Rối loạn lưỡng cực chu kỳ, không cố định: Những điều cần biết

Rối loạn lưỡng cực là chứng bệnh được xếp vào danh mục các bệnh liên quan đến tâm thần và người bị bệnh này thường khó có thể xây dựng được một cuộc sống ổn định. Hiện nay, vẫn chưa có phương thức điều trị triệt để cho chứng rối loạn này. Có 3 loại rối loạn lưỡng cực chính là rối loạn lưỡng cực loại I và II, tức là rối loạn lưỡng cực không cố định và rối loạn cảm xúc chu kỳ. Bài viết này sẽ tập trung nói về chứng rối loạn lưỡng cực chu kỳ không cố định.

Rối loạn lưỡng cực chu kỳ (rối loạn Cyclothymia) là một rối loạn tâm trạng tương đối nhẹ. Trong loại rối loạn này, tâm trạng sẽ thay đổi giữa các giai đoạn ngắn từ trầm cảm nhẹ, hưng cảm và tâm trạng cao. Cường độ của sự thay đổi tâm trạng thấp và cao không đạt đến mức độ nghiêm trọng hoặc kéo dài như ở các giai đoạn trầm cảm nghiêm trọng hoặc hưng cảm toàn bộ. Theo đó, những người bị rối loạn cyclothymic có các triệu chứng nhẹ hơn so với những người bị rối loạn lưỡng cực toàn phát.

Thống kê cho thấy có đến khoảng 0,4% đến 1% dân số Hoa Kỳ mắc bệnh rối loạn cyclothymia. Theo đó, tỷ lệ mắc bệnh là bằng nhau giữa nam và nữ. Các triệu chứng thường bắt đầu ở tuổi vị thành niên hoặc thanh niên và rất khó để nhận biết sự khởi phát của bệnh cyclothymia.

XEM THÊM: Lời khuyên để sống chung với chứng rối loạn lưỡng cực

Người mắc bệnh rối loạn lưỡng cực có tâm trạng dao động từ trầm cảm nhẹ đến hưng phấn và ngược lại. Ở hầu hết mọi người, hình thái của bệnh không giống nhau và không thể đoán trước. Chứng hưng cảm hoặc trầm cảm có thể kéo dài nhiều ngày hoặc nhiều tuần. Ngoài những lúc tâm trạng lên và xuống, bệnh nhân vẫn có thể có tâm trạng bình thường trong vòng hơn một tháng. Nhưng ở một số trường hợp khác thì chu kỳ của bệnh có thể xảy ra liên tục từ hưng cảm đến trầm cảm mà không có khoảng thời gian bình thường ở giữa.

So với các rối loạn tâm trạng nghiêm trọng hơn thì các triệu chứng rối loạn tâm trạng của bệnh cyclothymia được xếp vào mức độ nhẹ. Các triệu chứng trầm cảm trong rối loạn cyclothymic không bao giờ được xếp vào hàng tiêu chuẩn cho bệnh trầm cảm nặng và mức tâm trạng cao của bệnh cũng không bao giờ đạt đến mức tiêu chuẩn của trạng thái hưng cảm.

Cyclothymia có thể là một vạch phân tách giữa bệnh tâm thần và những biến đổi bình thường về tâm trạng và tính cách. Một số người mắc các triệu chứng nhẹ thường rất thành công trong cuộc sống do họ bị thôi thúc thể hiện tài năng cá nhân. Trái lại, trầm cảm mãn tính và cáu kỉnh có thể hủy hoại hôn nhân và các mối quan hệ nghề nghiệp.

XEM THÊM: Nhận biết bệnh rối loạn lưỡng cực

Nhiều chuyên gia cho biết rối loạn cyclothymic là một dạng rối loạn lưỡng cực rất nhẹ. Rất khó để xác định chắc chắn điều gì gây ra bệnh bệnh này. Yếu tố di truyền đóng một vai trò trong sự hình thành và phát triển của bệnh. Những người mắc bệnh cyclothymia có nhiều khả năng có họ hàng bị rối loạn lưỡng cực và ngược lại.

