Ứng dụng của siêu âm tim cản âm

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Đỗ Xuân Chiến và Thạc sĩ, Bác sĩ Hoàng Thị Hòa - Khoa khám bệnh và Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long.

Với siêu âm sử dụng chất làm cản âm vô cùng hiện đại giờ đây vẫn đang đi từng bước giai đoạn thực hiện song song nghiên cứu, không ngừng cải thiện, phát triển hỗ trợ đánh giá chính xác hơn các vận động cùng với đó tưới máu lên thành tim.

Siêu âm cản âm cho tim - phương pháp tiến hành siêu âm kết hợp với đưa tới mạch máu chất làm cản âm, giúp phát hiện cấu trúc cho tim, cùng dòng chảy thăm dò việc siêu âm cho tim (qua bộ phận thành ngực, qua vùng thực quản).

Chất cản âm này được dùng trong việc siêu âm cản âm, bản chất của các hạt bọt khí mang kích thước vô cùng nhỏ (chỉ 2 đến 6μm), còn nhỏ hơn cả so với kích thước hồng cầu, chính vì vậy mà nó dễ dàng để lưu thông ở trong những mạch máu. Việc phân bố các mạch máu cùng cấu trúc, rồi các cơ quan nằm trong tổng quan cơ thể, hay giữa mỗi khối u với tổ chức khác nhau tạo nên sự khác nhau của việc phân bố mật độ cho chất làm cản âm, làm nên độ tương phản trong hình ảnh siêu âm, cùng với đó dễ dàng để phân biệt cấu trúc, tăng sự chính xác trong siêu âm. Đồng thời, chất làm cản âm đào thải chủ yếu thông qua phổi, vì thế có thể dùng phương pháp siêu âm cản âm đối với bệnh nhân mắc chứng suy thận, suy gan.

Khi tiến hành Siêu âm tim cản âm, thì chất làm cản âm sẽ được đưa vào phần tĩnh mạch rồi trở về vùng tim: thông thường nó sẽ về vùng nhĩ phải, sau đó xuống vùng thất phải, rồi lên vùng động mạch của phổi, làm cản âm cho cấu trúc tim. Khi có shunt phải và trái, các bọt làm cản âm lúc đó sẽ đẩy sang các buồng trong tim trái, ta sẽ thấy sáng lên vùng buồng tim, chứng tỏ bấy giờ xuất hiện shunt trái và phải.

Cho đến ngày nay, dù rằng đã có phương pháp siêu âm Doppler có màu thế nhưng chất làm cản âm tự tạo lại vẫn được sử dụng hiệu quả, đặc biệt trong việc truy tìm shunt bên trong tim.

Đi cùng bước phát triển vượt bậc trong kỹ thuật tân tiến của siêu âm là: hài hoà mức hai, Doppler nội mạc vận động, Doppler cơ tim, siêu âm với 3 chiều... thì chắc chắn trong tương lai sẽ có nhiều hơn các đóng góp hữu ích cho việc chẩn đoán các bệnh lý tim mạch, sàng lọc tim mạch, bệnh tim gặp tình trạng cục bộ thiếu máu - bệnh này đang chiếm tỷ trọng cao nhất của tim mạch trong nước và trên toàn thế giới hiện nay.

Những ứng dụng điển hình của siêu âm tim với chất cản âm gồm:

• Những bệnh lý tim mạch xuất phát bẩm sinh: truy tìm shunt trong buồng tim, trong mạch máu...
• Hỗ trợ xác định cấu trúc của tim, và đánh giá các vận động của thành tim, đặc biệt là trong các trường hợp có hiện tượng hình ảnh trong siêu âm hai chiều bị mờ, kém chất lượng.
• Thăm dò, kiểm tra tình trạng việc tưới máu lên cơ tim: sử dụng chất cản âm vi bọt kích thước siêu nhỏ.
• Hỗ trợ thăm dò các khoang trong màng tim, và chọc dịch vùng màng ngoài của tim.
• Hỗ trợ làm tăng tín hiệu Doppler lúc thăm dò mọi dòng chảy.

Chỉ định cụ thể:

Những bệnh lý tim mạch xuất phát bẩm sinh: thông thường sử dụng chất làm cản âm được tự tạo làm: Liên nhĩ thông, thông lỗ hình bầu dục, Liên thất thông, Động mạch ống còn, Tĩnh mạch bị dị tật, Động tĩnh mạch của phổi thông.... các bệnh lý khác: 2 đường ra thất phải, đảo gốc động mạch, teo van động mạch trong phổi, teo van tim ba lá, hay tim 1 thất...

Hỗ trợ xác định cấu trúc của tim như:

• Tim phải: trong trường hợp có hình ảnh của siêu âm 2D không đẹp, thì chất làm cản âm đơn giản hay tự tạo cũng đều có thể hỗ trợ làm rõ cấu trúc của tim: thất phải, nhĩ phải, tĩnh mạch chủ, van ba lá, ...
• Tim trái: thông thường phải sử dụng chất làm cản âm vi bọt có kích thước siêu nhỏ giúp khi đưa vào bộ phận tĩnh mạch thì chúng mới có thể qua được mao mạch của phổi tới các buồng vùng tim trái, và làm rõ cấu trúc của tim, cùng kích thước của buồng tim, thành tim, qua đó sẽ rõ hơn các bước vận động thành tim như thế nào.

Thăm dò, kiểm tra tình trạng việc tưới máu lên cơ tim:

Vi bọt làm cản âm với kích thước siêu nhỏ sau khi đưa vào đến tĩnh mạch rồi về vùng tim phải, sau đó lên vùng động mạch phổi, đi qua mao mạch xuống vùng tim trái, cuối cùng có thể tới động mạch vành rồi tới vùng cơ tim, khiến cơ tim được đậm âm nhiều hơn.

Hỗ trợ thăm dò các khoang trong màng tim, và chọc dịch vùng màng ngoài của tim:

Tiêm chất làm cản âm khi tiến hành thực hiện chọc dịch vùng màng ngoài của tim, đi kèm với sự hướng dẫn siêu âm hỗ trợ xác định đúng vị trí đầu kim, và xác định kim nằm trong vị trí khoang vùng màng ngoài của tim hay chưa.

Chất làm cản âm hỗ trợ kích thích tín hiệu của Doppler lúc thăm dò mọi dòng chảy:

Cụ thể như khi đưa chất cản âm vào thăm dò điều tiết của dòng hở van ba lá giúp đánh giá mức áp lực lên động mạch của phổi, chất cản âm lúc này dẫn truyền tín hiệu Doppler mạnh mẽ hỗ trợ việc đánh giá và kết luận chính xác.

Hiện nay, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec cũng đã áp dụng kỹ thuật siêu âm tim cản âm để sàng lọc tim mạch

Hiện nay, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc cũng đã áp dụng kỹ thuật siêu âm tim cản âm để sàng lọc tim mạch cùng các bệnh lý về tim mạch, điển hình là bệnh tim bẩm sinh.

Kỹ thuật này được thực hiện bởi các bác sĩ về tim mạch. Khoa khám bệnh tại bệnh viện được trang bị đầy đủ thiết bị tối tân hỗ trợ bác sĩ trong việc khám chữa bệnh, cho tỉ lệ chẩn đoán bệnh chính xác cao.

Siêu âm tim cản âm với chất làm cản âm bằng vi bọt siêu nhỏ là một bước tiến khoa học mới được ứng dụng trong sàng lọc tim mạch và các bệnh lý về tim hiệu quả.