Rò hậu môn là gì?

Bài viết được viết bởi TS.BS - Bác sĩ ngoại tiêu hóa - Khoa Ngoại Tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long

Rò hậu môn là tình trạng nhiễm khuẩn mạn tính ở vùng hậu môn trực tràng, đường rò là một đường hầm, phía trong là tổ chức hạt do quá trình viêm mạn tính tạo lên.

Rò hậu môn là hậu quả của một apxe quanh hậu môn trực tràng không được điều trị vỡ ra tạo thành đường rò, như vậy rò hậu môn và apxe trực tràng là 2 giai đoạn của một quá trình bệnh lý, apxe là giai đoạn cấp tính, rò hậu môn là giai đoạn mãn tính. Để đề phòng rò hậu môn cần phát hiện và điều trị tốt các loại apxe quanh hậu môn trực tràng.

Rò hậu môn luôn luôn bắt nguồn từ các apxe hậu môn trực tràng không được điều trị đúng lúc hay không đúng kỹ thuật.

Các vi khuẩn hay gặp khi cấy dịch ở đường rò hậu môn là các vi khuẩn đường ruột như E.coli, liên cầu, tụ cầu. Ngoài ra, rò hậu môn có thể do lao, trong trường hợp này, người bệnh cần phải được đi khám và điều trị bệnh lao triệt để rồi mới xử lý đường rò mới đạt kết quả.

Triệu chứng của rò hậu môn thường thấy sau một thời gian ổ apxe cạnh hậu môn tự vỡ, vết thương tự đóng vẩy khô thỉnh thoảng vỡ ra 01 lỗ nhỏ chảy dịch vàng hôi hoặc mủ, quá trình này lặp đi lặp lại nhiều lần.

Khám tại chỗ thấy tổ chức xung quanh cứng chắc, ấn vào đau, khám hoặc nội soi hậu môn có thể tìm thấy lỗ rò trong.

Có nhiều cách phân loại bệnh rò hậu môn, điều này giúp các phẫu thuật viên đề ra phương pháp phẫu thuật phù hợp nhất và tiên lượng kết quả điều trị. Bao gồm:

• Rò hoàn toàn: Xác định được rõ ràng 2 lỗ rò trong và ngoài tạo nên một đường rò hoàn chỉnh.
• Rò không hoàn toàn (rò chột): Chỉ xác định được 1 lỗ rò (trong hoặc ngoài).
• Rò phức tạp (rò móng ngựa): Đường rò nhiều ngóc ngách, nhiều lỗ thông ra ngoài da.
• Đường rò đơn giản: Đường rò thẳng ít ngóc ngách.

• Rò trong cơ thắt: Là loại rò nông là hậu quả của áp xe dưới da cạnh hậu môn, điều trị thường ít tái phát.
• Rò qua cơ thắt: Đường rò đi qua cơ thắt thường là hậu quả của áp xe vùng hố ngồi trực tràng.
• Rò ngoài cơ thắt: Là hậu quả của áp xe vùng chậu hông trực tràng.

Để cuộc phẫu thuật loại bỏ đường rò hậu môn đạt được hiệu quả tối ưu, phẫu thuật viên cần được cung cấp nhiều thông tin liên quan đến giải phẫu đường rò, hình dạng, đặc điểm và các cấu trúc xung quanh khung chậu của bệnh nhân. Vì vậy, ngoài chụp đường rò bơm thuốc cản quang hoặc siêu âm tại chỗ, chụp cộng hưởng từ (MRI) xác định hình thái rò hậu môn đang ngày càng được chỉ định nhiều hơn để hỗ trợ chẩn đoán và lên phương án phẫu thuật hiệu quả hơn.

Chụp cộng hưởng từ cho phép cung cấp thông tin chi tiết và chính xác hơn về đường rò hậu môn, các cấu trúc phần mềm xung quanh như cơ thắt, dây chằng và các áp xe đi kèm nếu có. Chụp cộng hưởng từ còn được tác dụng để đánh giá kết quả sau quá trình điều trị.

Phương pháp điều trị duy nhất của bệnh rò hậu môn là phẫu thuật, muốn người bệnh khỏi hoàn toàn và không tái phát thì cần phải đảm bảo các yêu cầu sau:

• Phải tìm được lỗ rò trong.
• Phải lấy hết tổ chức xơ kèm các ngóc ngách.
• Hạn chế tối đa làm tổn thương cơ thắt vì sẽ gây đại tiện không tự chủ.
• Chọn phương pháp mổ phù hợp
• Chăm sóc sau mổ phải đảm bảo liền từ trong liền ra, từ dưới lên.

Đối với lỗ rò đơn giản có vị trí không quá gần hậu môn, bác sĩ sẽ rạch và cơ bao quanh đường hầm, tháo mủ và nạo vét sạch đường rò.

Đối với lỗ rò phức tạp hơn, bác sĩ có thể đặt seton vào lỗ rò để dẫn lưu mủ và dịch tiết ra khỏi ổ nhiễm trùng trong khi phẫu thuật. Thời gian đặt seton có thể kéo dài từ 6 tuần trở lên.

Căn bệnh này nếu không được xử trí sớm và đúng cách sẽ dẫn đến nhiều biến chứng nặng nề ảnh hưởng xấu cho sức khỏe. Vì vậy, người bệnh không nên ngại ngùng giấu kín không đi khám hoặc lựa chọn điều trị ở những cơ sở y tế không đáng tin cậy.

XEM THÊM

• Bệnh nứt hậu môn
• Bệnh trĩ từ A đến Z: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị hiệu quả
• Bệnh trĩ và các phương pháp điều trị