Bên cạnh yếu tố di truyền thì các yếu tố thuộc về môi trường sống cũng có thể góp phần gây ra chứng rối loạn lưỡng cực chu kỳ không cố định. Những người thường xuyên bị căng thẳng quá độ, người phải trải qua những trải nghiệm đau thương mất mát và người có những bệnh lý trong cơ thể sẽ có khả năng phát triển bệnh rối loạn lưỡng cực chu kỳ không cố định hơn những người khác.

XEM THÊM: Điều trị rối loạn lưỡng cực

Rối loạn lưỡng cực chu kỳ thường ít khi được chẩn đoán và được điều trị. Hầu hết các triệu chứng của người bệnh đều nhẹ đến mức họ không cần điều trị sức khỏe tâm thần. Trên thực tế, một số người lại phản đối lại ý tưởng điều trị cho bệnh này. Thông thường, các triệu chứng trầm cảm của rối loạn cyclothymic thường xảy ra thường xuyên hơn, khó chịu và có sức tàn phá hơn các triệu chứng hưng cảm. Cảm giác chán nản hoặc bất ổn thường là lý do khiến những người mắc bệnh cyclothymia cần phải tìm kiếm sự giúp đỡ. Hiện nay, không có loại thuốc nào được phê duyệt cụ thể để điều trị bệnh cyclothymia, mặc dù các chất ổn định tâm trạng như lithium hoặc lamotrigine đôi khi được khuyến nghị như một chiến lược khả thi để giảm biến động tâm trạng.

Các loại thuốc chống trầm cảm như Prozac, Paxil, hoặc Zoloft thường không được khuyến khích sử dụng trừ khi bệnh nhân phát triển một cơn trầm cảm nặng hoàn toàn. Vì các loại thuốc chống trầm cảm có thể gây ra hoặc làm trầm trọng thêm các triệu chứng hưng cảm ở một nhóm các bệnh nhân. Chỉ riêng thuốc chống trầm cảm cũng không được xem là có thể cải thiện sự dao động trong tâm trạng, vốn là đặc điểm nổi bật của chứng rối loạn cyclothymic. Về mặt kỹ thuật, khi tâm trạng cao hoặc trầm cảm trở nên trầm trọng thì lúc đó họ đã bị rối loạn lưỡng cực với khả năng xuất hiện các triệu chứng nghiêm trọng hơn thì bệnh nhân cần được điều trị.

Rối loạn lưỡng cực chu kỳ không cố định cũng được xem là một trong những bệnh tâm thần nên những can thiệp tâm lý thông qua các liệu pháp về nhận thức hành vi, liệu pháp tâm lý giáo dục kết hợp với sự thay đổi về thói quen và lối sống của bệnh nhân cũng có thể giúp người bệnh cảm thấy tốt hơn và có thể kiểm soát tốt hơn những thay đổi về tâm trạng.

Cyclothymia có thể tàn phá cuộc sống cá nhân của những người mắc chứng rối loạn này. Tâm trạng không ổn định thường xuyên sẽ làm gián đoạn các mối quan hệ cá nhân và công việc. Bệnh nhân có thể gặp khó khăn trong việc phát triển một công việc ổn định hoặc các mối quan hệ cá nhân. Hành vi bốc đồng cũng có thể tự hủy hoại bản thân và dẫn đến các vấn đề pháp lý. Bệnh nhân bị rối loạn cyclothymic cũng có nhiều khả năng lạm dụng ma túy và rượu. Có tới 50% người bị bệnh cyclothymia cũng có thể gặp vấn đề với việc lạm dụng chất kích thích. Theo thời gian, những người mắc bệnh cyclothymia có nguy cơ phát triển rối loạn lưỡng cực toàn diện và có thể dẫn đến ý định tự tử. Một số bác sĩ cho rằng thuốc ổn định tâm trạng có thể giúp giảm nguy cơ này, mặc dù vẫn cần nghiên cứu thêm để xác định tinh hiệu quả của chúng.

Nguồn tham khảo: webmd.com