Nguyên nhân gây viêm lộ tuyến cổ tử cung

Viêm lộ tuyến cổ tử cung là tình trạng viêm xảy ra tại các tế bào từ bên trong của ống cổ tử cung đi ra ngoài. Tình trạng này có nhiều cấp độ và đôi khi có thể không thể phân biệt rõ ràng với ung thư cổ tử cung giai đoạn sớm. Vì vậy, việc khám định kỳ, phát hiện và điều trị viêm lộ tuyến cổ tử cung triệt căn từ đầu có ý nghĩa vô cùng quan trọng.

Viêm lộ tuyến cổ tử cung là một tình trạng viêm phổ biến xảy ra khi các tế bào từ bên trong ống cổ tử cung, được gọi là tế bào tuyến, có mặt trên bề mặt bên ngoài của cổ tử cung. Khu vực nơi các tế bào tuyến gặp các tế bào biểu mô vảy, vốn là những tế bào tìm thấy trên bề mặt ngoài của cổ tử cung, được gọi là vùng lộ tuyến.

Chẩn đoán viêm lộ tuyến cổ tử cung ở phụ nữ được phát hiện trong xét nghiệm sàng lọc ung thư cổ tử cung, thông qua xét nghiệm phết tế bào và trước khi thực hiện phết sẽ quan sát thấy khu vực này xuất hiện màu đỏ tươi, khác với lớp tế bào bên ngoài có màu nhạt hơn. Đây là một trong các nội dung của những lần thăm khám sức khỏe định kỳ. Mặc dù viêm lộ tuyến cổ tử cung có bản chất hoàn toàn là lành tính, trình trạng này vẫn cho thấy mối liên quan đến sự tăng nguy cơ phát triển của ung thư cổ tử cung hoặc các bệnh lý ác tính xảy ra tại tử cung về sau.

Vùng lộ tuyến cổ tử cung là một hiện tượng xảy ra bình thường, khi người phụ nữ đã dậy thì hoàn toàn và có đời sống tình dục. Lúc này, viêm lộ tuyến cổ tử cung rất dễ có khả năng xảy ra, đặc biệt là trong giai đoạn rụng trứng, khi mang thai và ở phụ nữ uống thuốc tránh thai. Nhìn chung, các điều kiện thuận lợi khiến dễ viêm lộ tuyến cổ tử cung là khi nồng độ estrogen cao trong cơ thể.

Một nguyên nhân khác cũng có thể dẫn đến viêm lộ tuyến cổ tử cung là ở những người phụ nữ tiền mãn kinh và có điều trị bổ sung nội tiết tố. Cùng với các tác nhân khác từ môi trường, như nhiễm trùng, viêm lộ tuyến cổ tử cung không kiểm soát được và tình trạng viêm mãn tính kéo dài dễ chuyển dạng loạn sản, nguy cơ ác tính có thể xảy ra.

Cổ tử cung bên ngoài bình thường là một lỗ nhỏ, có kích thước với đường kính chỉ khoảng 1-2mm. Vị trí này là phần mở đầu đi vào kênh cổ tử cung, dạng hình trụ, dài khoảng 2-3 cm và kết thúc bằng cổ trong tử cung trước khi vào trong buồng tử cung. Bề mặt cổ tử cung bên ngoài có màu hồng nhạt, được phủ bởi các tế bào vảy, có cấu trúc lát tầng, liên tục với biểu mô lót thành âm đạo và hoàn toàn không có khả năng tiết chất nhầy. Ngược lại, các tế bào lót bên trong kênh cổ tử cung lại là biểu mô tuyến, có cấu trúc hình trụ đứng và có khả năng tiết chất nhầy. Chính vì khi các tế bào này dần di chuyển ra ngoài, dưới tác động của hormone estrogen, vùng lộ tuyến xuất hiện và viêm lộ tuyến cổ tử cung sẽ xảy ra.

Theo diễn tiến sinh lý bệnh, các cấp độ viêm lộ tuyến cổ tử cung sẽ lần lượt trải qua bốn cấp độ. Các cấp độ này được xác định bằng các triệu chứng của người bệnh, các đặc điểm quan sát khi dùng mỏ vịt hay soi cổ tử cung và qua xét nghiệm phết tế bào cổ tử cung.

