U xơ tử cung ở tuổi tiền mãn kinh: Nguyên nhân và cách điều trị

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Thị Mận - Bác sĩ Sản phụ khoa - Khoa Sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

U xơ tử cung xuất hiện nhiều ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, nhưng điều này không có nghĩa bệnh không xảy ra ở nhóm phụ nữ tiền mãn kinh, vì đây cũng là giai đoạn có sự thay đổi bất thường về nội tiết tố. Vậy làm thế nào để đối phó với u xơ tử cung ở tuổi tiền mãn kinh?

U xơ tử cung là những khối u lành tính có nguồn gốc từ tế bào trung mô bị biến đổi gen đơn lẻ dưới ảnh hưởng của hormon tuyến sinh dục.

Các u xơ tử cung là loại u phụ khoa phổ biến nhất ở phụ nữ tiền mãn kinh trên toàn thế giới. Theo thống kê, trên thế giới có khoảng 30% đến 60% phụ nữ hơn 35 tuổi sẽ mắc u xơ tử cung và ở giai đoạn mãn kinh (khoảng 50 tuổi), tỷ lệ này lên đến 75%. Điều này chứng tỏ u xơ tử cung ở tuổi tiền mãn kinh rất dễ xảy ra.

Khi phụ nữ bước vào giai đoạn tiền mãn kinh, trong cơ thể sẽ có sự thay đổi đột ngột về nội tiết tố. Điều này gây ra sự rối loạn về estrogen và có thể khiến các u xơ hình thành. Hầu hết bệnh nhân mắc u xơ tử cung đều có nồng độ estrogen cao bất thường.

Nếu như trong độ tuổi sinh sản trước đó, bạn đã nạo phá thai nhiều lần gây tổn thương, nhiễm trùng và làm mỏng thành tử cung thì đây cũng là điều kiện thuận lợi để các u xơ phát triển vào độ tuổi tiền mãn kinh.

Nhìn chung, các triệu chứng u xơ tử cung ở tuổi tiền mãn kinh cũng khá tương đồng với triệu chứng u xơ tử cung trong những độ tuổi khác, bao gồm:

• Rối loạn kinh nguyệt: ở giai đoạn tiền mãn kinh, kinh nguyệt của phụ nữ cũng bắt đầu thất thường. Tuy nhiên, đây đôi khi cũng là dấu hiệu sớm của bệnh u xơ tử cung. Vì vậy, bạn không nên chủ quan khi thấy các kì kinh nguyệt của mình không đều.
• Lượng máu kinh thay đổi bất thường: phụ nữ tiền mãn kinh nếu bị u xơ tử cung, một trong những triệu chứng thường thấy là lượng máu kinh hàng tháng có sự chênh lệch rõ ràng, tháng thì ra rất nhiều nhưng cũng có tháng máu kinh rất ít.
• Đi tiểu nhiều và táo bón: khi các u xơ phát triển lớn hơn, chúng sẽ chèn ép lên các cơ quan khác như bàng quang (dẫn đến đi tiểu nhiều, tiểu liên tục) hoặc chèn ép lên vùng trực tràng dẫn đến tình trạng táo bón.
• Các cơn đau bụng vô cớ: u xơ càng phát triển, những trận đau bụng dưới sẽ càng thường xuyên và mức độ nặng nề hơn. Bệnh nhân thậm chí có thể cảm nhận được một khối cứng rắn khi ấn vào bàng quang cũng như cảm giác sưng đau, khó chịu.
• Đau lưng và cơ thể mệt mỏi: Cơ thể thường xuyên có biểu hiện đau mỏi mặc dù bạn không làm việc nhiều, đây là dấu hiệu rất rõ nét nhưng dễ bị bỏ qua của u xơ tử cung.

Như đã đề cập phía trên, u xơ tử cung là một khối u lành tính và ít gây nguy hiểm đến sức khỏe. Tuy nhiên, nếu như bệnh xảy ra trong giai đoạn tiền mãn kinh – một giai đoạn có nhiều giảm sút về sức khỏe thì u xơ tử cung lại dễ phát triển thành các biến chứng.

