân nặng khoảng 20 - 30 gram mỗi ngày và đạt 4 - 5cm vào cuối ngày đầu tiên của tháng. Khi được 2 tuần tuổi, em bé nam trung bình sẽ có chu vi vòng đầu là 37.19 cm, trong khi chu vi vòng đầu trung bình của trẻ sơ sinh nữ là 36.03 cm.

Con của bạn ngày càng cứng cáp hơn. Mặc dù đầu trẻ vẫn còn lắc lư và cần được hỗ trợ khi bạn ôm nhưng khi ở tư thế nằm sấp bé có thể nâng đầu lên trong vài giây hoặc thậm chí xoay nó từ bên này sang bên kia. Đặc biệt là đầu bé có thể xoay để theo dõi bạn hoặc người chăm sóc trẻ khi bạn di chuyển hoặc đi xung quanh phòng. Trẻ sơ sinh 3 tuần tuổi có xu hướng phát triển tầm nhìn nhanh chóng, vì chúng muốn khám phá thế giới xung quanh, đặc biệt là bố mẹ của bé. Trẻ nhỏ thích nhìn vào khuôn mặt. Cười hoặc thè lưỡi và trẻ thậm chí có thể cố gắng bắt chước theo âm thanh của bạn. Đồ chơi in đậm - sách, bóng, lục lạc với sọc đen trắng, mắt bò hoặc bàn cờ cũng khiến trẻ chú ý trong những ngày này để tăng tầm nhìn. Trẻ trong giai đoạn này thích quan sát bạn hoặc lắng nghe bạn trò chuyện. Mặc dù trẻ chưa thể hiểu lời bạn nói, do đó, nói chuyện với bé trong giai đoạn này là điều tuyệt vời cho sự phát triển ngôn ngữ, ngay cả ở độ tuổi sớm này.

Ngoài thời gian chơi và thời gian âu yếm thì cha mẹ vẫn nên dành thời gian cho trẻ ngủ trưa, vì từ 2 đến 3 tuần tuổi, trẻ sơ sinh vẫn ngủ rất nhiều. Hầu hết trẻ 3 tuần tuổi ngủ từ 16-18 giờ mỗi ngày, mỗi giấc ngủ thường kéo dài từ ba đến bốn giờ. Sau đó, khi đói trẻ sẽ đòi ăn bằng cách khóc.

Các em bé vẫn đang học và chúng thường không giải quyết bất kỳ mối quan hệ nào của lịch trình thông thường cho đến 6 tuần tuổi hoặc hơn thế nữa. Con nhỏ của bạn đang đạt được sự kiểm soát cơ bắp, vì vậy cho bé tập các chuyển động và phản xạ. Một số bé 3 tuần tuổi sẽ có thể ngẩng đầu 45 độ khi nằm sấp, và bé càng tập nhiều thì càng tốt. Thời gian nằm sấp cũng sẽ giúp ngăn ngừa chứng xẹp đầu, đây là tình trạng phổ biến thường gặp hơn ở những em bé dành cả ngày lẫn đêm nằm ngửa.

Trong các tin tức liên quan đến não, em bé của bạn đã sẵn sàng cho các hình dạng phức tạp hơn. Khi tầm nhìn, khả năng tập trung được cải thiện nhanh chóng ở trẻ sơ sinh 3 tuần tuổi. Tuy nhiên, khi trẻ không có tâm trạng chơi, em bé có thể sẽ khóc. Trên thực tế, khoảng 15 đến 20 phần trăm trẻ sơ sinh có những tiếng khóc không thể giải thích kéo dài hàng giờ. Đối phó với tình trạng này chắc chắn là khó khăn, nhưng hãy nhớ rằng giai đoạn này cuối cùng sẽ kết thúc (thông thường sau 6 tuần và biến mất sau 3 tháng). Theo kinh nghiệm của nhiều cha mẹ, để có thể giúp làm dịu em bé đang khóc, bằng cách âu yếm da, cho em bé dùng núm vú giả, hoặc cho bé ra ngoài đi dạo với một chút không khí trong lành. Ngay cả khi không có cách nào trong số hoạt động này, thời gian trôi qua trẻ cũng sẽ ngừng khóc.

