Xử trí nhồi máu cơ tim hiệu quả nhất

Những bước cấp cứu và xử trí nhồi máu cơ tim rất quan trọng để có thể hỗ trợ người bệnh trên đường đưa đến bệnh viện để kịp thời can thiệp và điều trị.

Nếu không xử lý nhồi máu cơ tim kịp thời, có thể dẫn đến các vấn đề như loạn nhịp tim, suy tim cấp (còn được gọi là sốc tim) và nghiêm trọng hơn là tử vong.

Quy trình cấp cứu và xử trí nhồi máu cơ tim cơ bản được bác sĩ Nguyễn Thanh Lành, chuyên gia khoa Hồi Sức Cấp Cứu tại bệnh viện ĐKQT Vinmec Phú Quốc, hướng dẫn như sau:

• Di chuyển và đặt nạn nhân vào tư thế thoải mái, trên sàn với đầu gối cong và gối mềm phía đầu, vai. Có thể nằm xuống, tháo nới thắt lưng và mở áo để tạo cảm giác thoải mái và hít thở dễ dàng.
• Uống một liều thuốc chống đau ngực theo chỉ định của bác sĩ. Sử dụng ngay viên Nitroglycerin dưới lưỡi hoặc xịt Nitroglycerin 2 lần trong thời gian chờ đợi xe cấp cứu. Nếu đau ngực không giảm sau 5 phút, có thể sử dụng thêm một liều.
• Nếu bác sĩ kê đơn uống aspirin, người bệnh có thể nhai một viên hoặc sử dụng dạng sủi để ngăn cản sự đông máu. Hãy đưa nạn nhân đến bác sĩ ngay khi có thể, không chờ quá 15 phút.

Một số biện pháp chuyên khoa:

Hồi sinh tim phổi (CPR): Nếu nạn nhân bất tỉnh, không thở, và không có nhịp tim, thực hiện xoa bóp tim ngoài lồng ngực càng sớm càng tốt. Mỗi phút chậm trễ có thể làm mất 10% cơ hội sống. Nếu có máy khử rung tim bên ngoài tự động (AED) và nạn nhân vẫn bất tỉnh, sử dụng theo hướng dẫn của thiết bị để cấp cứu. Lưu ý rằng chỉ người được huấn luyện mới nên thực hiện các kỹ thuật sơ cứu này.

Sau đó, bạn cần đưa nạn nhân đến bệnh viện hoặc cơ sở y tế gần nhất ngay lập tức.

Trong khi đợi xe cấp cứu hoặc trên đường đến bệnh viện, bạn có thể thực hiện các biện pháp hỗ trợ khẩn cấp cho người bị ngừng tim bằng cách thực hiện xoa bóp tim hoặc sử dụng máy khử rung tim.

Ngay cả khi không có kiến thức về các kỹ thuật này, hãy thử áp dụng và tiếp tục thực hiện các bước sau để xử trí nhồi máu cơ tim cho đến khi có sự hướng dẫn từ bác sĩ:

• Đặt người bị ngừng tim lên bề mặt cứng. Đặt hai tay chồng lên nhau giữa ngực, và hai tay duỗi thẳng. Theo đường thẳng đứng, nhấn mạnh bằng trọng lượng cơ thể để tạo áp lực mạnh. Đẩy tay vào ngực khoảng 5-6 cm và nâng cao giữa mỗi lần nhấn để kích thích lưu thông máu.
• Thực hiện với tốc độ ổn định. Mỗi 30 nhấn, tạm dừng xoa bóp để thực hiện 2 lần hô hấp nhân tạo.

Khi bệnh nhân đến bệnh viện, các triệu chứng đặc trưng của nhồi máu thường cho phép bác sĩ chẩn đoán nhanh chóng. Điện tâm đồ (ECG) là phương pháp hỗ trợ xác nhận chẩn đoán, thực hiện ngay sau khi bệnh nhân nhập viện. ECG ghi lại hoạt động điện của tim. Đây là một xét nghiệm nhanh chóng và không xâm lấn. Khoảng mười điện cực được đặt trên cơ thể bệnh nhân (thân, mắt cá chân, cổ tay), sau đó hoạt động điện tim xuất hiện trên một dải giấy. Trong trường hợp nhồi máu cơ tim, dấu vết này thường cho thấy những biến đổi đặc trưng.

Các xét nghiệm bổ sung khác được sử dụng để đưa ra chẩn đoán trong những trường hợp phức tạp và dự đoán tiên lượng, bao gồm sinh hóa máu, siêu âm tim, hoặc chụp mạch vành.

Các phương pháp cấp cứu và xử trí nhồi máu cơ tim khẩn cấp:

Phương pháp điều trị khẩn cấp bao gồm khả năng tái thông động mạch vành thủ phạm, và việc này cần được thực hiện ngay lập tức. Về lý thuyết, quá trình can thiệp nên được thực hiện trong vòng 6-24 giờ kể từ khi xuất hiện các triệu chứng, và tốt nhất là trong 1.5 giờ đầu của sự thiếu máu cục bộ để giảm tỷ lệ tử vong và nguy cơ biến chứng như loạn nhịp tim hoặc suy tim.

Phương pháp tái tưới máu được lựa chọn dựa trên một số yếu tố, bao gồm tuổi và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Các phương án thay thế bao gồm truyền tiêu huyết khối qua đường tĩnh mạch (IV), phẫu thuật bắc cầu mạch vành.

