Căng thẳng và lo lắng có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng hội chứng ruột kích thích như thế nào?

Bài viết bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Mai Viễn Phương - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park

Từ 3% - 20% người Mỹ gặp phải các triệu chứng của hội chứng ruột kích thích (IBS ). Tình trạng này ảnh hưởng đến phụ nữ nhiều hơn nam giới. Một số người bị hội chứng ruột kích thích có các triệu chứng nhỏ. Tuy nhiên, đối với những người khác, các triệu chứng rất đáng kể và làm gián đoạn cuộc sống hàng ngày.

Hội chứng ruột kích thích còn được gọi là đại tràng co thắt, đại tràng kích thích, viêm đại tràng nhầy và viêm đại tràng co thắt. Đây là một tình trạng riêng biệt với bệnh viêm ruột và không liên quan đến các tình trạng ruột khác. hội chứng ruột kích thích là một nhóm các triệu chứng đường ruột thường xảy ra cùng nhau. Các triệu chứng khác nhau về mức độ nghiêm trọng và thời gian ở mỗi người. Tuy nhiên, chúng kéo dài ít nhất ba tháng trong ít nhất ba ngày mỗi tháng.

Hội chứng ruột kích thích có thể gây tổn thương đường ruột trong một số trường hợp. Tuy nhiên, điều đó không phổ biến.

Hội chứng ruột kích thích không làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư đường tiêu hóa, nhưng nó vẫn có thể ảnh hưởng đáng kể đến cuộc sống của bạn

Cái nào đến trước - hội chứng ruột kích thích hay sự lo lắng? Mỗi cái được biết là kích hoạt cái kia. Căng thẳng và lo lắng là phản ứng của cơ thể bạn đối với nguy hiểm. Nhưng những thách thức ngày nay với trách nhiệm về công việc, trường học và mối quan hệ có nghĩa là những trạng thái cảm xúc này đã trở nên phổ biến hơn. Nếu bạn bị hội chứng ruột kích thích , căng thẳng và lo lắng có thể thống trị cuộc sống của bạn.

Không có phương pháp chữa trị dứt điểm nào cho hội chứng ruột kích thích . Nhưng có những cách bạn có thể giảm căng thẳng trong cuộc sống, có thể giúp giảm bớt các triệu chứng hội chứng ruột kích thích của bạn.

Cùng với nhau, não và các dây thần kinh điều khiển cơ thể của bạn được gọi là hệ thần kinh trung ương. Hệ thống này hoạt động trên các điều khiển nội bộ dường như chạy trên chế độ lái tự động. Nó thường được chia thành hai phần: hệ thần kinh giao cảm và phó giao cảm. Một số phân loại nó có một phần thứ ba, hệ thống thần kinh ruột, kiểm soát hầu hết hoạt động của hệ tiêu hóa.

Hệ giao cảm và phó giao cảm thường hoạt động song song với nhau. Hệ phó giao cảm được gọi là hệ thống “nghỉ ngơi và tiêu hóa”. Nó kiểm soát các chức năng của cơ thể như tiểu tiện, đại tiện, tiêu hóa, tiết nước mắt và sản xuất nước bọt - nói tóm lại, nhiều chức năng mà cơ thể bạn thực hiện trong các hoạt động của cuộc sống hàng ngày.

Hệ thống thần kinh giao cảm là bên "chiến đấu hoặc bỏ chạy" của bạn. Căng thẳng và lo lắng kích hoạt hệ thống này. Chúng tạo ra một chuỗi phản ứng giải phóng hormone làm tăng nhịp tim đập, bơm nhiều máu hơn đến các cơ và làm chậm hoặc thậm chí ngừng các quá trình tiêu hóa trong dạ dày của bạn.

Theo một bài báo đăng trên Tạp chí Tiêu hóa Thế giới, có hội chứng ruột kích thích dẫn đến rối loạn cân bằng giữa não và ruột của bạn. Kết quả là đôi khi căng thẳng và lo lắng kích hoạt ruột của bạn hoạt động quá mức. Điều này gây ra tiêu chảy và rối loạn dạ dày mà những người mắc hội chứng ruột kích thích đều biết rõ. Ở những người khác, các tín hiệu não kém hoạt động và đường ruột của họ có thể hoạt động chậm lại, dẫn đến táo bón, đầy hơi và khó chịu ở bụng.