• Viêm lộ tuyến cổ tử cung cấp độ 1
• Viêm lộ tuyến cổ tử cung cấp độ 2
• Viêm lộ tuyến cổ tử cung cấp độ 3
• Viêm lộ tuyến cổ tử cung cấp độ 4

Điều trị viêm lộ tuyến cổ tử cung ban đầu là các biện pháp làm hạn chế nguồn estrogen trong cơ thể, nhất là khi có sử dụng nội tiết tố ngoại sinh từ bên ngoài.

Bước kế tiếp trước khi cân nhắc lựa chọn các phương pháp điều trị chuyên biệt là tùy vào độ tuổi của bệnh nhân và các bệnh lý đi kèm tại chỗ hay toàn thân. Theo đó, việc điều trị chủ yếu là bảo tồn ở người phụ nữ tiền mãn kinh do bệnh sẽ có khuynh hướng tự thuyên giảm khi buồng trứng không còn chức năng. Tuy nhiên, điều này chỉ áp dụng đối với viêm lộ tuyến cổ tử cung trước cấp độ 4. Trong trường hợp người bệnh có kèm theo các vấn đề khác tại tử cung và phần phụ nói chung, can thiệp ngoại khoa sẽ sớm có chỉ định.

Các thủ thuật xâm lấn tối thiểu nhằm hạn chế tiến triển vùng bị viêm lộ tuyến là:

• Bôi bạc nitrat để tiêu hủy các tế bào viêm. Điều này không ra bất kỳ sự đau đớn nào; tuy nhiên, một số người có thể có cảm giác khó chịu thoáng qua.
• Áp lạnh: Bằng cách sử dụng các dụng cụ chuyên dụng gây làm lạnh tại chỗ, nhằm cắt bỏ hay đốt cháy các tế bào vùng lộ tuyến bị tổn thương. So với sử dụng bạc nitrat, phương pháp áp lạnh có hiệu quả thu gọn vùng viêm nhiễm hơn; tuy nhiên, đôi khi lại dễ gây đau đớn, nhất là ở các phụ nữ nhạy cảm đau. Do đó, việc gây tê tại chỗ trong vùng kín trước khi thực hiện phương pháp này là cần thiết.

Các phương pháp điều trị viêm lộ tuyến cổ tử cung hiện tại đang được sử dụng thường được thực hiện tại các phòng khám có khả năng và điều kiện soi cổ tử cung. Sau khi thực hiện các phương pháp này, người bệnh có thể ra về và sinh hoạt nhẹ nhàng như bình thường. Tuy nhiên, cả hai phương pháp điều trị nêu trên đều có thể khiến cho vùng cổ tử cung dễ bị xuất tiết và xuất huyết, gây đau đớn âm ỉ kéo dài, ít nhất là trong khoảng một tuần đối với phương pháp dùng bạc nitrat hoặc trong khoảng hai đến bốn tuần đối với phương pháp áp lạnh. Chính vì thế, người phụ nữ cần lưu ý không gây ra các sang chấn trên khu vực này, bao gồm cả việc dùng băng vệ sinh dạng tampon, vệ sinh vùng kín sâu vào âm đạo hay quan hệ tình dục thâm nhập. Những việc cần tránh này sẽ giúp vùng lộ tuyến cổ tử cung mau lành lặn, ngăn chặn sự chảy máu và tạo điều kiện cho các tế bào tăng sức đề kháng tốt hơn.

Tóm lại, viêm lộ tuyến cổ tử cung là một bệnh lý phụ khoa khá phổ biến ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Bệnh lý này có bản chất hoàn toàn lành tính; tuy nhiên, viêm lộ tuyến cổ tử cung sẽ nhanh chóng tăng cấp độ nếu không được phát hiện và kiểm soát tốt, thậm chí có thể chuyển dạng ác tính. Chính vì thế, thực hiện thăm khám định kỳ kết hợp với phết tế bào cổ tử cung là một cách thức bảo vệ sức khỏe toàn diện ở nữ giới.