Khuyến cáo của WHO về việc bổ sung canxi khi mang thai

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng các Bác sĩ Sản phụ khoa - Khoa sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Tuy là một dưỡng chất quan trọng cần bổ sung trong thai kỳ nhưng hiện nay có khá nhiều mẹ bầu tự ý bổ sung canxi đã gây ra nhiều biến chứng. Vì thế Tổ chức Y tế thế giới đã đưa ra khuyến cáo về việc bổ sung canxi khi mang thai.

Bằng chứng về các tác dụng của việc bổ sung canxi đối với các kết quả khác ngoài tăng huyết áp/tiền sản giật được lấy từ tổng quan hệ thống của Cochrane. Tổng quan lấy dữ liệu từ 23 thử nghiệm trên 18.587 phụ nữ mang thai. Mục đích của tổng quan là xác định tác dụng của canxi đối với kết quả của mẹ và chu sinh.

Kết quả đối với bà mẹ khi bổ sung canxi

Các nghiên cứu cho thấy các bằng chứng mạnh việc bổ sung canxi không ảnh hưởng đến tình trạng bệnh thiếu máu ở mẹ hoặc tỷ lệ sản phụ phải mổ lấy thai. Bằng chứng ở mức độ vừa phải chỉ ra rằng bổ sung canxi có thể ít hoặc không ảnh hưởng đến tỷ lệ tử vong của mẹ và có thể làm giảm hoặc không có sự khác biệt nào đối với nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu. Bằng chứng ở mức độ thấp cho thấy rằng việc bổ sung canxi có thể tạo ra ít hoặc không có sự khác biệt nào đối với vấn đề tăng cân của mẹ.

Phản ứng phụ với canxi

Bổ sung canxi tạo ra ít hoặc không có bất kỳ nguy cơ nào về tác dụng phụ, ví dụ như đau đầu, nôn ói, đau lưng, sưng tấy, các vấn đề về âm đạo và tiết niệu, khó tiêu và đau bụng. Bổ sung canxi khi mang thai có thể tạo ra ít hoặc không có nguy cơ với các bệnh sỏi tiết niệu, đau bụng và suy thận, tất cả được đánh giá mức độ bằng chứng ở mức vừa. Các bằng chứng mức độ thấp cho thấy rằng có thể có ít hoặc không có ảnh hưởng đến nguy cơ sỏi mật.

Kết quả của thai nhi và trẻ sơ sinh

Bổ sung canxi có thể ít hoặc không liên quan đến trẻ nhẹ cân (<2500 g), kết quả này được chỉ ra có mức độ bằng chứng ở mức vừa. Các bằng chứng mức độ thấp cho thấy rằng việc bổ sung canxi có thể có ít hoặc không ảnh hưởng đến sinh non trước 37 tuần tuổi thai. Tuy nhiên, khi các thử nghiệm được phân tầng theo liều (<1000 mg so với 1000 mg), bằng chứng mức độ vừa cho thấy khi bổ sung canxi liều cao có thể làm giảm nguy cơ sinh non.

Bằng chứng ở mức độ thấp cho thấy việc bổ sung canxi có thể tạo ra ít hoặc không gây tăng tỷ lệ tử vong chu sinh và bằng chứng mức độ vừa cho thấy có ít hoặc không ảnh hưởng đến thai chết lưu.

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khuyến cáo nếu trong chế độ dinh dưỡng hàng ngày của mẹ bầu có lượng canxi thấp thì nên bổ sung canxi khi mang thai với liều lượng theo uống là 1,5- 2,0 g/ngày để giảm nguy cơ tiền sản giật.

Ngoài ra, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cũng khuyến cáo sản phụ cũng nên lấy canxi thông qua các thực phẩm giàu canxi có sẵn từ các chế phẩm tự nhiên. Các thực phẩm giàu canxi như các sản phẩm từ sữa như sữa, phô mai và sữa chua hay rau có màu xanh đậm cũng có canxi nhưng với số lượng ít hơn nhiều. Ngoài ra, còn có một số thực phẩm được bổ sung canxi như ngũ cốc tăng cường canxi, bánh mì, nước cam và nước đậu nành. Sản phụ cần kiểm tra thành phần canxi trên nhãn thực phẩm để biết chắc chắn hàm lượng các chất dinh dưỡng.

Nếu mẹ bầu bị dị ứng với sữa, không dung nạp đường sữa hoặc là người ăn chay thì việc nhận đủ canxi từ thực phẩm có thể gặp khó khăn hoặc hạn chế. Nếu bạn không nhận đủ canxi từ thực phẩm, bác sĩ có thể chỉ định bổ sung canxi khi mang thai với lượng phù hợp.

Sản phụ cần lựa chọn loại canxi phù hợp với hai loại khác nhau:

• Canxi cacbonat ít tốn kém và hiệu quả tốt nhất nếu sản phụ dùng canxi cacbonat khi đang ăn.
• Canxi citrate có hiệu quả tốt nhất khi đang ăn hoặc khi bụng đói.

Nhiều thực phẩm chức năng bổ sung canxi cũng chứa thêm vitamin D để giúp cơ thể sản phụ hấp thụ canxi tốt hơn. Tuy nhiên chỉ giới hạn ở mức 500 mg mỗi lần. Để đảm bảo cơ thể bạn hấp thụ canxi nhiều nhất có thể, chỉ nên uống 500 mg canxi mỗi lần. Ví dụ, 01 viên 500 mg vào bữa sáng và 01 viên khác với bữa tối.

Nuôi con bằng sữa mẹ cũng cần nhiều canxi hơn, vì thế bà mẹ cần tiếp tục bổ sung canxi khi đang cho con bú. Các nghiên cứu cho thấy bà mẹ có thể mất 3% đến 5% khối lượng xương khi cho con bú do bị mất một phần canxi thông qua sữa mẹ. Vì vậy, bà mẹ nên ăn thực phẩm có canxi và uống thực phẩm bổ sung theo lời khuyên của bác sĩ.

Tuy nhiên, các tác dụng phụ hay gặp khi bổ sung Canxi gồm cảm thấy đầy hơi, khó chịu hoặc táo bón. Nếu sử dụng quá nhiều canxi có thể gây sỏi thận và ngăn cơ thể hấp thụ kẽm và sắt. Trong quá trình mang thai, sản phụ không nên uống hơn 2.500 mg canxi mỗi ngày hoặc hơn 3.000 mg nếu dưới 18 tuổi. Nếu sản phụ lo lắng có thể nhận quá nhiều canxi, có thể đến các trung tâm y tế và nhờ sự tư vấn từ các bác sĩ có chuyên môn.

Nguồn tham khảo: extranet.who, webmd.com