10 câu hỏi về tính an toàn của vắc - xin cúm

Cúm là một bệnh do virus gây ra, và giống như những căn bệnh khác có nguyên nhân từ virus, cách phòng tránh bệnh cúm hiệu quả nhất là sử dụng vắc - xin phòng cúm. Vắc - xin là một sản phẩm được sử dụng trong y tế, vì thế những băn khoăn về tính an toàn khi sử dụng vắc - xin phòng cúm là điều hết sức bình thường.

Vắc - xin phòng cúm có một lịch sử sử dụng lâu dài và đã chứng minh được tính an toàn trong suốt quá trình sử dụng đó. Ở Hoa Kỳ đã có hàng trăm triệu người được sử dụng vắc - xin phòng cúm một cách an toàn trong 50 năm qua, đồng thời cũng có rất nhiều nghiên cứu khoa học khác nhau được tiến hành để kiểm nghiệm, chứng minh cho tính an toàn của vắc - xin phòng cúm với các trường hợp khác nhau.

Câu trả lời là không, bởi vắc - xin phòng cúm không thể gây nên bệnh cúm. Thành phần vắc - xin phòng cúm có thể chứa virus bất hoạt (nghĩa là virus không còn khả năng lây nhiễm nữa), hoặc một cấu phần được thiết kế để khiến hệ miễn dịch của cơ thể nhận diện giống như một virus cúm hoàn chỉnh, hoặc ngay cả trường hợp vắc - xin phòng cúm dạng xịt đường hô hấp có thành phần chứa virus còn sống thì virus này cũng đã bị làm biến đổi để không còn khả năng gây ra bệnh cúm nữa.

Cũng giống như các sản phẩm khác sử dụng trong y tế, vắc - xin phòng cúm cũng có những tác dụng không mong muốn nhất định, tuy nhiên các tác dụng không mong muốn của vắc - xin phòng cúm thường nhẹ và sẽ tự khỏi sau một vài ngày mà không cần can thiệp điều trị.

Các tác dụng không mong muốn thường gặp của vắc - xin phòng cúm đường tiêm bao gồm:

• Đau, sưng, nóng, đỏ tại vị trí tiêm.
• Đau đầu.
• Sốt.
• Buồn nôn.
• Đau cơ.

Việc tiêm phòng cúm, cũng giống như các trường hợp tiêm khác, đôi khi có thể khiến người được tiêm ngất xỉu.

Hiện nay có một số kết quả nghiên cứu chỉ ra có thể có một mối liên hệ nhỏ giữa việc sử dụng vắc - xin phòng cúm đường tiêm với hội chứng Guillain - Barré (Guillain - Barré syndrome - GBS). Tổng kết lại, những nghiên cứu này ước tính nguy cơ xảy ra hội chứng Guillain - Barré sau khi sử dụng vắc - xin phòng cúm là ít hơn 1 hoặc 2 trường hợp trong mỗi 100 triệu người sử dụng vắc - xin. Trên thực tế cũng có những nghiên cứu không tìm thấy mối liên hệ nào.

Hội chứng Guillain - Barré dù hiếm nhưng cũng có thể xảy ra sau khi bị mắc cúm. Thậm chí dù hội chứng Guillain - Barré xảy ra sau khi mắc cúm là hiếm, nhưng nó vẫn phổ biến hơn so với việc xuất hiện sau khi sử dụng vắc - xin phòng cúm. Hội chứng Guillain - Barré không có bất kỳ sự liên quan nào với việc sử dụng vắc - xin phòng cúm dạng xịt đường hô hấp.

Sau khi sử dụng vắc - xin luôn luôn phải lưu tâm đến những biểu hiện và triệu chứng bất thường, chẳng hạn như sốt cao, thay đổi hành vi, hoặc là các dấu hiệu của phản ứng dị ứng nghiêm trọng.

Các dấu hiệu cảnh báo dị ứng nghiêm trọng bao gồm:

• Khó thở
• Khàn tiếng, hoặc khò khè
• Sưng phù khu vực quanh mắt hoặc môi
• Phát ban
• Tái nhợt
• Yếu người
• Tim đập nhanh, hoặc choáng váng, chóng mặt

Phản ứng dị ứng nghiêm trọng đe dọa tính mạng là hiếm gặp đối với vắc - xin phòng cúm đường tiêm. Các dấu hiệu đa phần sẽ xuất hiện sau khi sử dụng vắc - xin từ vài phút cho tới vài giờ.