Mục tiêu của cơ thể là duy trì cân bằng nội môi, hoặc trạng thái ổn định. Sau phản ứng căng thẳng, các hormone dao động có nghĩa là sẽ trở lại mức bình thường. Tuy nhiên, khi mọi người bị căng thẳng và lo lắng mãn tính, cơ thể họ không thể đạt được cân bằng nội môi. Trường hợp này thường xảy ra khi một người bị hội chứng ruột kích thích .

Căng thẳng có thể tàn phá đường ruột của bạn. Nó gây ra sự giải phóng nhiều hormone, bao gồm cả yếu tố giải phóng corticotropin (CRF). Hormone này có liên quan đến vi khuẩn lành mạnh của ruột, giúp duy trì chức năng của ruột. CRF bổ sung cũng kích hoạt phản ứng miễn dịch của cơ thể bạn. Mặc dù điều đó nghe có vẻ là một điều tốt, nhưng hoạt động miễn dịch có thể có tác dụng phụ, như trường hợp một người có phản ứng dị ứng mạnh với thực phẩm lành mạnh.

Căng thẳng mãn tính có thể khiến vi khuẩn đường ruột của bạn bị mất cân bằng, một tình trạng được gọi là rối loạn vi khuẩn. Theo một bài báo trên Tạp chí Tiêu hóa Thế giới, chứng rối loạn sinh học do căng thẳng có thể đóng một vai trò quan trọng trong một người phát triển hội chứng ruột kích thích .

Căng thẳng có thể làm trầm trọng thêm hội chứng ruột kích thích như thế nào

Ước tính 40 - 60% những người bị hội chứng ruột kích thích bị rối loạn tâm thần, chẳng hạn như lo âu hoặc trầm cảm. Căng thẳng và những sang chấn lớn trong cuộc sống, chẳng hạn như chia tay, mất một thành viên thân thiết trong gia đình hoặc một thành viên gia đình bỏ nhà đi, tất cả đều được biết là làm trầm trọng thêm các triệu chứng liên quan đến hội chứng ruột kích thích .

Căng thẳng có thể có những ảnh hưởng sau đối với hội chứng ruột kích thích :

• Giảm lưu lượng máu trong ruột
• Tăng tính thấm ruột
• Kích hoạt hệ thống miễn dịch của bạn
• Khiến hệ thống miễn dịch của bạn bị viêm

Tất cả những thay đổi này có thể ảnh hưởng lớn đến hệ thống hội chứng ruột kích thích . Và đối với một người có nhiều căng thẳng trong cuộc sống, các triệu chứng có thể trở nên nghiêm trọng.

Một số người biết nguồn gốc của sự căng thẳng của họ, trong khi những người khác rất khó nhận ra nó. Một trong những cách để bắt đầu điều trị căng thẳng của bạn và mối liên hệ của nó với hội chứng ruột kích thích là viết nhật ký.

Trong nhật ký này, bạn có thể viết về các hoạt động trong ngày và tình trạng các triệu chứng của bạn. Không có chi tiết nào quá nhỏ. Đau bụng, táo bón và đầy hơi là tất cả các triệu chứng mà bạn có thể liên kết trở lại với tình trạng tồi tệ hơn của hội chứng ruột kích thích . Bạn có thể phải ghi nhật ký trong một thời gian - những sự kiện lớn trong cuộc sống và những tác nhân gây căng thẳng có thể làm bùng phát một vài tuần hoặc vài tháng sau đó.

Khi bạn đã xác định được những yếu tố gây căng thẳng trong cuộc sống, bạn có thể thực hiện các bước để loại bỏ chúng và dạy bản thân đối phó với căng thẳng mà những tình huống này có thể tạo ra.

