Các cấp độ của loạn sản cổ tử cung

Chứng loạn sản cổ tử cung còn được gọi là nghịch sản cổ tử cung hoặc tân sinh trong biểu mô cổ tử cung dùng để chỉ những thay đổi của niêm mạc cổ tử cung có tiềm năng ác tính nhưng chưa xâm nhập vào mô đệm. Loạn sản cổ tử cung được chia thành 3 cấp độ: Nhẹ - trung bình - nặng.

Chứng loạn sản cổ tử cung hay được viết tắt là CIN (theo từ gốc tiếng Anh: Cervical Intraepithelial Neoplasia) là tình trạng chỉ những thay đổi của niêm mạc cổ tử cung có nguy cơ ác tính nhưng chưa có sự xâm nhập vào mô đệm. Đa số chứng loạn sản cổ tử cung xuất hiện ở vùng chuyển tiếp giữa biểu mô lát và biểu mô tuyến (biểu mô trụ) của cổ tử cung. Đây là vùng thường xuyên biến đổi, rất nhạy cảm với sự thay đổi của môi trường xung quanh.

Nguyên nhân gây loạn sản cổ tử cung chủ yếu là do sự thay đổi của môi trường âm đạo hoặc do nhiễm HPV. Từ loạn sản cổ tử cung rất dễ tiến triển thành ung thư tại chỗ rồi phát triển thành ung thư cổ tử cung – một bệnh nguy hiểm thường gặp ở phụ nữ, việc điều trị khó khăn và tốn kém. Do đó, phát hiện sớm những tổn thương loạn sản cổ tử cung có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả điều trị bệnh.

Chứng loạn sản cổ tử cung được chia thành 3 độ: 1, 2 và 3 dựa trên kết quả xét nghiệm phết tế bào cổ tử cung (Pap smear). Vậy CIN 1 là gì, CIN 2, 3 là gì? Mức độ nguy hiểm của chúng ra sao? Cụ thể là:

• CIN 1: Chỉ sự thay đổi tế bào ở mức độ nhẹ, các tế bào bất thường được giới hạn nằm ở 1/3 ngoài lớp tế bào cổ tử cung, thường gặp ở phụ nữ tuổi từ 25 – 35, thường tự lành mà không cần điều trị. Ở cấp độ 1, người bệnh bị loạn sản nhẹ cổ tử cung.
• CIN 2: Loạn sản trung bình cổ tử cung: Khi các tế bào bất thường chiếm một nửa lớp tế bào cổ tử cung, được gọi là tiền ung thư cổ tử cung.
• CIN 3: Khi toàn bộ lớp tế bào biểu mô là tế bào loạn sản. Tuy nhiên, các tế bào này chưa xuyên qua lớp tế bào đáy để xâm nhập vào các tổ chức dưới biểu mô cổ tử cung, được gọi là tiền ung thư, thường gặp ở phụ nữ 30 - 40 tuổi. Cấp độ 3, người bệnh bị loạn sản nặng cổ tử cung.

3.1 Loạn sản nhẹ cổ tử cung

Có khoảng 60% các trường hợp loạn sản nhẹ cổ tử cung có thể tự biến mất trong vài tháng và có khoảng 11% các trường hợp sẽ tiến triển thành ung thư. Do đó, phụ nữ được chẩn đoán loạn sản cổ tử cung nhẹ cần làm lại xét nghiệm phết tế bào cổ tử cung (Xét nghiệm PAP) sau khoảng 4 – 6 tháng. Nếu tổn thương vẫn còn, có thể điều trị bằng đốt điện, đốt lạnh hoặc đốt bằng tia laser.

Đối với những phụ nữ ở tuổi mãn kinh, khi thấy kết quả là nghịch sản cổ tử cung nhẹ thì có thể sử dụng estrogen bôi tại chỗ trong vòng 2 tháng trước khi kiểm tra lại bằng phương pháp phết tế bào cổ tử cung.

3.2 Loạn sản trung bình

Chỉ có khoảng 40% các trường hợp được xác định loạn sản cổ tử cung trung bình sẽ tự khỏi và có khoảng 22% sẽ tiến triển thành ung thư. Do đó, các trường hợp bị CIN 2 buộc phải áp dụng các phương pháp điều trị đốt điện, đốt lạnh hoặc đốt bằng tia laser. Khi tổn thương ăn sâu vào lỗ trong thì cần thực hiện khoét chóp cổ tử cung.

Khoét chóp cổ tử cung là phương pháp chính trong chẩn đoán và điều trị các tổn thương loạn sản cổ tử cung giai đoạn sớm. Khoét chóp sẽ lấy đi toàn bộ vùng chuyển tiếp tế bào lát – trụ quanh cổ tử cung. Mức độ sâu của khoét chóp phụ thuộc vào vị trí vùng chuyển tiếp nằm ở đâu.

3.3 Loạn sản nặng

Trong các trường hợp loạn sản nặng cổ tử cung thì phương pháp điều trị loạn sản cổ tử cung được áp dụng là khoét chóp cổ tử cung. Ở một số trường hợp tổn thương lan rộng vào đến lỗ trong cổ tử cung, trong khi khoét chóp không đảm bảo hoặc bệnh nhân lớn tuổi, có đủ con, không đủ điều kiện theo dõi sức khỏe lâu dài, bị các bệnh lý khác đi kèm như u xơ cơ tử cung, sa sinh dục, rối loạn kinh nguyệt,... thì có thể được chỉ định cắt tử cung toàn phần.

3.4 Theo dõi sau điều trị loạn sản cổ tử cung

• Trong năm đầu tiên, mỗi 3 tháng bệnh nhân cần thực hiện kiểm tra phết tế bào cổ tử cung một lần và mỗi 6 tháng cần soi cổ tử cung một lần;
• Nếu kết quả bình thường thì sau đó có thể thực hiện kiểm tra phết tế bào cổ tử cung cách 9 tháng sau đó;
• Khi các kết quả xét nghiệm trên bình thường thì bệnh nhân chỉ cần kiểm tra phết tế bào cổ tử cung mỗi năm một lần.

Có 3 cấp độ loạn sản cổ tử cung với mức độ nguy hiểm khác nhau. Để phát hiện và điều trị sớm chứng loạn sản cổ tử cung, phụ nữ ngoài 25 tuổi nên định kỳ kiểm tra sức khỏe, thực hiện xét nghiệm pap smear theo khuyến cáo của bác sĩ và đặc biệt là tiêm vắc-xin ngừa HPV để phòng ngừa lây nhiễm virus gây bệnh một cách an toàn, hiệu quả.