Đau lưng trong quá trình mang thai

Bài viết được viết bởi bởi Bác sĩ Khoa Gây mê Giảm đau – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City

Khi mang thai, nhất là vào những tháng cuối thai kỳ, các cơn đau lưng sẽ rõ ràng hơn bao giờ hết, bởi hàm lượng hormon trong cơ thể thay đổi khiến các khớp xương trở nên lỏng lẻo. Thai nhi phát triển, khiến phần xương cột sống phải chịu đựng sức nặng, sức ép của cơ thể, gây ra tình trạng đau lưng. Đau lưng khi mang thai cũng là nguyên nhân làm thoái hóa cột sống sau này. Có hai kiểu đau lưng ở người phụ nữ mang thai.

• Đau lưng ở các đốt xương sống ngang thắt lưng, ở phần lưng dưới.
• Đau vùng chậu, tức là vùng đệm ở mặt sau xương chậu.

Cột sống của người phụ nữ mang thai sẽ thay đổi dần theo tiến trình phát triển của thai nhi, các khớp đốt sống nhất là vùng thắt lưng cùng với các dây chằng cột sống giãn theo tư thế khi thai nhi lớn dần lên.

Ngoài ra, còn một số nhân tố khác cũng dẫn tới đau lưng khi người phụ nữ mang thai như:

• Tử cung lớn lên sẽ chèn ép thần kinh, mạch máu ở phần lưng.
• Khi người phụ nữ mang thai đi, đứng và ngồi sai tư thế.
• Tình trạng căng thẳng tinh thần làm co cơ, gây ra đau lưng.
• Do thay đổi nồng độ những nội tiết tố trong cơ thể khi mang thai, estrogen và progesterone tăng cao làm các khớp và dây chằng lỏng lẻo dẫn tới đau cột sống lưng.

Thông thường, những cơn đau thắt lưng này là do cột sống bị cong gây áp lực lớn đến các diện khớp của đốt sống.

Đau lưng sau gây tê tủy sống hoặc gây tê ngoài màng cứng có cường độ nhẹ và giảm dần theo thời gian (Mức tin cậy cao nhất) (1). Sau khi phẫu thuật lấy thai, cột sống của người mẹ sẽ từ từ trở lại chiều cong sinh lý như ban đầu. Tất cả những diễn biến đau lưng trong giai đoạn sinh đẻ ở hầu hết các bà mẹ sẽ giảm dần dần và hết hẳn trong thời kỳ hậu sản, cho đến khi người mẹ vận động sinh hoạt bình thường.

Tuy nhiên, có một số trường hợp đau lưng kéo dài sau mổ thường là do trước khi phẫu thuật, bệnh nhân hay vận động nặng, ngủ sai tư thế, hay đã bị mắc các bệnh về xương khớp hoặc tăng khối lượng trên xương và cơ gây tổn thương các vùng như đĩa đệm, dây chằng, tủy sống... Đau lưng dai dẳng phần lớn là đau khu trú giữa hai mỏm gai, nguyên nhân chủ yếu là do dây chằng liên gai bị viêm.
Gây tê tủy sống phổ biến trong thực hiện mổ lấy thai, sau phẫu thuật nếu đau lưng thì bệnh nhân sẽ được điều trị dưới sự phối hợp của nhiều chuyên khoa như: Ngoại khoa, sản khoa, dinh dưỡng, vật lý trị liệu, để điều trị và theo dõi cho sản phụ.

(1) Theo Benzon T, Bài: Đau lưng và gây tê trục thần kinh, Tạp chí Gây mê và Giảm đau 06/2016.