Công dụng thuốc Planovir

Thuốc Planovir thuộc nhóm thuốc chống nhiễm khuẩn, kháng nấm, kháng virus và ký sinh trùng. Planovir có chứa thành phần là tenofovir disoproxil fumarat là một chất tương tự acyclic nucleosid phosphat diester của adenosin monophosphat. Khi nó thuỷ phân gốc diester sẽ tạo ra tenofovir và sau đó biến đổi thành tenofovir diphosphat. Chất này giúp ức chế hoạt tính của HIV nhờ cạnh tranh liên kết trực tiếp với những chất nền tự nhiên deoxyadenosin-5-triphophat. Sau cùng là gắn kết với ADN của virus làm kết thúc chuỗi ADN.

Bên cạnh đó, tenofovir disoproxil fumarat làm chết ức chế polymerase ADN A và B, polymerase ADN mitochondrial Y, gây cản trở hoạt tính của enzym HBV ADN polymerase, rất cần thiết cho virus HBV để tái tạo lại. Đồng thời, thuốc giúp làm giảm số lượng virus viêm gan B trong cơ thể nhờ khả năng làm giảm sự nhân đôi và gây hại tế bào gan mới của virus.

2.1 Chỉ định sử dụng thuốc Planovir

Những trường hợp chỉ định sử dụng thuốc Planovir bao gồm:

• Kết hợp sử dụng với các thuốc kháng retrovirus khác trong điều trị nhiễm HIV-1 ở người lớn.
• Kết hợp với thuốc kháng retrovirus khác trong phòng ngừa nhiễm HIV sau khi bị phơi nhiễm, tiếp xúc với bệnh do nghề nghiệp hoặc không do nghề nghiệp ở người có nguy cơ lây nhiễm.
• Điều trị viêm gan siêu vi B mãn tính ở người lớn

Bên cạnh những công dụng trên, thuốc Planovir có thể còn được sử dụng điều trị một số bệnh lý khác mà không được liệt kê ở trên. Do đó, trước khi dùng thuốc hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để được tư vấn cũng như sử dụng thuốc sao cho hiệu quả.

2.2 Chống chỉ định sử dụng thuốc Planovir

Chống chỉ định sử dụng thuốc Planovir trong những trường hợp quá mẫn với bất kỳ thành phần nào của thuốc.

Thuốc Planovir được bào chế dưới dạng viên nén, do vậy có thể sử dụng thuốc lúc đói hoặc no. Bạn nên uống thuốc cùng với một ly nước đầy để tránh tình trạng kích thích dạ dày. Nếu sử dụng thuốc Planovir đồng thời với viên nang didanosin giải phóng chậm thì cần uống các loại thuốc khi đói hoặc sau bữa ăn nhẹ nhưng không quá 20% mỡ và tối đa 400kcal, đồng thời cần giảm liều didanosin. Liều lượng sử dụng thuốc Planovir sẽ phụ thuộc vào tình trạng bệnh và độ tuổi của bệnh nhân như:

