Liên quan giữa rượu và suy giảm trí nhớ

Người uống rượu bia có thể bị suy giảm trí nhớ nghiêm trọng, bao gồm tình trạng mất trí nhớ tạm thời hoặc vĩnh viễn, đặc biệt ở người thường xuyên uống rượu bia, nghiện rượu hoặc người lớn tuổi.

Rượu bia có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến trí nhớ, cụ thể như sau:

Một số người bị bất tỉnh sau khi uống quá nhiều rượu bia và không nhớ được những gì đã xảy ra trước đó.

Những trường hợp này có thể nhẹ (như quên chỗ cất chìa khóa) cho đến nghiêm trọng, chẳng hạn như quên những gì đã xảy ra trong đêm say rượu.

Rượu bia làm suy giảm trí nhớ ngắn hạn bằng cách gián đoạn các dây thần kinh giao tiếp với nhau trong một phần của não, được gọi là hồi hải mã.

Hồi hải mã đóng một vai trò quan trọng trong việc hình thành và duy trì ký ức. Khi hoạt động bình thường của dây thần kinh bị chậm lại hoặc gián đoạn, tình trạng suy giảm trí nhớ nhất thời có thể xảy ra.

Sử dụng rượu bia loại mạnh không chỉ làm chậm hồi hải mã mà còn có thể làm hỏng chức năng của bộ phận này. Tác động của việc nghiện rượu có thể phá hủy các tế bào thần kinh. Điều này ảnh hưởng đến trí nhớ của một người trong ngắn hạn và dài hạn.

Ngoài ra, uống quá nhiều rượu thường dẫn đến tình trạng thiếu vitamin B1 (hay còn gọi là thiamine). Vitamin này cung cấp năng lượng cho não và các tế bào thần kinh.

Cơ chế của rượu bia suy giảm trí nhớ là do ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng thiamine theo những cách như sau:

• Những người uống bia rượu nhiều thường không có một chế độ ăn uống lành mạnh, thiếu hụt các chất dinh dưỡng quan trọng.
• Rượu gây kích ứng niêm mạc dạ dày, ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng.
• Sử dụng rượu mạnh có nguy cơ gây nôn mửa, khiến dạ dày và ruột không hấp thụ được chất dinh dưỡng.

Thiếu hụt thiamine có thể dẫn đến chứng sa sút trí tuệ, suy giảm trí nhớ nghiêm trọng, thậm chí mất trí nhớ vĩnh viễn.

Hội chứng Wernicke-Korsakoff (WKS) là một bệnh lý mất trí nhớ có liên quan đến việc uống rượu mạnh. Để triệu chứng không trở nên tồi tệ hơn, bệnh nhân cần ngưng uống rượu và xây dựng chế độ ăn uống với đầy đủ chất dinh dưỡng.

Người cao tuổi dễ bị suy giảm trí nhớ ngắn hạn và dài hạn từ việc sử dụng rượu bia.

Khi già đi, bộ não trở nên nhạy cảm hơn với tác động từ bia rượu. Quá trình trao đổi chất ở người cao tuổi cũng chậm hơn, do đó rượu sẽ ở trong cơ thể lâu hơn.

Ngoài ra, nhiều người lớn tuổi bị thoái hóa các tế bào ở vùng hải mã. Tình trạng này thường không nặng đến mức gây ra các triệu chứng của mất trí. Tuy nhiên, nếu cộng hưởng với tác động từ rượu bia, suy giảm trí nhớ có thể trở nên nghiêm trọng.

Mặt khác, người cao tuổi thường có xu hướng dùng nhiều thuốc hơn những người trẻ. Những loại thuốc này có nguy cơ tương tác với rượu và làm trầm trọng thêm các triệu chứng.

Người cao tuổi cũng là đối tượng dễ bị suy giảm thị lực, có vấn đề với việc giữ thăng bằng và sức khỏe của xương khớp. Do đó, người già sẽ dễ bị té ngã, đặc biệt khi sử dụng rượu bia, vì chúng ảnh hưởng đến khả năng phán đoán và nhận thức. Một cú ngã có thể gây tổn thương và ảnh hưởng đến trí nhớ.

Một số triệu chứng của rượu bia suy giảm trí nhớ biểu hiện rõ ràng, chẳng hạn như bạn thức dậy sau một đêm uống rượu và không thể nhớ là mình đã làm gì hoặc không nhớ được bất kỳ sự kiện nào trong đêm trước đó.