Tuy nhiên, có thể có một số cơn đau đang phát triển, với nhiều tiếng khóc hoặc quấy khóc hơn so những tuần trước, đặc biệt là vào buổi tối. Một số bé cũng có thể bị đau bụng ở tuổi này. Có thể khó phân biệt nếu em bé của bạn gặp phải tình trạng quấy khóc bình thường hay nếu có điều gì khác không ổn. Nếu em bé của bạn có dấu hiệu nôn mửa, có máu trong phân, không tăng cân nặng, hoặc không chịu ăn, bạn nên đưa trẻ đi đến các cơ sở y tế chuyên khoa gần nhất để nhận sự tư vấn của các bác sĩ chuyên khoa nhi. Đau bụng có xu hướng bắt đầu khoảng 3 tuần tuổi, vì vậy bạn có thể theo dõi thời gian bé khóc và khi nào nó có xu hướng xảy ra. Ở trẻ sơ sinh bị đau bụng, có thể có những khoảng thời gian khóc kéo dài hai đến ba giờ mỗi ngày, đặc biệt là vào ban đêm.

2.1. Nghỉ ngơi

Khi bạn trải qua tuần thứ ba với em bé, hãy nhớ cho bản thân nghỉ ngơi. Nuôi dạy em bé 3 tuần tuổi có thể là một thách thức. Ở giai đoạn này, con nhỏ của bạn có thể hoạt động nhiều hơn, tỉnh táo hơn và có thể trải qua những giai đoạn khó khăn và vất vả hơn. Điều quan trọng là cho bản thân nghỉ ngơi và có kế hoạch cho những lúc bạn cảm thấy quá mệt.

2.2. Tiếp tục chăm sóc bản thân

Tiếp tục chăm sóc bản thân và cơ thể sau khi sinh con. Bạn có thể cảm thấy mạnh mẽ hơn, nhưng cơ thể bạn vẫn cần nghỉ ngơi nhiều và bổ sung chất dinh dưỡng để cơ thể khoẻ mau khoẻ lại. Uống nhiều nước và tiếp tục bổ sung vitamin cho cơ thể.

2.3. Hãy chắc chắn rằng em bé của bạn được bổ sung vitamin D

Nếu bạn cho con bú sữa mẹ, bạn sẽ cần bổ sung vitamin D cho bé. Bạn có thể tìm thấy thực phẩm bổ sung ở cửa hàng dược hoặc thông qua bác sĩ của bạn. Em bé được nuôi bằng sữa công thức sẽ nhận được đủ lượng vitamin D trong sữa công thức, nhưng trẻ bú sữa mẹ cần bổ sung vì không tìm thấy vitamin D trong sữa mẹ.

2.4. Một ngày trong cuộc sống với trẻ sơ sinh 3 tuần tuổi

Khi được 3 tuần tuổi, thói quen hàng ngày của bé cần có thời gian tập bụng đều đặn. Bạn có thể không cần đưa bé vào một lịch trình nghiêm ngặt, chỉ cần tìm những chiếc túi nhỏ trong ngày để tập bụng cho trẻ sơ sinh. Trẻ có thể không thích lúc đầu, nhưng đó là một cách quan trọng để bắt đầu giúp cơ cổ của trẻ sơ sinh phát triển tốt nhất. Bài tập đơn giản bằng cách đặt em bé trên tấm thảm mềm hoặc nệm trên sàn nhà hoặc sử dụng gối cho con bú. Bạn cần chắc chắn luôn luôn ở gần em bé khi tập bụng cho trẻ. Trẻ sơ sinh 3 tuần tuổi là thời gian tuyệt vời để cùng trẻ thử một số hoạt động mới, chẳng hạn như:

