Thiếu chất béo cơ thể sẽ như thế nào?

Chất béo luôn luôn có trong chế độ ăn uống của nhiều người, nhưng hiện này đang được tiêu thụ ít đi bởi chất béo được coi là thủ phạm làm tăng tỷ lệ thừa cân, béo phì và tiểu đường loại 2. Vậy cơ thể thiếu chất béo có ảnh hưởng gì không?

Chất béo là một chất dinh dưỡng đa lượng cần thiết cho sức khỏe của chúng ta. Nếu không có đủ chất béo trong chế độ ăn uống, da, tóc, hormone, mức năng lượng và chức năng trao đổi chất có thể bị ảnh hưởng. Chúng được biết đến về mặt hóa học là các phân tử trieste của glixerol (chất béo trung tính) và axit béo, đây là một trong ba chất dinh dưỡng đa lượng (chất béo, carbohydrate, protein).

Chất béo rất quan trọng đối với các quá trình của cơ thể như tiêu hóa, vận chuyển, chuyển hóa và khai thác năng lượng. Đó là nguồn năng lượng dự trữ chính của cơ thể chúng ta và tính theo trọng lượng, nó chứa gấp ba lần lượng năng lượng cung cấp bởi glucose vốn phải được cung cấp cho não liên tục trong ngày. Chúng ta không thể tồn tại nếu không có chất béo vì những lý do sau:

• Tiêu hóa: Chất béo không tan trong máu, vì vậy các axit mật được tạo ra từ cholesterol trong gan sẽ nhũ hóa chất béo này để có khả năng tham gia vào các quá trình trao đổi chất khác. Nó lưu trữ các vitamin A, vitamin D, vitamin E và vitamin K hòa tan trong chất béo trong gan và các mô mỡ. Vì chất béo cần được phân hủy thông qua nhiều quá trình bao gồm dạ dày, tá tràng, gan, túi mật, tuyến tụy và ruột non, nên chất béo sẽ tồn tại trong một thời gian dài và khiến bạn no lâu.
• Vận chuyển: Chất béo là một phần của mỗi màng tế bào trong cơ thể. Nó giúp vận chuyển các chất dinh dưỡng và chất chuyển hóa qua màng tế bào.
• Chuyển đổi: Cơ thể của bạn sử dụng chất béo cho nhiều việc từ kích hoạt hormone đến xây dựng chức năng miễn dịch.
• Khai thác năng lượng: Giữa các bữa ăn hoặc khi không có glucose, chất béo trung tính được phân hủy và chuyển hóa thành năng lượng, trong những thời điểm cần thiết, tế bào thần kinh của bộ não có thể sử dụng.
• Hệ thần kinh: Sợi trục là một phần của dây thần kinh (neuron) truyền tín hiệu điện từ não đến khắp cơ thể để bắt đầu tất cả các chức năng. Lớp phủ bảo vệ của sợi trục là lớp vỏ myelin được làm từ 80% lipid (chất béo) và phải được cung cấp bởi chế độ ăn uống
• Chất béo cung cấp cho chúng ta hầu hết năng lượng. Bằng cách đó chất béo tiết kiệm protein khỏi việc sử dụng năng lượng và cho phép chúng thực hiện vai trò quan trọng hơn là xây dựng và sửa chữa các mô. Nó cung cấp một nguồn vitamin tan trong chất béo A - K - D - E vào cơ thể và giúp hấp thụ các vitamin này vào trong ruột.
• Chất béo tham gia vào quá trình hình thành mỡ giúp bạn giữ ấm cơ thể.
• Sản xuất hormone sinh dục estrogen và testosterone.
• Làm lành vết thương: Các axit béo thiết yếu đóng một vai trò quan trọng trong việc chữa lành vết thương và đông máu