• Điều trị nhiễm HIV: Uống 1 viên, ngày 1 lần. Phải dùng chung với các thuốc kháng retrovirus khác.
• Dự phòng nhiễm HIV cho người lớn bị phơi nhiễm với HIV-1: Phải sử dụng Tenofovir chung với các thuốc kháng retrovirus khác. Phải uống thật sớm, trong vòng vài giờ sau khi bị phơi nhiễm. Liều dùng là 1 viên/ngày và trong 4 tuần nếu được dung nạp tốt. Ghi chú: Xem các phác đồ điều trị nhiễm HIV. Chưa có số liệu về liều lượng, độ an toàn và tác dụng của thuốc ở trẻ em <18 tuổi và ở người cao tuổi trên 65 tuổi.
• Viêm gan B mạn tính: Liều khuyến cáo uống 1 viên, ngày uống 1 viên. Thời gian ngừng thuốc tối ưu hiện nay chưa rõ như:
  • Ở người bệnh có AgHBe (+), không xơ gan: Trong ít nhất 6 - 12 tháng sau khi xác định có huyết thanh đã chuyển đổi HBe (AgHBe (-), không thấy phát hiện được ADN của virus viêm gan B và có kháng -HBe hoặc tới khi có huyết thanh chuyển đổi HBs hoặc thuốc không có tác dụng. Tỷ lệ ALT huyết thanh và ADN của virus viêm gan B cần được kiểm tra điều đặn sau khi ngừng điều trị để phát hiện ngay bất cứ một tái phát nào muộn.
  • Ở người bệnh có AgHBe (-), không xơ gan: Phải kéo dài cho tới khi huyết thanh chuyển đổi HBs hoặc khi thấy thuốc không còn tác dụng. Nếu điều trị kéo dài trên 2 năm cần được đánh giá lại đều đặn để xem xét điều trị như vậy có phù hợp với người bệnh không.
  • Nếu ngừng thuốc ở người bệnh bị viêm gan B mạn tính và có nhiễm HIV, cần theo dõi người bệnh chặt chẽ để phát hiện ngay tất cả những triệu chứng nặng lên của viêm gan. Điều trị bằng thuốc cần phải do thầy thuốc có kinh nghiệm. Yêu cầu làm một test để phát hiện kháng thể kháng HIV ở người bị nhiễm virus viêm gan B trước khi bắt đầu dùng Tenofovir disoproxil fumarat.
• Trẻ em dưới 18 tuổi và người cao tuổi trên 65 tuổi: Chưa có nghiên cứu đầy đủ.

Sử dụng thuốc Planovir thường xuyên để có được nhiều lợi ích nhất từ nó. Để dùng thuốc an toàn hãy uống thuốc Planovir theo đúng theo chỉ dẫn của bác sĩ, không sử dụng quá liều, nhỏ hơn hoặc lâu hơn so với chỉ định.

Một số tác dụng không mong muốn có thể xảy ra khi sử dụng thuốc Planovir bao gồm:

• Đường tiêu hoá: tiêu chảy, buồn nôn, nôn, đau bụng, khó tiêu, đầy hơi, chán ăn,...
• Nồng độ amylaz huyết thanh có thể tăng cao
• Giảm phosphat huyết
• Phát ban da
• Đau đầu
• Chóng mặt
• Mất ngủ
• Trầm cảm
• Suy nhược
• Ra mồ hôi
• Đau cơ
• Tăng men gan
• Tăng nồng độ triglycerid máu
• Tăng đường huyết
• Thiếu bạch cầu trung tính
• Suy thận
• Nhiễm acid lactic có thể kết hợp với chứng gan to, gan nhiễm mỡ, thường gặp khi điều trị các loại thuốc ức chế men sao chép ngược nucleotic

Trước khi kê đơn thuốc, bác sĩ luôn cân nhắc lợi ích và hiệu quả mà thuốc Planovir đem lại nhiều hơn nguy cơ mắc tác dụng phụ. Tuy nhiên, một số trường hợp khi dùng Planovir vẫn có thể xảy ra tác dụng không mong muốn. Vì vậy, khi có những dấu hiệu bất thường sau khi uống thuốc, đặc biệt là khi xảy ra phản ứng dị ứng nghiêm trọng với những dấu hiệu kèm theo như khó thở, chóng mặt nghiêm trọng, sưng, phát ban hoặc ngứa vùng mặt, cổ họng, lưỡi,... Trong trường hợp này, người bệnh cần thông báo ngay cho nhân viên y tế để được can thiệp ngay lập tức.

Một số lưu ý khi sử dụng thuốc Planovir bao gồm:

