Lưu ý u nang buồng trứng bị vỡ trong quá trình điều trị

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ chuyên khoa I Néang Chanh Ly - Bác sĩ Sản phụ khoa - Khoa Sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc.

U nang buồng trứng là một bệnh lý phụ khoa khá thường gặp, thường không xuất hiện triệu chứng nên nhiều trường hợp người bệnh chỉ biết khi nhập viện vì u nang buồng trứng bị vỡ.

U nang buồng trứng là một túi phình to, chứa dịch, mô đặc hoặc hỗn hợp và nằm trên bề mặt hay ngay trong lòng buồng trứng. Một u nang buồng trứng bị vỡ là khi cấu trúc túi chứa u không còn được nguyên vẹn, các thành phần bên trong u thoát ra ngoài.

Các dấu hiệu và triệu chứng của u nang buồng trứng bị vỡ thực sự rất đa dạng, tùy vào các đặc điểm của u nang trước đó. Tuy nhiên, trong phần lớn các trường hợp, đây được xem như là một cấp cứu phụ khoa.

Người bệnh sẽ có nguy cơ cao bị vỡ u nang buồng trứng nếu mắc hội chứng buồng trứng đa nang. Đây là bệnh lý gây ra nhiều u nang phát triển trên buồng trứng. Khi có một hay nhiều trong bất kỳ điều nào sau đây có thể dẫn đến u nang buồng trứng bị vỡ.

• Nồng độ các loại hormone thay đổi theo chu kỳ kinh nguyệt hàng tháng
• Áp lực tác động vào u nang, từ các hoạt động hằng ngày, tập thể thao cho đến quan hệ tình dục hoặc chấn thương vào vùng bụng – chậu.
• Mang thai
• U có kích thước lớn, tốc độ tăng kích thước nhanh hay bị vặn xoắn

Các u nang buồng trứng có thể vỡ ra một cách ngẫu nhiên hoặc khi có những hoạt động thể chất, lực tác động mạnh vào khối u. Khi một u nang buồng trứng bị vỡ ra thì chất lỏng bên trong đó sẽ thoát ra và lan tràn vào trong khoang chậu. Lúc này, người bệnh sẽ có các triệu chứng sau đây:

• Đau âm ỉ mới xuất hiện hoặc cơn đau dữ dội ở một bên thuộc vùng bụng dưới
• Cảm giác đầy hoặc nặng bụng mơ hồ
• Đầy hơi
• Đau bụng kèm sốt
• Đau bụng kèm buồn nôn, nôn mửa
• Choáng váng, mệt mỏi
• Thở nhanh
• Da lạnh ẩm
• Chảy máu âm đạo

Tùy vào mức độ biểu hiện của các triệu chứng ở người bệnh mà có thể phỏng đoán được biến chứng của u nang buồng trứng gây ra như thế nào. U nang buồng trứng bị vỡ đôi khi có thể không thấy dấu hiệu gì nhưng lại có lúc ảnh hưởng đến tính mạng. Chính vì thế, khi có một trong các điều trên, đặc biệt là khi đã từng biết có u nang buồng trứng, người phụ nữ cần thăm khám sớm hay nhập viện khẩn cấp để được can thiệp kịp thời.

Khi người bệnh nhập viện vì triệu chứng đau bụng một bên hố chậu, kèm ra huyết âm đạo, bác sĩ sẽ khó loại trừ các bệnh lý phần phụ thông qua việc thăm khám đơn thuần, việc chẩn đoán u nang buồng trứng bị vỡ sẽ dựa vào các kết quả xét nghiệm bao gồm:

• Xét nghiệm máu: Định lượng nồng độ beta HCG được sử dụng để kiểm tra người bệnh có mang thai hay không và qua đó có thể phỏng đoán được tuổi thai. Bên cạnh đó, xét nghiệm máu cũng cần để biết liệu người bệnh có khả năng bị nhiễm trùng kèm theo.
• Siêu âm: Hình ảnh siêu âm có thể cho thấy một u nang trên buồng trứng của người bệnh, sự hiện diện của dịch trong túi cùng và bản chất của dịch. Công cụ này sẽ trở nên vô cùng hữu ích khi sử dụng siêu âm đầu dò âm đạo, đưa vào và hướng về phía tử cung để có cái nhìn cận cảnh hơn về buồng trứng của người bệnh.

Việc điều trị u nang buồng trứng sẽ phụ thuộc vào tuổi của người bệnh, kích thước của u nang và các biến chứng đi kèm. Theo đó, việc điều trị có thể trở nên không cần thiết nếu u nang nhỏ hoặc cơ thể người bệnh hấp thụ chất lỏng thoát ra khỏi u nang. Lúc này, người bệnh có thể chỉ cần các biện pháp nâng đỡ như sau:

• Thuốc giảm đau: Các loại thuốc giảm đau thông thường như paracetamol hay thuốc kháng viêm non steroid không cần kê đơn. Các thuốc này không chỉ giúp làm dịu cơn đau mà còn kháng viêm, giảm phù nề vùng mô bị tổn thương.
• Kháng sinh: Thuốc này có thể cần thiết để ngăn ngừa hoặc chống nhiễm trùng do vi khuẩn.

Đối với phẫu thuật, chỉ định can thiệp ngoại khoa chỉ được đưa ra nhằm giải quyết lượng chất lỏng hoặc máu quá nhiều trong vùng chậu sau khi u nang buồng trứng bị vỡ, có nguy cơ gây nhiễm trùng tại chỗ hay lan tràn toàn ổ bụng. Thậm chí vỡ u nang có đi kèm với xuất huyết nội, xoắn buồng trứng hoại tử, phẫu thuật sẽ được tiến hành với các cách thức phù hợp từng bệnh cảnh, hoặc nhằm mục tiêu bảo tồn chức năng sinh sản hoặc thực hiện triệt căn.

Tóm lại, u nang buồng trứng bị vỡ với những dấu hiệu báo động được xem là một cấp cứu phụ khoa, có nguy cơ ảnh hưởng đến tính mạng nếu chậm trễ xử trí. Chính vì vậy, chị em cần có thói quen thăm khám sức khỏe sinh sản định kỳ, phát hiện trước và có kế hoạch theo dõi tốt các u nang buồng trứng nhằm chủ động can thiệp sớm khi có chỉ định, phòng ngừa biến chứng về sau.