• Ra ngoài đi dạo với em bé trong xe đẩy
• Giới thiệu một số đồ chơi như thảm chơi hoặc điện thoại di động cho bé
• Tham gia một bộ phim cùng với em bé của bạn trên ghế

2.5. Chăm sóc trẻ sơ sinh 3 tuần tuổi

Đối với các bé trai, nếu em bé của bạn đã cắt bao quy đầu khi sinh, bạn có thể tiếp tục làm sạch dương vật bằng xà phòng nhẹ, nước chè xanh và nước bình thường. Ở độ tuổi này, vị trí cắt bao quy đầu nên được chữa lành, vì vậy nếu bạn nhận thấy bất kỳ vết đỏ, mủ hoặc dẫn lưu, hãy đưa trẻ đến gặp bác sĩ chuyên khoa để kiểm tra cho bé. Nếu trẻ không được cắt bao quy đầu hoặc có bất kỳ bao quy đầu còn sót lại trên dương vật, bạn không nên buộc bao quy đầu xuống. Bao quy đầu nam giới sẽ rút lại tự nhiên trước 5 tuổi, nhưng có thể mất nhiều thời gian hơn trong một số trường hợp. Cho đến lúc đó, bạn chỉ cần làm sạch đầu dương vật như bất kỳ phần nào khác của cơ thể.

Đối với các bé gái, bạn có thể nhận thấy dịch tiết âm đạo thường xuyên trong quá trình thay tã hoặc thời gian tắm trong vài tuần qua. Nó có thể là dịch màu trắng hoặc dịch máu và mặc dù lúc đầu bạn nhìn thấy sẽ rất lo lắng nhưng dấu hiệu này là bình thường. Dịch tiết âm đạo có thể được gây ra bởi nội tiết tố mẹ trong khi mang thai, sinh nở và sản xuất sữa mẹ, và nó sẽ tiêu tan trong khoảng thời gian này. Nếu bạn nhận thấy dịch tiết ra kéo dài lâu hơn thế, hãy thảo luận với bác sĩ chuyên khoa nhi về tình trạng của bé gái.

Tại thời điểm này, trẻ có thể bị ứ nước mắt, được gọi là tắc ống lệ đạo ở trẻ sơ sinh, ở một hoặc cả hai mắt của chúng. Bạn thậm chí có thể không nhận ra nó cho đến khi bạn nhận thấy nước chảy ra hoặc có rỉ màu xanh lá cây bị kẹt gần mắt. Tình trạng ống dẫn bị tắc là tình trạng phổ biến ở trẻ sơ sinh và thường sẽ tự khỏi. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, chúng có thể bị nhiễm bệnh. Bạn có thể làm sạch ống dẫn nước mắt của bé bằng cách áp dụng một miếng gạc ấm, day tuyến lệ.

Bạn cũng có thể nhận thấy những vấn đề về da đối với em bé 3 tuần tuổi, chẳng hạn như phát ban, mụn trứng cá, hay vảy trên da đầu, được gọi là “cứt trâu” (nắp nôi). Nhiều kích ứng da ở độ tuổi này là nhẹ và bình thường, nhưng hãy giữ cho trẻ được thoải mái bằng một số biện pháp như sau:

• Tránh xà phòng đậm đặc trong bồn tắm.
• Giảm thời gian tắm xuống một hoặc hai lần một tuần.
• Sử dụng chất tẩy rửa nhẹ nhàng, giữ an toàn cho bé và sử dụng vải mềm.
• Theo dõi nếu các triệu chứng gây kích ứng da cho trẻ từ các sản phẩm chăm sóc da
• Sử dụng lược hoặc bàn chải em bé để nhẹ nhàng nới lỏng các vảy của nắp nôi trong khi tắm.
• Hãy để trẻ sơ sinh thoáng mát vào mùa hè nếu chúng bị nóng hoặc hăm tã bằng các nới lỏng quần áo hoặc bỏ bỉm trong một vài giờ.