Biến chứng u xơ tử cung nguy hiểm nhất từ u xơ tử cung ở tuổi mãn kinh là băng kinh. Đây là hiện tượng xảy ra tương tự như di chứng băng huyết sau sinh: cơ thể sẽ mất đột ngột một lượng máu lớn và nếu như bệnh nhân không được cấp cứu ngay lập tức, biến chứng này thậm chí có thể ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng.

Ngoài ra, bệnh cũng có thể khiến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân suy giảm khi bệnh gây ratáo bón, đi tiểu nhiều, khó chịu, đau mỏi cơ thể...

Sức khỏe suy giảm ở độ tuổi mãn kinh có thể khiến việc điều trị u xơ trở nên khó khăn hơn. Tuy nhiên, việc điều trị là cần thiết để đảm bảo sức khỏe lâu dài ở phụ nữ. Điều trị u xơ tử cung ở tuổi mãn kinh sẽ phụ thuộc vào hai yếu tố chính: tình trạng của khối u và sức khỏe bệnh nhân. Từ đó, các bác sĩ sẽ khuyến nghị hai phương pháp chính sau.

5.1. Điều trị nội khoa bằng thuốc

Đây là phương pháp điều trị u xơ tử cung thông dụng nhất đối với bệnh nhân tiền mãn kinh vì nó có thể kìm hãm sự phát triển của các khối u và cải thiện các triệu chứng khó chịu do những u xơ này gây ra. Hiện nay, 3 nhóm thuốc thường được sử dụng nhất là:

• Thuốc Progestin: có khả năng ức chế sự sản sinh hormone estrogen và đồng thời giúp giảm bớt kích thước của các u xơ, nhờ đó cải thiện triệu chứng đau sưng do u xơ gây nên.
• GnRH đối vận: cải thiện triệu chứng lâm sàng nhanh chóng như đau xương chậu, tiểu khó, mệt mỏi, đau lưng...

Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc có thể dẫn đến những tác dụng phụ không mong muốn như tính khí thất thường, dễ bốc hỏa, ảnh hưởng việc sinh hoạt vợ chồng... khiến sức khỏe và tinh thần của bệnh nhân có xu hướng tiêu cực.

5.2. Điều trị ngoại khoa

Phụ nữ tuổi mãn kinh thường không còn nhu cầu sinh sản, vì vậy các bác sĩ có thể khuyến nghị điều trị ngoại khoa u xơ tử cung bằng cách cắt bỏ hoàn toàn các u xơ để ngăn ngừa sự tái phát của bệnh. Việc cắt bỏ này có thể được thực hiện qua 1 trong 2 cách thức:

Bệnh nhân độ tuổi mãn kinh vì không còn nhu cầu sinh sản có thể thực hiện phương pháp cắt bỏ hoàn toàn buồng trứng có thể ngăn ngừa hiệu quả bệnh quay lại

• Cắt bỏ các u xơ tử cung: được áp dụng cho khối u lớn cũng như bệnh nhân không đáp ứng tốt trong điều trị nội khoa.
• Cắt bỏ hoàn toàn buồng trứng: thường được áp dụng với độ tuổi mãn kinh vì không còn nhu cầu sinh sản. Không chỉ khắc phục nhanh chóng bệnh, biện pháp này cũng có thể ngăn ngừa hiệu quả sự trở lại của u xơ tử cung.

Như vậy, không chỉ trong độ tuổi sinh sản, u xơ tử cung cũng gặp nhiều ở tuổi mãn kinh. Vì vậy, dù ở độ tuổi nào thì việc khám phụ khoa với chị em phụ nữ cũng là việc làm vô cùng cần thiết. Đây không chỉ là phương pháp đánh giá tình trạng sức khỏe hiện tại mà còn sớm phát hiện được nhiều bệnh lý nguy hiểm khi chưa bộc phát triệu chứng.