Các giai đoạn của ung thư thanh quản

Bài viết được viết bởi ThS, BS. Nguyễn Vĩnh Toàn, Khoa Liên Chuyên Khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City

Ung thư thanh quản là căn bệnh rất nguy hiểm bởi các dấu hiệu không quá đặc trưng và thường gặp nhiều ở những bệnh lý khác. Ung thư thanh quản được chia thành nhiều giai đoạn, mỗi giai đoạn sẽ có phác đồ điều trị khác nhau.

Thanh quản là một phần của họng, nằm giữa lưỡi và khí quản. Thanh quản chứa dây thanh, có chức năng tạo ra âm thanh, rồi từ đó âm thanh này sẽ được cộng hưởng ở vùng hầu họng, mũi và tạo ra tiếng nói của con người.

Ung thư thanh quản là bệnh lý mà trong đó các tế bào bào ác tính xuất hiện và hình thành từ các tổ chức bình thường ở vùng thanh quản. Thanh quản bao gồm phần trên thanh môn, thanh môn, và phần dưới thanh môn. Ung thư có thể xuất phát từ bất kỳ vị trí nào của thanh quản và có thể xâm lấn ra các tổ chức ở xung quanh như tuyến giáp, khí quản hoặc thực quản. Nó cũng có thể di căn đến các hạch ở cổ, động mạch cảnh, phần trên của cột sống, và phổi.

Những nguyên nhân của ung thư thanh quản?

• Hút thuốc lá là nguyên nhân phổ biến nhất. 95% bệnh nhân ung thư thanh quản có tiền sử hút thuốc lá kéo dài;
• Lạm dụng bia rượu quá dài;
• Có tiền sử gia định có người bị khối u hoặc ung thư vùng đầu, mặt cổ;
• Tiếp xúc với các hóa chất gây ung thư từ môi trường hoặc nơi làm việc như asbestos hoặc là bụi than.

Các triệu chứng của ung thư thanh quản thường không đặc hiệu và có thể gặp ở nhiều bệnh lý khác của thanh quản. Một vài triệu chứng thường gặp của ung thư thanh quản:

• Khàn tiếng hoặc thay đổi giọng nói;
• Đau họng hoặc ho kéo dài không đỡ khi đã uống thuốc;
• Nuốt đau, nuốt vướng;
• Đau tai;
• Sờ thấy hạch hoặc khối lạ ở vùng cổ.

Ung thư thanh quản được chia làm 5 giai đoạn:

Xuất hiện các tế bào biến đổi bất thường ở lớp niêm mạc của thanh quản. Các tế bào bất thường này có thể trở thành các tế bào ung thư và xâm lấn các tế bào bình thường ở bên cạnh.

Trong giai đoạn 1, khối ung thư đã được hình thành và có thể xuất hiện ở phần trên thanh môn, thanh môn hoặc là phần dưới thanh môn. Tùy thuộc vào vị trí sẽ có thể có các đặc điểm khác nhau:

• Phần trên thanh môn: thường dây thanh vẫn hoạt động bình thường, bệnh nhân có thể có cảm giác hơi vướng họng.
• Phần thanh môn: Ung thư xuất hiện ở một hoặc hai bên dây thanh. Dây thanh hoạt động bình thường.
• Phần dưới thanh môn: Ung thư chỉ xuất hiện ở phần dưới của thanh môn.

Giai đoạn khối u bắt đầu phát triển.

• Nếu khối u xuất hiện ở trên thanh môn, nó có thể lan rộng vào vùng đáy lưỡi hoặc gần băng thanh thất. Tuy nhiên dây thanh vẫn hoạt động bình thường.
• Nếu khối u xuất hiện ở thanh môn, nó có thể lan lên trên hoặc xuống dưới. Dây thanh lúc này hoạt động không còn bình thường, và bệnh nhân thường xuất hiện triệu chứng đầu tiên là khàn tiếng.

Nếu khối u xuất hiện ở dưới thanh môn, nó thường sẽ lan lên phía trên dây thanh hoặc xuống dưới khí quản. Lúc này bệnh nhân bắt đầu có biểu hiện khó thở và có thể ảnh hưởng đến chức năng phát âm.

Đối với khối u ở trên thanh môn:

• Ung thư có thể bắt đầu phá vào mặt trong của sụn giáp, dây thanh thường bị ảnh hưởng. Trong giai đoạn này thường có di căn ở 1 hạch cổ cùng bên với khối u ban đầu và hạch thường có kích thước dưới 3 cm.
• Ung thư cũng có thể xâm lấn vào đấy lưỡi trong giai đoạn này.

Đối với khối u ở thanh môn: Ung thư gây cố định hoặc bất động dây thanh do tổn thương ăn sâu vào lớp cơ của dây thanh. Trong giai đoạn này bệnh nhân thường có hạch cổ đi kèm với kích thước khoảng 3 cm.

Đối với khối u ở dưới thanh môn: Khối u có kích thước lớn phát triển vào trong lòng của thanh quản khiến cho bệnh nhân có khó thở dữ dội nhiều khi khó thở thanh quản, khó thở hít vào và cả khi nghỉ ngơi. Đặt tai gần đường thở của bệnh nhân có thể nghe thấy tiếng rít của không khí khi đi qua khe hẹp.

Giai đoạn này được chia thành 3 nhóm nhỏ hơn 4a, 4b và 4c

• Giai đoạn 4a: Ung thư đã phá hủy sụn giáp và/ hoặc xuyên qua thanh quản đến các vùng như là phần mềm dưới da, khí quản, tuyến giáp, thực quản. Bệnh nhân thường có một hạch cổ lớn với kích thước 3-6 cm, có khi hạch > 6cm và nằm ở 2 bên cổ.
• Giai đoạn 4b: Ung thư đã xâm lấn đến mặt trước cột sống, vùng xung quanh động mạch cảnh. Dây thanh hoàn toàn bất động 1 bên hoặc cả 2 bên dây thanh. Bệnh nhân có nhiều hạch cổ 2 bên, hạch lớn nhất có thể có kích thước > 6 cm.
• Giai đoạn 4c: Ung thư đã di căn xa đến nhiều nơi của cơ thể trong đó có phổi, gan, hoặc di căn xương.

Sàng lọc ung thư sớm được coi là biện pháp hoàn hảo trong việc phát hiện và điều trị kịp thời các loại ung thư. Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec hiện có Gói khám và sàng lọc ung thư công nghệ cao, bao gồm xét nghiệm gen, chẩn đoán hình ảnh, xét nghiệm các chất chỉ thị sinh học phát hiện khối u sớm. Chỉ một lần xét nghiệm gen có thể đánh giá về nguy cơ mắc của 16 loại ung thư phổ biến ở cả nam và nữ (Ung thư phổi, ung thư thanh quản, ung thư đại trực tràng, ung thư vú, ung thư tuyến tụy, ung thư cổ tử cung, ung thư dạ dày, ung thư tiền liệt tuyến,....)