2.6. Cung cấp bữa ăn và dinh dưỡng cho trẻ 3 tuần tuổi

Khi được 3 tuần tuổi, trẻ đã có thể làm quen với núm vú giả nhưng một số bác sĩ khuyên các bậc cha mẹ nên tránh sử dụng núm vú giả từ rất sớm trong thời gian này để trẻ không nhầm lẫn với vú mẹ. Thực tế, không phải trẻ sơ sinh nào cũng muốn sử dụng núm vú giả, vì thế mẹ không nên ép trẻ sử dụng.

Mặc dù trẻ sơ sinh sẽ phát triển với tốc độ nhanh trong cả năm đầu tiên, nhưng bạn có thể thấy tần suất bú giảm nhẹ so với tuần trước. Hãy nhớ rằng, trẻ đã trải qua một sự tăng trưởng trong tuần thứ hai. Tuần này, em bé vẫn cần được cho ăn theo nhu cầu và các bữa cho ăn có thể kéo dài từ 20 phút đến một giờ.

Nếu bạn đang cho con bú, việc tiếp tục bổ sung vitamin D cho bé hàng ngày cũng rất quan trọng. Bác sĩ nhi khoa hoặc bệnh viện có thể cung cấp và hướng dẫn bạn sử dụng, bổ sung vitamin đúng liều cho trẻ. Việc bổ sung vitamin D rất quan trọng đối với trẻ nếu bạn đang cho con bú vì sữa mẹ không có đủ lượng vitamin D mà trẻ cần. Thực tế, việc thiếu vitamin D có thể gây ra nhiều bệnh lý nguy hiểm cho trẻ, đặc biệt là khi xương của trẻ sơ sinh 3 tuần tuổi tiếp tục phát triển.

Vào tuần thứ ba, nếu bạn đang cho con bú và dự định cho bé bú bình thì bạn có thể trữ đông sữa và cho trẻ bú bình song song với bú mẹ trực tiếp.

2.7. Chăm sóc giấc ngủ và an toàn cho trẻ 3 tuần tuổi

Với 3 tuần tuổi, trẻ vẫn cần có nhiều thời gian ngủ khoảng 16-18 giờ mỗi ngày. Bạn có thể dành thời gian tắm hoặc đọc sách cho trẻ, nhưng thiết lập một lịch trình ngủ nghiêm ngặt có lẽ chưa phải là ý tưởng tốt nhất. Tiếp tục để em bé có những giấc ngủ đủ trong vài tuần đầu tiên.

Nhiều em bé 3 tuần tuổi thích được quấn tã khi đi ngủ. Nếu bạn chọn quấn tã cho trẻ hãy ghi nhớ một số hướng dẫn về giấc ngủ an toàn của Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ, trong đó nêu rõ rằng có nguy cơ hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS) cao đối với trẻ sơ sinh được quấn tã ngang bụng hoặc hai bên.

Nếu bạn quấn tã cho bé 3 tuần tuổi, hãy chú ý và quan sát trẻ. Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ cũng gợi ý rằng cha mẹ quấn tã quanh ngực và thả lỏng quanh hông để tránh làm cho trẻ gặp phải nguy cơ loạn sản xương hông. Nhưng khi em bé của bạn bắt đầu nằm nghiêng được thì lúc này mẹ nên ngừng quấn tã.

Nếu trẻ sơ sinh bị vàng da thì cần phải được theo dõi tại các cơ sở y tế. Đặc biệt, nếu trẻ xuất hiện tình trạng vàng trong lòng trắng mắt thì cần được khám chuyên sâu để tìm ra nguyên nhân và có hướng điều trị hiệu quả.

Nguồn tham khảo: verywellfamily.com, whattoexpect.com, parents.com