• Thông báo cho bác sĩ biết về tiền sử dị ứng với Planovir hay bất kỳ dị ứng nào khác. Planovir có thể chứa các thành phần của thuốc không hoạt động và có thể gây ra phản ứng dị ứng hoặc các vấn đề nghiêm trọng khác.
• Thông báo các loại thuốc bạn đang sử dụng bao gồm thuốc được kê toa, không kê toa, thảo dược và thực phẩm chức năng, các loại thực phẩm, thuốc nhuộm hay chất bảo quản.
• Thận trọng sử dụng thuốc với những bệnh nhân suy giảm chức năng thận, cần được theo dõi chức năng thận với mục đích phát hiện những thay đổi creatinin và phosphat huyết thanh.
• Bệnh nhân đồng nhiễm virus viêm gan B và nhiễm HIV thì nên kiểm tra về khả năng viêm gan B trước khi tiến hành trị liệu thuốc kháng retrovirus. Hiệu quả và an toàn của thuốc Planovir chưa được chứng minh với những bệnh nhân đồng nhiễm hai bệnh này. Do đó, có thể làm trầm trọng thêm viêm gan B, vì vậy nên bắt đầu điều trị viêm gan B trước khi sử dụng thuốc Planovir để điều trị nhiễm HIV.
• Theo dõi các bất thường về xương do thuốc có thể làm giảm mật độ xương, đặc biệt là người có bệnh sỏi bị gãy xương hoặc bệnh nhân có nguy cơ loãng xương.

Nếu bạn quên uống một liều thuốc thì cần bổ sung lại liều thuốc đã quên trong thời gian sớm nhất có thể. Tuy nhiên, nếu thời gian nhớ ra gần với thời gian của liều thuốc tiếp theo, thì hãy bỏ qua liều đã quên và tiếp tục sử dụng thuốc như lịch trình ban đầu. Không được tự ý dùng thuốc gấp đôi liều lượng nhiều hơn so với phác đồ điều trị. Sử dụng thuốc quá liều Planovir có thể gây ra những triệu chứng nghiêm trọng như buồn nôn, nôn, đau bụng, suy nhược,...

Tương tác thuốc có thể làm giảm tác dụng của thuốc Planovir, hoặc gia tăng ảnh hưởng của các tác dụng không mong muốn. Hãy thông báo cho bác sĩ về tất cả những loại thuốc khác mà bạn đang dùng bao gồm vitamin, thuốc không kê đơn, thuốc được kê theo đơn và các sản phẩm thảo dược. Khi chưa có sự đồng ý của bác sĩ không nên tự ý dừng, bắt đầu hoặc thay đổi liều lượng của bất kỳ loại thuốc nào.

Một số loại thuốc có thể tương tác với Planovir bao gồm:

• Adefovir dipivoxil
• Atazanavir sulfat
• Lamivudin
• Didanosin
• Indinavir
• Lopinavir và ritonavir làm tăng nồng độ tenofovir trong huyết tương và nồng độ đỉnh ritonavir trong huyết tương, giảm nồng độ lopinavir.
• Các loại thuốc làm giảm chức năng thận sẽ làm tăng nồng độ tenofovir trong huyết thanh.

Bảo quản thuốc Planovir ở nhiệt độ phòng, tránh ánh sáng và tránh những nơi ẩm ướt. Không bảo quản Planovir ở nơi ẩm thấp hay trong ngăn đá. Mỗi loại thuốc khác nhau sẽ có những cách bảo quản khác nhau, vì vậy hãy đọc kỹ hướng dẫn bảo quản thuốc Planovir trên bao bì, hoặc hỏi dược sĩ. Để thuốc Planovir tránh xa tầm với của trẻ em và thú nuôi trong gia đình. Khi thuốc đã bị hỏng không thể dùng được nữa hoặc đã quá hạn sử dụng hãy xử lý thuốc đúng quy trình.

Tóm lại, thuốc Planovir là thuốc chống nhiễm khuẩn, kháng nấm, kháng virus và trị ký sinh trùng và được chỉ định trong điều trị dự phòng nhiễm HIV, viêm gan B mãn tính ở người lớn có chức năng gan còn bù và có biểu hiện virus nhân lên,... Tuy nhiên, Planovir có thể gây ra một số tác dụng không mong muốn và tương tác thuốc, vì vậy hãy thông báo với bác sĩ những loại thuốc bạn đang sử dụng để giảm nguy cơ mắc tác dụng phụ và đồng thời làm tăng hiệu quả cho quá trình điều trị.

Theo dõi website Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec để nắm thêm nhiều thông tin sức khỏe, dinh dưỡng, làm đẹp để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và những người thân yêu trong gia đình.