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào sau đây, bạn có thể đang bị suy giảm trí nhớ ngắn hạn do uống bia rượu nặng:

• Bạn không thể nhớ nội dung cuộc trò chuyện với một người nào đó.
• Bạn thường xuyên thấy mình bối rối hoặc mất phương hướng, không biết mình đang ở đâu.
• Bạn đôi khi bị mất chú ý.
• Mọi người thường kể cho bạn nghe về những điều bạn đã làm trong khi uống rượu, nhưng bạn không hề có những ký ức đó.
• Bạn đã từng xảy ra vấn đề với người thân hoặc cảnh sát khi uống rượu, nhưng bạn không nhớ rõ mình đã làm gì.

Uống rượu bia suy giảm trí nhớ thường khó nhận biết, đặc biệt đối với người lớn tuổi, bởi vì rất có thể đó là dấu hiệu của sự lão hóa.

Các triệu chứng sau đây cho thấy một người uống rượu bia bị suy giảm trí nhớ dài hạn:

• Không thể nhớ chính xác các chi tiết trong câu chuyện, tự bịa ra những tình tiết nhỏ để lấp đầy khoảng trống trong trí nhớ của bản thân (tương tự như những người có tình trạng như hội chứng WKS).
• Đang có sự thay đổi tính cách đáng kể, như cảm thấy thất vọng, hoặc thậm chí tức giận.
• Thường hỏi cùng một câu hỏi lặp đi lặp lại mà không có dấu hiệu nhớ lại là đã từng hỏi trước đó.
• Gặp khó khăn trong việc học một kỹ năng mới, chẳng hạn như chơi một trò chơi mới.

Nếu bạn gặp khó khăn khi cố nhớ lại một sự kiện từ đêm hôm trước, bạn sẽ không thể làm gì nhiều để nhớ được sự kiện đó. Đôi khi, một mùi hương, câu nói hoặc hình ảnh có thể giúp bạn tái hiện lại sự việc trong tâm trí, nhưng chắc chắn bạn không thể mang ký ức quay trở lại.

Tuy nhiên, có những phương pháp điều trị sẽ giúp ích cho những người uống rượu bia suy giảm trí nhớ và ảnh hưởng đến chức năng tổng thể của họ, bao gồm:

• Bổ sung thiamine đường uống hoặc tiêm tĩnh mạch (IV): Bổ sung thiamine giúp giảm bớt các triệu chứng của WKS, vì giải quyết được nguyên nhân do thiếu thiamine.
• Điều trị hội chứng cai rượu: Việc ngừng uống rượu có thể gây ra các triệu chứng từ nhẹ (như buồn nôn và nôn) đến nặng và đe dọa tính mạng (chẳng hạn như tim đập nhanh, mê sảng và tăng thân nhiệt). Càng cai rượu nhiều lần, bạn càng có nhiều nguy cơ gặp phải các vấn đề đe dọa tính mạng. Trong trường hợp này, bạn cần điều trị tại bệnh viện để có thể cai rượu một cách an toàn.
• Dùng thuốc memantine: Đây là thuốc được chỉ định để điều trị bệnh Alzheimer. Thuốc được chứng minh là có hiệu quả trong việc điều trị các loại sa sút trí tuệ khác, chẳng hạn như suy giảm trí nhớ nghiêm trọng do rượu bia.

Tránh uống rượu sẽ giúp ngăn ngừa chứng sa sút trí tuệ trở nên tồi tệ hơn. Bạn có thể hạn chế uống rượu bia hoặc uống một cách có chừng mực để ngăn ngừa tình trạng suy giảm trí nhớ ngắn hạn.

Uống rượu bia ở mức độ vừa phải - một đến hai ly ở nam giới và một ly ở phụ nữ, vài ngày trong tuần - thường sẽ không ảnh hưởng đến trí nhớ.

Trường hợp bác sĩ khuyên bạn ngừng uống rượu hoàn toàn thì bạn nên làm theo lời khuyên của họ. Cùng với đó, bác sĩ có thể hỗ trợ bạn trong việc cai nghiện rượu hoặc bỏ thuốc lá.

Nguồn tham khảo: healthline.com, verywellmind.com