Thế nào là dự trữ buồng trứng thấp?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Thị Xuyến - Bác sĩ lâm sàng - Trung tâm Hỗ trợ sinh sản - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Chỉ số AMH thấp mới đánh giá số lượng trứng dự trữ trong cơ thể người phụ nữ (dự trữ buồng trứng thấp) chứ chưa phản ánh được chất lượng của buồng trứng. Hiện chưa có cách nào để tăng dự trữ buồng trứng, bệnh nhân cần thực hiện các xét nghiệm, đánh giá chuyên sâu hơn để có hướng cải thiện khả năng thụ thai.

AMH (Anti - Mullerian Hormone) là loại hormon tiết trực tiếp từ tế bào hạt của nang buồng trứng, cho biết số nang noãn hiện có trong buồng trứng người phụ nữ. Chỉ số AMH được xem là chỉ số đánh giá dự trữ buồng trứng với các đặc điểm:

• Cao nhất khi 25 tuổi và có xu hướng giảm dần theo độ tuổi;
• Không bị thay đổi trong chu kỳ kinh nguyệt;
• Là yếu tố đánh giá khả năng dự trữ buồng trứng, tiên lượng khả năng sinh sản của người phụ nữ hiện tại và trong tương lai.

Ở phụ nữ, khả năng dự trữ buồng trứng càng tốt thì khả năng sinh sản càng tốt. Xét nghiệm AMH là khâu quan trọng để đánh giá khả năng sinh sản của phụ nữ, nhất là với những ai có ý định thực hiện thụ tinh nhân tạo IVF.

Xét nghiệm đánh giá dự trữ buồng trứng AMH mang lại những giá trị sau:

• Đánh giá mức độ lão hóa buồng trứng;
• Tiên lượng khả năng sinh sản phụ nữ;
• Tiên lượng tuổi mãn kinh;
• Dự đoán tổn thương buồng trứng sau điều trị ung thư, phẫu thuật.

Chỉ số AMH là chỉ số quan trọng đánh giá khả năng dự trữ buồng trứng.

Phụ nữ được đánh giá có dự trữ buồng trứng thấp thể hiện thông qua các chỉ số:

• Anti-Mullerian Hormone (AMH);
• Nội tiết sinh sản vào ngày 2 chu kỳ kinh nguyệt;
• Số nang noãn thứ cấp khi siêu âm ngày 2.

Cụ thể:

• Chỉ số AMH từ 1,0-1,25 ng/ml: khả năng dự trữ buồng trứng của phụ nữ suy giảm, tuy vẫn có cơ hội mang thai nhưng khó khăn.
• Chỉ số AMH dưới 1 ng/ml thì đa số trường hợp tiên lượng là rất khó mang thai.
• Chỉ số AMH dưới 0,5ng/ml thể hiện dự trữ buồng trứng thấp, hai buồng trứng teo nhỏ và giảm chức năng, gần như không có nang noãn thứ cấp và không có phóng noãn. Trường hợp này đa phần phải xin noãn làm IVF để mang thai

Chỉ số AMH thấp chỉ thể hiện khả năng dự trữ buồng trứng thấp. Còn việc đậu thai hay không còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như tử cung, vòi tử cung, tình trạng bệnh của người mẹ... Nhiều nghiên cứu cho thấy phụ nữ có dự trữ buồng trứng thấp hoặc rất thấp vẫn có thể sinh con bằng chính trứng của mình nếu chất lượng trứng đủ điều kiện.

Nếu dự trữ buồng trứng thấp thì bác sĩ sẽ kê phác đồ điều trị đặc biệt gồm các loại thuốc liều cao để kích thích buồng trứng khiến nang noãn hoạt động mạnh trở lại, tăng tỷ lệ trứng được sản sinh nhằm tăng khả năng đậu thai.

Nếu được đánh giá là dự trữ buồng trứng thấp, việc thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) được đánh giá là có tỷ lệ thành công cao, và người phụ nữ cần có kế hoạch sinh con sớm.

• Ăn gì để tăng dự trữ buồng trứng?

Xét nghiệm AMH được đánh giá là xét nghiệm đáng tin cậy. Chỉ số AMH có thể bị tác động nhưng không có cách nào làm tăng dự trữ buồng trứng vì theo xu hướng tự nhiên kho buồng trứng sẽ phải giảm dần theo thời gian. Bản thân người phụ nữ cũng không nên tự nỗ lực làm tăng chỉ số đó lên mà nên dựa vào sự tư vấn và lời khuyên phù hợp từ các chuyên gia.

Việc sử dụng các chất gây kích thích như rượu, cà phê, thuốc lá sẽ ảnh hưởng tới dự trữ buồng trứng và giảm hiệu quả khi kích thích buồng trứng. Ngoài ra những căng thẳng, stress, ảnh hưởng về mặt tâm lý cũng làm ảnh hưởng không nhỏ tới kết quả điều trị.

Đồng thời cần lưu ý là khi chỉ số AMH thấp, không phải trường hợp nào cũng có đáp ứng kích thích buồng trứng giống nhau, khi buồng trứng của người phụ nữ quá yếu thì thuốc bổ, việc điều trị có thể không có tác dụng.

Để biết được khả năng dự trữ buồng trứng của mình như thế nào, bạn chỉ cần đến các cơ sở, trung tâm y tế uy tín lấy máu xét nghiệm vào bất kỳ ngày nào để xác định chỉ số AMH. Nếu phụ nữ có AMH, khả năng dự trữ buồng trứng thấp thì có thể bị mãn kinh sớm và giảm cơ hội mang thai bằng chính tế bào trứng của mình. Tuy nhiên điều này còn phụ thuộc vào lứa tuổi. Do vậy các chuyến gia luôn khuyến khích người có chỉ số AMH thấp nên tiến hành điều trị sớm để tăng tỉ lệ thành công.