Lưu ý gì khi giải nhiệt cho gan trong thời tiết nóng bức khó chịu

Bài viết được tư vấn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Thị Nhật - Chuyên khoa Truyền nhiễm - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Thời tiết nóng bức khiến cơ thể con người sản sinh ra nhiều nhiệt lượng, da dễ bị nổi mụn, khô, nứt nẻ, sạm, nám... dẫn đến mất đi sự tự tin. Các yếu tố này đang gợi ý tình trạng nóng gan. Vậy khi giải nhiệt cho gan trong thời tiết nóng cần lưu ý những gì?

Gan là một nhà máy quan trọng giúp chuyển hóa, tổng hợp và loại bỏ chất độc. Tất cả thức ăn, nước uống sau khi vào cơ thể hầu như đều được tổng hợp và thanh lọc qua gan, chất dinh dưỡng sẽ được hấp thụ để nuôi cơ thể, chất độc được gan lọc lại sau đó bài tiết ra ngoài. Khi gan phải làm việc quá tải sẽ dẫn đến chức năng gan sẽ suy giảm.

Môi trường sống xung quanh tác động rất lớn đến sức khỏe của con người. Theo quan điểm Y Học Cổ Truyền, khi nhiệt độ môi trường tăng cao sẽ khiến quá trình chuyển hóa trong cơ thể tăng lên, đồng nghĩa với việc gan cần phải làm việc nhiều hơn, từ đó càng sản sinh ra nhiều nhiệt, gây ra can huyết nhiệt hay còn gọi là nóng gan.

Nếu tình trạng nóng trong người kéo dài sẽ khiến độc tố và nhiệt độ cơ thể không thể thoát ra mà tích tụ lại, lâu ngày sẽ sinh bệnh gan. Ngoài ra, nóng gan còn xảy ra khi bệnh nhân sử dụng quá nhiều rượu bia, chất kích thích, đồ béo ngọt, cay nóng hoặc do tác dụng phụ của một số thuốc khiến gan làm việc nhiều hơn để đào thải chất độc ra khỏi cơ thể.

Bệnh nóng gan không phải là một bệnh quá nguy hiểm, tuy nhiên nếu chúng ta không chủ động phòng ngừa và điều trị thì căn bệnh này về lâu về dài có thể tiến triển thành các loại bệnh gan như: suy gan, xơ gan, thậm chí là ung thư gan.

Khi tình trạng nóng gan sẽ thể hiện bệnh gan qua một số triệu chứng dưới đây:

3.1. Nổi mụn nhọt, mẩn ngứa

Khi chức năng thải độc của gan bị suy yếu hoặc bị quá tải sẽ gây tích tụ độc tố trong gan và trong cơ thể. Các độc tố này thường gây kích ứng da, nổi mụn nhọt, nổi mề đay, gây ngứa ngáy rất khó chịu.

Trong trường hợp nóng gan nhẹ, bệnh nhân chỉ bị ngứa ngáy, nổi mụn ở từng vùng của da hoặc nổi toàn thân, tuy nhiên trong trường hợp nặng nề hơn sẽ nổi những đám mụn nước, gây ngứa ngáy dữ dội, phù nề hoặc thậm chí là nhiễm trùng da.

Bệnh nhân rất dễ nhầm lẫn các triệu chứng này với tình trạng ngứa do dị ứng. Tuy nhiên khi triệu chứng này kéo dài kèm theo biểu hiện vàng da, rối loạn tiêu hóa... thì nên nghĩ đến vấn đề ở gan.

Xem thêm: Kiểm tra chức năng gan như thế nào?

3.2. Thay đổi màu sắc của da

Khi gan bị suy giảm chức năng, quá trình chuyển hóa sắc tố mật bilirubin trong máu để bài tiết ra ngoài cũng đình trệ, dẫn đến tích tụ sắc tố mật trong máu gây vàng da.

Tình trạng da vàng càng nhiều chứng tỏ lượng sắc tố bilirubin càng cao. Những nơi trên cơ thể dễ nhận thấy sự thay đổi màu da nhất đó là lòng bàn tay, lòng bàn chân, niêm mạc lưỡi, kết mạc mắt...

3.3. Hơi thở có mùi hôi khó chịu

Khi sức khỏe của gan gặp vấn đề cũng sẽ sản sinh ra nhiều ammonia, dẫn đến hơi thở có mùi khó chịu đồng thời khiến người bệnh cảm thấy mệt mỏi, chán ăn, vị giác kém, ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa.

3.4. Thay đổi màu sắc phân và nước tiểu

Chức năng gan không tốt hoặc mắc bệnh gan sẽ gây ra những biểu hiện bất thường qua phân và nước tiểu: màu sắc phân bất thường, có thể bạc màu hơn so với bình thường, trong khi đó nước tiểu thường sẽ ít hơn và sẫm màu hơn.

3.5. Quầng thâm xung quanh mắt và tình trạng mỏi mắt

Bệnh nóng gan cũng cho biểu hiện mỏi mắt và xuất hiện quầng thâm quanh mắt.

• Để phòng ngừa hoặc điều trị chứng nóng gan, giúp giải nhiệt cho gan trong thời tiết nóng, mỗi người cần xây dựng cho mình một chế độ sinh hoạt, vận động, ăn uống điều độ, hợp lý.
• Việc giải nhiệt cho gan trong thời tiết nóng đơn thuần nhất là bảo vệ cho gan không phải hoạt động quá sức, chúng ta cần có thời gian làm việc và nghỉ ngơi hợp lý. Ngủ đủ giấc cũng là một yếu tố vô cùng quan trọng vì gan cần thời gian để nghỉ ngơi và tái tạo lại.
• Xây dựng chế độ ăn nhiều rau xanh, hoa quả chín, uống đầy đủ nước mà cơ thể cần, tránh đưa vào cơ thể chất cay nóng vì rất dễ sinh nhiệt, gây nóng trong người, tạo điều kiện dẫn đến chứng can huyết nhiệt.
• Không được lạm dụng rượu bia như một loại thức uống để giải nhiệt trong những ngày nắng nóng, vì gan là cơ quan bị ảnh hưởng nặng nề nhất khi người bệnh thường xuyên uống rượu bia. Người uống nhiều rượu không những không giúp giải nhiệt cho gan mà còn cơ nguy cơ dẫn đến xơ gan, ung thư gan do rượu.
• Để phòng tránh nóng trong người, nóng gan, bệnh nhân có thể sử dụng các loại rau hoặc thuốc nam đã được biết đến với tác dụng thanh nhiệt, giải độc như: rau má, rau diếp cá, mướp đắng, dưa hấu, nước chanh, sắn dây, atiso...
• Trong những ngày nắng nóng oi bức, nếu không có việc cần thiết phải ra đường thì hạn chế. Nếu bắt buộc phải làm việc trong thời tiết nắng nóng, người lao động cần có những biện pháp bảo hộ lao động giúp hạn chế các tác hại của nhiệt: đội nón, đeo khẩu trang, mắc áo dài tay, đeo găng tay... để hạn chế tiếp xúc với nắng nóng.