Tuần thứ 3 sau khi bé chào đời

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Đặng Huy Toàn - Bác sĩ Nhi - Sơ Sinh - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.

Trẻ đã bước qua tuần tuổi thứ 3 và dường như việc chăm sóc bé trở nên dễ dàng hơn khi mẹ dần thành thạo các kỹ năng chăm sóc bé. Hiểu những thói quen và dự đoán nhu cầu bé là những trải nghiệm chỉ có bố mẹ mới hiểu được.

Bé sẽ tiếp tục phát triển rất nhiều trong tháng này, với tốc độ tăng khoảng 20-30 gram mỗi ngày và cao thêm 4, 5 cm khi hết đầu tiên tháng của cuộc đời. Đến 2,5 tuần tuổi, trẻ nam trung bình sẽ có chu vi vòng đầu là 39,21 cm, trong khi nữ là 37,97 cm.

Bé 3 tuần tuổi ngày càng khỏe mạnh và thay đổi từng ngày. Lúc này trẻ có thể ngẩng đầu lên trong vài giây và thậm chí có thể quay đầu từ bên này sang bên kia, đặc biệt là để theo dõi bạn hoặc người chăm sóc khi họ di chuyển đi hoặc xung quanh phòng.

Trẻ sẽ thích nhìn bố mẹ và có thể trông giống như trẻ đang cẩn thận ngắm nhìn nét mặt của bố mẹ hoặc lắng nghe người khác trò chuyện. Mặc dù họ chưa thể hiểu lời nói, nhưng nói chuyện với bé là phương pháp tuyệt vời cho sự phát triển ngôn ngữ của trẻ, ngay cả khi trẻ mới chỉ 3 tuần tuổi.

Khi con nhỏ của bạn lớn lên, có thể có một số cơn đau xuất hiện kèm với tiếng khóc hoặc trẻ quấy khóc hơn những tuần trước, đặc biệt là vào buổi tối. Một số bé cũng có thể bị đau bụng ở tuổi này. Sau đây là một số biện pháp giúp bà mẹ giải quyết vấn đề này:

• Tạo thói quen buổi tối: Bà mẹ có thể bắt đầu một số thói quen tốt như tắm nhẹ nhàng, sau đó là mát xa cho trẻ sơ sinh với kem dưỡng da an toàn cho bé.
• Chú ý đến chế độ ăn uống của bà mẹ: Nếu đang cho con bú, có thể có thành phần nào đó trong chế độ ăn uống của bà mẹ có thể làm đau dạ dày của bé. Nếu bé quấy khóc sau khi bú, trớ nhiều hơn bình thường hoặc có nhiều khí trong dạ dày, có thể có hữu ích nếu bà mẹ để ý theo dõi những gì mình đã ăn để xác định nếu ăn thức ăn đó thì trẻ sẽ phản ứng như thế nào sau khi bú sữa. Một số thực phẩm như socola, caffeine hoặc trái cây có hạt như quả mâm xôi có thể dẫn đến các vấn đề tiêu hóa với trẻ sơ sinh.

3.1 Những chăm sóc cơ bản

Đa phần trẻ sơ sinh có tình trạng dính da quy đầu sinh lý, do đó lúc này chưa thể tuột được bao quy đầu cho trẻ. Sau 3 - 4 năm hoặc trong thời gian đến tuổi trưởng thành, phần da quy đầu này sẽ tự nhiên tách khỏi quy đầu.

Đối với các bé gái, bố mẹ có thể nhận thấy dịch tiết âm đạo thường xuyên trong khi thay tã hoặc thời gian tắm trong vài tuần qua. Nó có thể trông rõ ràng, màu trắng hoặc có máu và mặc dù lúc đầu có thể nhìn giống nguy hiểm nhưng điều đó là bình thường. Nguyên nhân là do trong quá trình mang thai, người mẹ đã truyền sang cho thai nhi nội tiết tố của mình. Nội tiết tố này đã tác động vào niêm mạc tử cung của bé, làm niêm mạc dày lên và khi bé được sinh ra, nó sẽ bong ra, khiến tử cung bé bài tiết ra một ít máu và chảy ra ngoài âm hộ. Nếu bé ra máu như vậy mà vẫn ăn ngủ bình thường, không sốt hay quấy khóc... Thì cha mẹ không nên lo lắng, hãy vệ sinh sạch sẽ cho bé bằng nước ấm và thấm khô bằng khăn gạc sạch để tránh âm hộ bé bị viêm nhiễm. Hiện tượng chảy máu này chỉ xuất hiện một lần, hoặc có thể vài ngày rồi mất hẳn. Tuy nhiên, cha mẹ vẫn cần phải theo dõi, nếu thấy bé có những dấu hiệu bất thường (chảy máu kéo dài, sốt...) thì phải đưa bé đi khám chuyên khoa ngay.