Nếu nghi ngờ bản thân đang xảy ra các phản ứng nghiêm trọng sau khi sử dụng vắc - xin phòng cúm (hoặc rơi vào bất kì trạng thái cần cấp cứu nào khác), hãy gọi ngay lập tức cho số cấp cứu 115 để được hỗ trợ cấp cứu và đưa tới cơ sở y tế gần nhất có thể can thiệp.

Tất cả các phản ứng xảy ra do sử dụng vắc - xin phòng cúm đều cần được can thiệp điều trị kịp thời, và các trường hợp gặp phản ứng sau khi sử dụng vắc - xin đều sẽ được tổng hợp báo cáo.

Những đối tượng không nên tiêm vắc - xin phòng cúm bao gồm:

• Trẻ em dưới 6 tháng tuổi, bởi chúng còn quá nhỏ để có thể được tiêm phòng.
• Những người bị dị ứng nặng, đe dọa tính mạng với vắc - xin phòng cúm hoặc với bất kì thành phần nào có trong vắc - xin.

Những người nên tham vấn bác sĩ chuyên khoa trước khi thực hiện tiêm phòng cúm:

• Tiền sử dị ứng nặng với trứng hoặc với bất kì thành phần nào có trong vắc - xin.
• Đã từng bị hội chứng Guillain - Barré.
• Đang cảm thấy không khỏe.

Hiện có nhiều loại vắc - xin phòng cúm khác nhau, và không phải loại vắc - xin nào cũng thích hợp cho mọi lứa tuổi. Bác sĩ sẽ xem xét và chỉ định loại vắc - xin thích hợp nhất.

Có, phụ nữ đang mang thai rất nên được tiêm phòng cúm để bảo vệ bản thân và thai nhi trước bệnh cúm.

Vắc - xin phòng cúm cũng như bất kỳ loại vắc - xin nào khác trước khi được cấp phép đưa ra thị trường đều phải trải qua kiểm định nghiêm ngặt. Dù đã được cấp phép lưu hành nhưng thông tin về quá trình sử dụng vắc - xin luôn luôn được thu thập, đặc biệt là khi xảy ra những tác dụng không mong muốn hoặc biến cố nghiêm trọng, để tiến hành điều tra, nghiên cứu và có hướng xử lý thích hợp.

Những người dị ứng với trứng có thể sử dụng bất kì loại vắc - xin phòng cúm nào đã được cấp phép và phù hợp với lứa tuổi, tuy nhiên những trường hợp dị ứng nặng thì cần phải thận trọng, chỉ nên sử dụng vắc - xin tại các cơ sở đủ điều kiện cấp cứu, có bác sĩ chuyên khoa giám sát và xử lý cấp cứu ngay lập tức nếu có phản ứng xảy ra.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec cung cấp dịch vụ tiêm vắc - xin cúm. Những ưu điểm khi tiêm vắc-xin tại Vinmec bao gồm:

• Đội ngũ bác sĩ chuyên khoa thăm khám, sàng lọc đầy đủ các vấn đề về thể trạng và sức khỏe.
• Tư vấn về vắc - xin phòng bệnh và phác đồ tiêm, cách theo dõi và chăm sóc trẻ sau tiêm chủng trước khi ra chỉ định tiêm vắc-xin.
• 100% khách hàng tiêm chủng được theo dõi 30 phút sau tiêm và đánh giá lại sức khỏe trước khi ra về.
• Được theo dõi đa khoa trước, trong và sau tiêm chủng tại Hệ thống y tế Vinmec và luôn có ekip cấp cứu sẵn sàng phối hợp với phòng tiêm chủng xử trí các trường hợp sốc phản vệ, suy hô hấp – ngừng tuần hoàn, đảm bảo xử lý kịp thời, đúng phác đồ khi có sự cố xảy ra.
• Phòng tiêm chủng thoáng mát, sạch sẽ, yên tĩnh.
• Vắc-xin được nhập khẩu và bảo quản tại hệ thống kho lạnh hiện đại, với dây chuyền bảo quản lạnh (Cold chain) đạt tiêu chuẩn GSP, giữ vắc-xin trong điều kiện tốt để đảm bảo chất lượng.
• Bố mẹ sẽ nhận tin nhắn nhắc lịch trước ngày tiêm và thông tin tiêm chủng của bé sẽ được đồng bộ với hệ thống thông tin tiêm chủng quốc gia.

Bài viết tham khảo nguồn: CDC