Như thế nào là kết quả siêu âm gan bình thường?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi ThS, BS. Đặng Mạnh Cường - Bác sĩ Chẩn đoán hình ảnh - Khoa Chẩn đoán hình ảnh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park. Bác sĩ có trên 18 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực siêu âm – chẩn đoán hình ảnh.

Hiện nay, siêu âm gan là phương pháp chẩn đoán hình ảnh hiện đại, cho phép thấy rõ cấu trúc gan bao gồm các thùy gan, phân thùy và các hạ phân thùy gan, cũng như hệ thống cấu trúc mạch máu của gan bao gồm động mạch chủ gan, tĩnh mạch chủ dưới gan, tĩnh mạch cửa gan và tĩnh mạch trên gan.

Qua đó, siêu âm gan giúp phát hiện những tổn thương ở gan, bao gồm các bệnh lý ở gan như xơ gan, ung thư gan, ... đánh giá mức độ gan nhiễm mỡ. Kết quả siêu âm gan là cơ sở quan trọng dùng trong chẩn đoán và định hướng điều trị những thương tổn gan.

Kết quả siêu âm gan bình thường phải cho thấy những đặc điểm về các cấu trúc đường viền, nhu mô và mạch máu trong nhu mô gan như sau.

2.1 Cấu trúc đường viền gan

• Đường viền gan rõ nét và đều.
• Một vài vị trí có thể gồ lên như dưới bờ sườn, thùy đuôi và thùy vuông (lát cắt ngang), vùng vòm gan và dưới thận (lát cắt dọc).

2.2 Cấu trúc nhu mô gan

• Siêu âm gan cho thấy cấu trúc gan mịn và đều, dễ bão hòa âm.
• Nhu mô gan có đậm độ thấp hơn nhu mô tụy nhưng lại cao hơn so với nhu mô thận và lách.

2.3 Cấu trúc mạch máu trong nhu mô gan

• Hệ tĩnh mạch cửa gan có cấu trúc hình ống, rỗng âm, thành nét đậm. Từ rốn, hệ tĩnh mạch cửa chạy vào các thùy gan và hạ phân thùy gan.
• Cấu trúc tĩnh mạch gan là cấu trúc ống, lòng ống rỗng âm, thành ống không có đường viền, khi thở, đường kính của tĩnh mạch thay đổi, đường kính vùng hợp lưu < 1cm.
• Trên hình ảnh siêu âm gan, động mạch gan và các nhánh động mạch gan ít được nhìn thấy khi phân chia theo hệ tĩnh mạch cửa gan.

2.4 Cấu trúc cuống gan

• Hợp lưu tĩnh mạch mạc treo tràng trên và tĩnh mạch lách tạo thành tĩnh mạch cửa gan. Sau khi hợp lưu, đường kính của tĩnh mạch cửa gan < 1,4cm.
• Hình ảnh siêu âm gan có thể cho thấy động mạch gan đi với tĩnh mạch cửa gan và đường mật chính.

Siêu âm gan giúp đánh giá những tổn thương ở gan và phát hiện kịp thời các bệnh lý gan. Cụ thể:

• Viêm gan (cấp tính và mãn tính): Siêu âm cho thấy kích thước gan tăng lên so với bình thường, tuy nhiên, nhu mô gan lại cho thấy chưa có sự biến đổi. Đối với viêm gan cấp tính, hình ảnh siêu âm cho thấy cấu trúc gan thay đổi ít, kích thước gan tăng không nhiều. Đối với viêm gan mãn tính, hình ảnh siêu âm gan có thể cho thấy cấu trúc gan thô, bờ gan không đồng đều, ngoài ra còn thấy lách to, tăng áp tĩnh mạch cửa, ... tùy vào mức độ tổn thương gan nặng hoặc nhẹ.
• Gan nhiễm mỡ: Siêu âm cho thấy phần gan bị nhiễm mỡ có nhu mô gan sáng.
• Xơ gan: Để đánh giá tổn thương là xơ gan, cần dựa vào kích thước của gan và nhu mô gan trên hình ảnh siêu âm. Xơ gan giai đoạn đầu cho thấy gan to lên về mặt kích thước. Xơ gan giai đoạn muộn cho thấy gan teo nhỏ lại. Siêu âm gan còn cho thấy có những nốt nhỏ đường kính <1cm xuất hiện ở gan. Ở giai đoạn cuối, siêu âm giúp phát hiện các biến chứng như xơ gan cổ trướng, lách to, giãn tĩnh mạch gan.
• Ung thư gan: Siêu âm là phương pháp chẩn đoán hình ảnh quan trọng trong phát hiện ung thư gan. Phần lớn ung thư gan tiến triển từ xơ gan hoặc viêm gan do virus. Kết quả siêu âm gan cho thấy cấu trúc nhu mô gan bị tổn thương nặng.

Các tổn thương gan khác: Siêu âm cũng giúp phát hiện những tổn thương ở gan khác như u gan lành tính, sán lá gan, nang gan, áp xe gan, bệnh lý đường mật ở gan, tổn thương di căn đến gan. Kết quả siêu âm gan cho biết mức độ tổn thương gan nặng hoặc nhẹ, dựa vào đó, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị tương thích với tình trạng sức khỏe của người bệnh.

Kết quả siêu âm gan là cơ sở để chẩn đoán, phát hiện các bệnh lý gan và những tổn thương ở gan. Thăm khám sức khỏe định kỳ, siêu âm bụng tổng quát, trong đó có siêu âm gan giúp phát hiện kịp thời những bất thường ở gan.