Tắc tuyến lệ ở trẻ sơ sinh là khuyết tật thường gặp nhất của hệ tuyến lệ, xảy ra với 6% số trẻ sơ sinh. Nguyên nhân là do các tế bào biểu mô không tạo ra được những ống dẫn để hình thành ống mũi-lệ (ống lệ tỵ) khi đi xuống mũi.

Ngoài ra, tắc tuyến lệ ở trẻ sơ sinh còn do tuyến lệ ở trẻ bị viêm nhiễm, làm cho nước mắt không lưu thông từ mắt xuống mũi của trẻ. Do đó, những giọt nước mắt được tạo ra không thể thoát ra ngoài khiến cho đôi mắt của bé bị ngập nước mắt. Nhiều trường hợp trẻ em sơ sinh bị tắc tuyến lệ thường không cần phải điều trị, vì có đến 90% tuyến lệ bị tắc có thể “tự khai thông” trở lại khi trẻ ở độ tuổi từ 1 - 2 tuổi.

Tuy nhiên, với những trẻ này, cha mẹ cần biết cách làm vệ sinh mắt cho bé bằng nhỏ nước muối sinh lý (thuốc nhỏ mắt) NaCl 9%o. Nhẹ nhàng lau mắt cho bé, lấy hết những ghèn, gỉ dính trên đôi mắt của bé. Nên thực hiện vệ sinh mắt từ 3 - 5 lần/ngày để giữ cho đôi mắt của bé luôn sạch sẽ. Chú ý phải làm thật nhẹ nhàng và cẩn thận, tránh để mi mắt bị trầy xước dẫn đến viêm nhiễm.

Nếu phát hiện mắt bé bị sưng đỏ, cần đưa bé đến khám ở bác sĩ chuyên khoa mắt để được tư vấn và có liệu pháp điều trị thích hợp.

Massage tuyến lệ cho trẻ: Cha mẹ dùng ngón tay đã cắt móng và rửa tay sạch sẽ, mát-xa nhẹ nhàng góc mắt cho bé. Mát-xa bắt đầu từ góc trong của mí mắt rồi di chuyển (vuốt xuôi) xuống phía mũi. Nên thực hiện mát-xa từ 5 - 10 lần/ngày, mỗi lần mát-xa từ 5 - 10 phút. Tác dụng chủ yếu là: mát-xa gây áp lực nhẹ nhàng đến ống dẫn lệ, giúp thông chất lỏng khỏi những đoạn bị tắc và giải phóng điểm bít tắc.

Bố mẹ cũng có thể nhận thấy những vấn đề về da mới đối với em bé 3 tuần tuổi, chẳng hạn như phát ban, viêm da, hay vảy trên da đầu, được gọi là viêm da tiết bã nhờn ở trẻ sơ sinh. Nhiều kích ứng da ở độ tuổi này là nhỏ và bình thường, nhưng hãy giữ cho trẻ được thoải mái bằng cách như sau:

• Tránh xà phòng tắm.
• Tránh tắm nhiều cho bé, một tuần chỉ nên tắm 3, 4 lần.
• Sử dụng chất giặt quần áo dịu nhẹ, an toàn cho bé và làm mềm vải.
• Theo dõi nếu các triệu chứng của da và cố gắng tránh bất cứ điều gì gây kích ứng da bé.
• Cho bé không mặc quần áo hoặc chỉ mặc tã trong một hoặc hai giờ ở trong nhà, đặc biệt là vào mùa hè nếu thời tiết nóng hoặc bị hăm tã.

3.2 Dinh dưỡng của bé sơ sinh 3 tuần tuổi

Khi được 3 tuần tuổi, trẻ có thể dùng thử núm vú giả nếu bố mẹ muốn trẻ sử dụng. Một số bác sĩ khuyên các bậc cha mẹ nên tránh sử dụng núm vú giả từ rất sớm do có thể gây ảnh hưởng đến quá trình bú mẹ, việc bú mẹ khác hẳn với việc bú bình hay ngậm núm vú giả. Vậy nên nếu cho bé dùng núm vú giả quá sớm sẽ khiến việc bú mẹ khó khăn hơn.

Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ khuyên bố mẹ nên nghiên cứu kỹ trước khi sử dụng núm vú giả giả và một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng sử dụng núm vú giả sẽ làm giảm tỷ lệ mắc Hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS) thấp hơn. Nhưng, hãy nhớ rằng, không có quyết định đúng hay sai về việc sử dụng núm vú giả với bé, vì vậy đó là lựa chọn cá nhân . Không phải tất cả các bé sẽ nhất thiết phải sử dụng núm vú giả, vì vậy đừng bao giờ ép buộc trẻ sử dụng.

Mặc dù trẻ sơ sinh sẽ phát triển với tốc độ chóng mặt trong cả năm đầu tiên, nhưng bà mẹ có thể thấy tần suất bú giảm nhẹ so với tuần trước. Tuần này, em bé của bạn vẫn nên được cho ăn theo nhu cầu và mỗi buổi bú sữa mẹ có thể kéo dài từ 20 phút đến một giờ.

Nếu đang cho con bú, việc tiếp tục bổ sung vitamin D cho bé hàng ngày cũng rất quan trọng. Bổ sung vitamin D rất quan trọng đối với em bé sơ sinh do sữa mẹ không đủ lượng vitamin D mà bé cần. Thiếu vitamin D có thể cực kỳ nguy hiểm đối với trẻ sơ sinh, đặc biệt là khi xương của trẻ đang tiếp tục phát triển.

3.3 Giấc ngủ của trẻ sơ sinh 3 tuần tuổi

Tuần này, em bé vẫn ngủ rất nhiều, khoảng 16-18 giờ mỗi ngày. Bố mẹ có thể tiếp tục cố gắng luyện tập các thói quen giúp bé đi ngủ dễ hơn, chẳng hạn như chỗ ngủ của bé không quá sáng, không thay tả ban đêm cho bé quá lâu. Đặt bé nằm trên một tấm nệm phẳng và chắc. Không để các vật mềm, mịn như gối, thú nhồi bông xung quanh khi bé đang ngủ, hạn chế nguy cơ tử vong do ngạt thở.

Là lĩnh vực trọng điểm của hệ thống Y tế Vinmec, Khoa Nhi luôn mang lại sự hài lòng cho Quý khách hàng và được các chuyên gia trong ngành đánh giá cao với:

• Quy tụ đội ngũ y bác sĩ về Nhi khoa: gồm các chuyên gia có trình độ chuyên môn cao (giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ, thạc sĩ), giàu kinh nghiệm, từng công tác tại các bệnh viện lớn như Bạch Mai, 108.. Các bác sĩ đều được đào tạo bài bản, chuyên nghiệp, có tâm - tầm, am hiểu tâm lý trẻ. Bên cạnh các bác sĩ chuyên khoa Nhi trong nước, khoa Nhi còn có sự tham gia của các chuyên gia nước ngoài (Nhật Bản, Singapore, Úc, Mỹ) luôn tiên phong áp dụng những phác đồ điều trị mới nhất và hiệu quả nhất.
• Dịch vụ toàn diện: Trong lĩnh vực Nhi khoa, Vinmec cung cấp chuỗi các dịch vụ khám - chữa bệnh liên hoàn từ Sơ sinh đến Nhi và Vaccine,... theo tiêu chuẩn Quốc tế để cùng bố mẹ chăm sóc sức khỏe bé từ khi lọt lòng đến tuổi trưởng thành
• Kỹ thuật chuyên sâu: Vinmec đã triển khai thành công nhiều kỹ thuật chuyên sâu giúp việc điều trị các căn bệnh khó trong Nhi khoa hiệu quả hơn: phẫu thuật thần kinh - sọ, ghép tế bào gốc tạo máu trong điều trị ung thư.
• Chăm sóc chuyên nghiệp: Ngoài việc thấu hiểu tâm lý trẻ, Vinmec còn đặc biệt quan tâm đến không gian vui chơi của các bé, giúp các bé vui chơi thoải mái và làm quen với môi trường của bệnh viện, hợp tác điều trị, nâng cao hiệu quả khám chữa bệnh.

Bác sĩ Đặng Huy Toàn đã có nhiều năm kinh nghiệm Nhi khoa và Sơ sinh, đặc biệt về các bệnh lý hô hấp trẻ em. Bác sĩ Đặng Huy Toàn nguyên là trưởng khoa nhi bệnh viện 22.12 và trưởng khoa Nội nhi bệnh viện Tâm Trí Nha Trang. Hiện tại, là Bác sĩ tại Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.

Bài viết tham khảo nguồn: Whattoexpect.com; Mayoclinic.com; Verywellfamily.com