Dưới đây là một số mẹo để đối phó với căng thẳng để giảm hội chứng ruột kích thích :

• Thực hiện một bài tập giảm căng thẳng, chẳng hạn như thiền hoặc yoga. Thông qua việc học cách thở sâu và tập trung suy nghĩ, bạn có thể xử lý căng thẳng tốt hơn.
• Cố gắng ngủ ít nhất bảy đến tám giờ mỗi đêm. Ngủ nhiều có thể cung cấp cho bạn năng lượng cần thiết để trải qua một ngày. Đi ngủ đúng giờ, tránh sử dụng các thiết bị điện tử trên giường và giữ cho phòng ngủ mát mẻ và tối đều có thể thúc đẩy giấc ngủ ngon hơn.
• Tìm kiếm sự trợ giúp chuyên nghiệp từ bác sĩ tâm lý. Mặc dù có thể khó nói về các triệu chứng hội chứng ruột kích thích của bạn với người khác, nhưng bác sĩ tâm thần có thể giúp bạn học các kỹ năng để kiểm soát căng thẳng. Ví dụ, họ có thể giúp bạn học các kỹ thuật nhận thức-hành vi để xác định căng thẳng.
• Tham gia vào nhóm hỗ trợ hội chứng ruột kích thích . Hỗ trợ xã hội từ những người khác có thể là yếu tố chính trong việc quản lý căng thẳng và kiểm soát các triệu chứng hội chứng ruột kích thích .
• Thử các kỹ thuật y học bổ sung như châm cứu, xoa bóp hoặc reiki. Những điều này đã giúp một số người mắc hội chứng ruột kích thích giảm các triệu chứng của họ.
• Tiếp tục viết nhật ký như một phương tiện để xác định xem các phương pháp quản lý căng thẳng của bạn đang được cải thiện như thế nào và lý tưởng là cách các triệu chứng của bạn đang thuyên giảm.

Mặc dù căng thẳng có thể là một yếu tố góp phần vào hội chứng ruột kích thích , nhưng nó thường không phải là yếu tố duy nhất. Tập trung vào việc giảm căng thẳng, cũng như dùng thuốc và quản lý chế độ ăn uống của bạn để giảm nguy cơ gây ra các triệu chứng, có thể giúp bạn giảm các triệu chứng hội chứng ruột kích thích bất cứ khi nào có thể.

Hiện nay, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là địa chỉ uy tín được nhiều bệnh nhân tin cậy trong thực hiện kỹ thuật chẩn đoán các bệnh lý tiêu hóa, hội chứng ruột ngắn, bệnh lý gây tiêu chảy mạn tính, bệnh Crohn, niêm mạc dạ dày lạc chỗ ở thực quản, thực quản trào ngược...

Bệnh viện Vinmec với cơ sở vật chất và trang thiết bị hiện đại cùng đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm, luôn tận tâm tận lực trong khám chữa bệnh, khách hàng có thể yên tâm với dịch vụ nội soi dạ dày, thực quản tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.

Tài liệu tham khảo

• Lee, S., Wu, J., Ma, Y. L., Tsang, A., Guo, W. J., & Sung, J. (2009, September 15). Irritable bowel syndrome is strong associated with generalized anxiety disorder: A community study [Abstract]. Alimentary Pharmacology & Therapeutics, 30(6), 643-651 ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19552631
• Mayo Clinic Staff. (2014, July 31). Irritable bowel syndrome: Causes mayoclinic.org/diseases-conditions/irritable-bowel-syndrome/basics/causes/con-20024578
• Popa, S.-L., & Dumitrascu, D. L. (2015, July). Anxiety and hội chứng ruột kích thích revisited: Ten years later. Clujul Medical. 88(3), 253-257 ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4632879/
• Qin, H.-Y., Cheng, C.-W., Tang, X.-D., & Bian, Z.-X. (2014, October 21). Impact of psychological stress on irritable bowel syndrome. World Journal of Gastroenterology: WJG, 20(39), 14126-14131 ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4202343/
• Singh, P., Agnihotri, A., Pathak, M. K., Shirazi, A., Tiwari, R. P., Sreenivas, V., ... Makharia, G. K. (2012, July). Psychiatric, somatic, and other functional gastrointestinal disorders in patients with irritable bowel syndrome at a tertiary care center. Journal of Neurogastroenterology and Motility, 18(3), 324-331 ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4202343/