Nhồi máu cơ tim chủ yếu xuất hiện với triệu chứng đau ngực như sau:

• Cơn đau cường độ mạnh, chiếm khoảng 50% trường hợp và thường là dấu hiệu đầu tiên.
• Đau tập trung ở giữa lồng ngực, phía sau xương ức, có thể lan rộng đến hàm dưới, vai, và đặc biệt là vùng cánh tay bên trái. Nó gây cảm giác đè nặng trước ngực và co thắt.
• Thường bắt đầu tự nhiên, đặc biệt khi ở trạng thái nghỉ ngơi, đôi khi sau khi gắng sức hoặc trong tình trạng căng thẳng.
• Cơn đau này có thể đi kèm với các triệu chứng như khó chịu, mất ý thức và ngừng tim.

Đôi khi, các triệu chứng có thể ít cụ thể hơn, làm cho việc xác định trở nên khó khăn hơn. Những biểu hiện này có thể bao gồm mệt mỏi cường độ cao, đổ mồ hôi, tái nhợt, khó thở, bồn chồn, và đánh trống ngực. Điều này tạo ra thách thức trong việc thực hiện các biện pháp sơ cứu và xử trí nhồi máu cơ tim.

Một số trường hợp nhồi máu cơ tim có thể không có triệu chứng, được gọi là nhồi máu không triệu chứng hoặc thầm lặng (không đau, không khó chịu). Đây thường là tình trạng phổ biến ở bệnh nhân tiểu đường và người già. Chẩn đoán thường được thực hiện sau vài giờ hoặc vài ngày, khi có biến chứng phát triển hoặc thậm chí là sau khi khám sức khỏe định kỳ.

Đối với những người trải qua dấu hiệu đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim là một vấn đề nghiêm trọng. Bệnh nhân có thể phải đối mặt với cơn nhồi máu cấp và rủi ro tử vong có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Tuy nhiên, có nhiều trường hợp cơn đau thắt ngực xuất hiện đột ngột mà không có dấu hiệu báo trước, đặc biệt là ở những đối tượng có nguy cơ cao sau đây:

• Người có tiền sử về nhồi máu cơ tim
• Người có mức mỡ máu cao và xơ vữa động mạch
• Người mắc bệnh đái tháo đường
• Người có áp lực máu cao
• Người béo phì
• Người trải qua tình trạng căng thẳng (stress)
• Người hút thuốc lá
• Người tiêu thụ bia rượu
• Người cao tuổi

Đặc biệt, khi các điều kiện bất lợi xuất hiện và gây tăng nhanh nhịp tim, như việc tiếp xúc với lạnh đột ngột, gắng sức, trạng thái căng thẳng (stress), ăn quá nhiều... cũng có thể gây ra tình trạng nguy hiểm và người thân cần chuẩn bị tâm lý xử trí nhồi máu cơ tim ngay.

Dữ liệu nghiên cứu cho biết, 50% bệnh nhân mắc bệnh đau tim cấp tính tử vong trước khi đến bệnh viện, vì vậy, việc sơ cứu và xử trí nhồi máu cơ tim ngay lập tức trong khoản thời gian đầu xảy ra các biểu hiện là vô cùng quan trọng. Mỗi giờ trôi qua, cơ tim phải đối mặt với nhiều tổn thương, và với mỗi mức độ tổn thương tăng lên, nguy cơ đe dọa tính mạng cũng tăng cao.

Trong khoảng hai giờ đầu tiên, có thể xuất hiện những thay đổi đáng kể về nhịp tim, có thể dẫn đến nhịp tim giảm tốc hoặc tăng tốc, có thể gây ra tình trạng nguy hiểm đến tính mạng. Trong nhiều trường hợp như vậy, chỉ có thể điều trị hiệu quả trong môi trường Đơn vị Điều Trị Tích Cực (ICU) với sự hỗ trợ của máy tạo nhịp tim và máy khử rung tim. Vì vậy, việc nhập viện sớm vào các đơn vị ICU trở nên vô cùng quan trọng.

Quá trình khôi phục lưu thông máu trong hệ thống mạch máu cung cấp dưỡng chất cho cơ tim là điều trị cơ bản giúp đảo ngược tiến triển của bệnh lý trong trường hợp nhồi máu cơ tim.

Với những khu vực gần bệnh viện thuộc Hệ thống Y tế Vinmec có thể chuyển ngay bệnh nhân tới bệnh viện Vinmec, bệnh viện luôn chuẩn bị đầy đủ nhân lực để điều trị, hỗ trợ, cấp cứu và xử trí nhồi máu cơ tim.

• Khoa Hồi sức Cấp cứu Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec hoạt động 24/24 vào tất cả các ngày trong tuần, kể cả thứ 7 và Chủ nhật cũng như các ngày lễ trong năm.Với các trang thiết bị Chẩn đoán hình ảnh và Xét nghiệm hiện đại, đặc biệt là các xe cấp cứu chuyên dụng hạng nặng với đầy đủ các máy móc hỗ trợ cho bệnh nhân nặng đi đường xa trong lĩnh vực cận lâm sàng cũng như trong vận chuyển các bệnh nhân nặng theo yêu cầu.
• Đội ngũ bác sĩ, điều dưỡng cấp cứu tại Khoa Cấp cứu – Hồi sức Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec được đào tạo chuyên sâu, bài bản, có thể tiếp nhận và xử lý khẩn cấp các trường hợp bệnh nhân, đồng thời luôn có sự phối hợp với tất cả các chuyên khoa của Bệnh viện một cách bài bản và nhanh chóng.
• Tại Khoa Cấp cứu – Hồi sức Vinmec, người bệnh sẽ được khám, chẩn đoán, nhanh chóng, chính xác và được điều trị theo mức độ ưu tiên cấp cứu đến khi qua khỏi tình trạng nguy kịch.