Theo dõi, chăm sóc bà mẹ và trẻ trong 2 giờ đầu ngay sau sinh

Việc theo dõi, chăm sóc sản phụ và trẻ sơ sinh trong vòng 2 giờ đầu sau khi sinh đóng vai trò rất quan trọng, giúp đảm bảo an toàn cho ca sinh nở và “mẹ tròn con vuông”, đồng thời, quá trình chăm sóc sau sinh cần phải tiến hành đúng các mốc thời gian quy định ngay sau khi sinh và trong vòng 6 tuần đầu sau sinh.

Đối với trẻ sơ sinh, những giờ đầu sau sinh là một cú sốc lớn nên việc chăm sóc những giờ đầu sau sinh đóng vai trò rất quan trọng. Tại Việt Nam, vào tháng 11/2014, “Hướng dẫn chuyên môn chăm sóc thiết yếu bà mẹ và trẻ sơ sinh trong và ngay sau đẻ” của Bộ Y tế đã được ban hành và hiện nay nhiều bệnh viện Phụ sản – Nhi trong cả nước đã bắt đầu áp dụng phương pháp này và thu được các phản hồi tích cực.

Đơn cử như chiến dịch “Cái ôm đầu tiên” khuyến khích thực hành cho trẻ được tiếp xúc da kề da với mẹ trong vòng 2 tiếng đầu sau sinh cũng thu hút được sự quan tâm của nhiều người, đặc biệt là những người chuẩn bị sinh con.

Một số nghiên cứu khoa học cũng đã chỉ ra rằng, những ca sinh được áp dụng chính sách theo dõi, chăm sóc sau sinh sẽ giảm nguy cơ biến chứng. Theo thống kê tại Mỹ vào năm 2009 thì đã có 32% bệnh viện áp dụng chính sách chăm sóc sau sinh cho bà mẹ và trẻ trong vòng 2 giờ đầu sau sinh mổ.

Chăm sóc sau sinh không chỉ thể hiện sự quan tâm đúng lúc, kịp thời đối với bà mẹ và trẻ mà còn là cách tuyệt vời để giúp mẹ và con sớm phục hồi sức khỏe sau một hành trình gian nan và nhiều cảm xúc, giúp kết nối tình mẫu tử thiêng liêng và khuyến khích bé bú sữa mẹ tốt hơn.

Đối với trẻ sơ sinh, việc chăm sóc sau sinh sẽ giúp ổn định nhịp tim, thân nhiệt và đường huyết, giảm khóc và căng thẳng, theo nghiên cứu thì chỉ cần cho bé tiếp xúc da kề da với mẹ trong vòng 20 phút cũng sẽ giúp làm giảm trên 70% nồng độ cortisol trong cơ thể bé.

Như một bản năng, việc trẻ bị tách khỏi mẹ ngay sau khi sinh sẽ khiến nảy sinh tâm lý tuyệt vọng và phản đối, giống như muôn loài, trẻ sẽ gào khóc và phản ứng dữ dội, do đó, nếu trẻ được chăm sóc 2 tiếng đầu sau sinh sẽ ít quấy khóc và ít căng thẳng hơn.

Trong vòng 2 tiếng đầu sau sinh, khi người mẹ còn nằm trong phòng sinh và cả 2 mẹ con đều bình thường thì có thể tiến hành chăm sóc sau sinh bằng cách cho con được tiếp xúc da kề da với mẹ, đồng thời nhân viên y tế sẽ hướng dẫn mẹ cho con bú ngay, theo dõi thể trạng, co hồi tử cung, mạch, huyết áp và tình trạng ra máu tại các thời điểm 15 phút một lần trong vòng 2 tiếng đầu sau sinh.

Trẻ sơ sinh cần được giữ ấm cơ thể ở nhiệt độ phòng từ 26 - 28 độ C, nếu trẻ có thể tự thở tốt thì chỉ cần đội mũ và phủ khăn cho cả 2 mẹ con rồi đặt trẻ nằm trực tiếp trên ngực mẹ, nhân viên y tế sẽ quan sát dấu hiệu trẻ đòi bú như mở miệng, mút tay, chảy dãi hay trườn bò, không cho trẻ ăn bất cứ thức ăn hay nước uống nào khác.

Sau khi trẻ bú được thì tiến hành các bước chăm sóc thường quy như thăm khám toàn thân, chăm sóc rốn, xem trẻ có bị chảy máu rốn hay không, chăm sóc mắt, tiêm vitamin K, vắc xin viêm gan B và BCG, đồng thời theo dõi trương lực cơ, tình trạng thở, màu sắc da, toàn trạng, nhịp tim, tiêu hóa...cứ 20 phút một lần trong vòng 2 tiếng đầu sau sinh.

Một lưu ý đặc biệt quan trọng khi theo dõi, chăm sóc mẹ và trẻ trong vòng 2 tiếng đầu sau sinh là phải đảm bảo yêu cầu vệ sinh sạch sẽ, nhân viên y tế phải rửa tay với xà phòng và nước sạch trước và sau mỗi lần chăm sóc, dụng cụ chăm sóc phải đảm bảo vô khuẩn, không được dùng chung đồ dùng giữa các mẹ và trẻ với nhau.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec mang đến Chương trình chăm sóc thai sản trọn gói cho các sản phụ ngay từ khi bắt đầu mang thai từ những tháng đầu tiên với đầy đủ các lần khám thai, siêu âm 3D, 4D định kỳ cùng các xét nghiệm thường quy để đảm bảo người mẹ luôn khỏe mạnh và thai nhi phát triển toàn diện.