Tổng quan về hội chứng suy nút xoang

Hội chứng suy nút xoang, hay còn gọi là rối loạn chức năng nút xoang hoặc bệnh nút xoang, là một hội chứng tương đối hiếm gặp, nhưng có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi với các biến chứng khá nguy hiểm, bao gồm cả đột quỵ.

Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ chuyên ngành Nội tim mạch, tại Bệnh viện Vinmec Nha Trang.

Hội chứng suy nút xoang là một dạng rối loạn nhịp tim đặc biệt, gây ảnh hưởng đến nút xoang, là bộ phận tạo nhịp tim tự nhiên của cơ thể. Nó có thể gây chậm nhịp tim hoặc tạo ra những khoảng thời gian ngưng tim kéo dài giữa những lần tim đập. Nguy hiểm hơn là khiến cho nhịp tim không đều, dẫn tới suy tim.

Hội chứng này có thể phát sinh từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm tự nhiên hoặc do các yếu tố bên ngoài như căng thẳng, thay đổi hormone, hoặc các vấn đề về hệ thống dẫn truyền tín hiệu điện trong tim. Tuy khá hiếm gặp, nhưng càng lớn tuổi càng có nguy cơ mắc phải hội chứng này. Nhiều trường hợp đã phải gắn thêm máy tạo nhịp để tim đập ổn định hơn. Hội chứng này còn được gọi là rối loạn chức năng nút xoang, hoặc bệnh nút xoang.

Điều khiến cho hội chứng suy nút xoang trở nên nguy hiểm chính là những người mắc phải đều có ít hay thậm chí là không có triệu chứng. Các triệu chứng có thể biến đổi từ nhẹ (như mệt mỏi, khó chịu) đến những biểu hiện nặng hơn (như đau ngực, ngất xỉu hay thậm chí suy tim).

Có một số trường hợp chỉ bị thoáng qua khiến bệnh nhân khó nhận ra sự bất thường. Thông thường, những triệu chứng phổ biến của hội chứng suy nút xoang bao gồm:

• Cảm giác tim đập nhanh và rung (đánh trống ngực).
• Đau ngực hoặc khó chịu ở ngực.
• Lú lẫn.
• Chóng mặt hoặc choáng váng.
• Ngất xỉu hoặc suýt ngất.
• Cảm giác mệt mỏi.
• Khó thở.
• Mạch đập chậm (Nhịp tim chậm).

Nếu phát hiện có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nào kể trên, hãy đến ngay trung tâm y tế gần nhất để kiểm tra và nhận được sự chăm sóc cần thiết. Có rất nhiều bệnh lý khác nhau có thể dẫn tới những vấn đề như nhịp tim không đều, ngưng tim hoặc đau ngực. Do đó, việc chẩn đoán sớm rất quan trọng để đảm bảo điều trị hiệu quả.

Đặc biệt, nếu vừa trải qua một cơn đau ngực gần đây mà không rõ nguyên do, hoặc cảm thấy có thể đang gặp vấn đề về tim, hãy liên hệ y tế khẩn cấp để được đánh giá một cách nhanh chóng và có kế hoạch điều trị phù hợp.

Để có thể hiểu được nguyên nhân của hội chứng suy nút xoang, chúng ta cần biết nhịp tim thông thường là như thế nào. Về cơ bản, trái tim con người được chia làm bốn buồng - hai buồng trên (tâm nhĩ) và hai buồng dưới (tâm thất). Nhịp tim được kiểm soát bởi nút xoang, một khu vực bao gồm các tế bào chuyên biệt nằm ở tâm nhĩ phải (buồng tim phía trên bên phải).

Khi tim đập, một cụm tế bào nhỏ ở nút xoang sẽ phát ra tín hiệu điện, đi qua tâm nhĩ đến nút nhĩ thất để vào tâm thất, khiến chúng co bóp và bơm máu đến phổi và toàn bộ cơ thể. Ở điều kiện lý tưởng, nút xoang tạo ra xung điện có tốc độ ổn định, thường chỉ thay đổi tùy thuộc vào sự vận động của cơ thể, cảm xúc và những yếu tố khác nhau.

Khi bị suy nút xoang, các tín hiệu điện sẽ có nhịp độ không đều. Nhịp tim có thể quá nhanh, quá chậm, bị gián đoạn bởi những khoảng nghỉ dài, hay thậm chí là bị đan xen cả ba vấn đề này. Thông thường hội chứng nút xoang tương đối hiếm gặp, nhưng tuổi càng cao càng dễ có nguy cơ mắc phải bệnh này.

Những nguyên nhân chủ yếu:

• Sự hao mòn của các mô tim do tuổi tác.
• Tổn thương nút xoang hoặc có sẹo do từng phẫu thuật tim.
• Các bệnh lý tim mạch.
• Các bệnh lý viêm, ảnh hưởng đến tim.
• Các loại thuốc điều trị cao huyết áp.
• Các thuốc điều trị loạn nhịp tim.
• Một số loại thuốc điều trị bệnh Alzheimer.
• Mắc bệnh về thần kinh cơ bắp, chẳng hạn như chứng loạn dưỡng cơ.
• Khó thở khi ngủ.
• Một số đột biến di truyền hiếm gặp.

Hội chứng suy nút xoang khá phổ biến ở những người từ 70 tuổi trở lên, nhưng nó cũng có thể xảy ra ở người trẻ tuổi. Những nguy cơ mà hội chứng này gây ra khá nghiêm trọng, đặc biệt nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Một số biến chứng phổ biến gây ra bởi tình trạng suy nút xoang có thể kể đến bao gồm:

• Ngưng tim: Biến chứng nguy hiểm khi quãng nghỉ giữa các nhịp đập của tim kéo dài, có thể gây tử vong nếu không được xử lý ngay.
• Rối loạn nhịp tim: Nhịp tim đập không đều, nhanh chậm bất thường có thể ảnh hưởng đến khả năng bơm máu đến phổi và các bộ phận khác của cơ thể.
• Đau ngực và suy tim: Các cơn đau ngực xuất hiện có thể làm tăng nguy cơ suy tim, khiến hệ thống tim mạch không thể cung cấp đủ máu cho các tế bào.
• Nguy cơ đột quỵ: Do sự gián đoạn trong quá trình bơm máu và cung cấp dưỡng chất đến não, hội chứng nút xoang có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ.
• Sảy thai: Đối với phụ nữ mang thai, hội chứng nút xoang có thể làm tăng nguy cơ sảy thai, hoặc gây ra các vấn đề sức khỏe cho thai nhi.
• Mất ý thức: Xảy ra khi tim suy giảm khả năng bơm máu lên não, làm mất ý thức, tăng nguy cơ tụt huyết áp.
• Rủi ro khi thực hiện phẫu thuật: Nếu cần thực hiện phẫu thuật, đặc biệt liên quan đến tim, người mắc bệnh nút xoang có nguy cơ gặp biến cố trong quá trình phẫu thuật cao hơn những người khác.

Đối mặt với những rủi ro và biến chứng này, việc theo dõi sát sao, chẩn đoán sớm và điều trị hiệu quả là rất quan trọng để giảm thiểu nguy cơ tử vong, bảo vệ sức khỏe người bệnh.