Bác sĩ tim mạch Kevin Campell, thành viên của Đại học Tim mạch Hoa Kỳ cho biết : “Tỷ lệ mỡ cơ thể cực thấp có thể ảnh hưởng tới khả năng hoạt động bình thường của hệ thống tim mạch. Ví dụ, trong một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Quốc tế về Sinh lý Thể thao và Hiệu suất khi các vận động viên thể hình chuẩn bị cho cuộc thi bằng cách giảm lượng mỡ trong cơ thể, nhịp tim của họ giảm xuống còn 27 nhịp mỗi phút. Nhịp tim quá thấp, được gọi là nhịp tim chậm, có thể dẫn đến chóng mặt, ngất xỉu và ngừng tim. Trong khi đó, sự mất cân bằng điện giải khác do tỷ lệ chất béo trong cơ thể quá thấp, chưa kể đến lượng calo, có thể dẫn đến “rối loạn nhịp tim và đột tử do tim”

Khi cạn kiệt chất béo, bạn không còn nguồn năng lượng dự trữ và cơ thể không thể hoạt động ở mức tối ưu. Hơn nữa, mức độ chất béo cơ thể thấp cũng có liên quan đến nhịp tim chậm như giảm sản xuất hormone tuyến giáp dẫn đến mệt mỏi.

Chất béo đóng một vai trò trong việc làm cho cơ thể bạn duy trì được nhiệt độ và cũng là chất cách nhiệt cho các cơ quan. Bên cạnh đó, rối loạn chức năng tuyến giáp, cũng có thể tăng lên ở những người có tỷ lệ phần trăm chất béo trong cơ thể quá thấp.

Bác sĩ Campell cho hay, sau khoảng 20 phút tập thể dục, cơ thể bạn có thể bắt đầu cạn kiệt carbohydrate, lúc này chất béo như một nguồn năng lượng. Nếu cơ thể bạn có quá ít chất béo để cung cấp thì hiệu suất thể thao sẽ bị ảnh hưởng đáng kể

Nhà sinh lý học Mike Nelson cho biết, glycogen rất quan trọng giúp cơ thể phục hồi sau khi tập thể dục. Ngay cả khi bạn tập luyện với thân hình cân đối của mình bạn vẫn có thể gặp khó khăn với việc tập luyện. Đó là bởi vì khi tỷ lệ phần trăm chất béo trong cơ thể bạn quá thấp thì mức glycogen hoặc carbohydrate dự trữ trong cơ và gan của bạn cũng vậy.

Ăn kiêng để giảm chất béo trong cơ thể sẽ làm giảm mức độ lưu thông của leptin, một loại hormone được sản xuất bởi các tế bào chất béo trong cơ thể. Các thụ thể leptin ở vùng dưới đồi cảm nhận sự sụt giảm này và làm tăng cảm giác thèm ăn khiến bạn luôn đói.

Nồng độ leptin và testosterone quá thấp có thể dẫn đến thiểu năng tuyến sinh dục hoặc thiểu năng sinh dục thứ phát, trong đó hệ thống sinh sản về cơ bản bị ngừng hoạt động. Cơ thể của bạn sẽ không nhận được tín hiệu đã đến lúc sản xuất tinh trùng khiến khả năng có con sẽ giảm đáng kể.

Đối với phụ nữ, không có đủ chất béo dẫn đến các vấn đề về nội tiết tố, điển hình là mất chu kỳ kinh nguyệt.

Lượng chất béo và năng lượng cơ thể cực thấp có liên quan đến mức cortisol cao hơn, cản trở hệ thống miễn dịch, làm tăng khả năng nhiễm vi khuẩn hoặc nhiễm virus cảm lạnh hoặc cúm.

Ngoài ra nếu cơ thể thiếu chất béo, bạn cũng có nguy cơ đối diện với nhiều cơn mệt mỏi, dễ cáu kỉnh hơn.

Mức độ axit béo thiết yếu trong não thấp cũng có thể dẫn đến khó tập trung và tinh thần mệt mỏi. Mức năng lượng thấp khiến bạn khó khăn khi hoàn thành công việc.

Chất béo trong chế độ ăn uống và cơ thể rất quan trọng để có làn da khỏe mạnh. Hơn nữa, những người có vẻ ngoài trông gầy thường không ăn nhiều carbs trữ nước, nên tình trạng mất nước là phổ biến. Khi bạn bị mất nước, cơ thể sẽ hút nước từ da, chuyển đến các cơ quan quan trọng. Da của bạn sẽ trở nên khô và bị bong tróc.

Theo khuyến nghị hàng ngày, tổng lượng chất béo nạp vào cơ thể bạn chiếm khoảng 25 - 30 % tổng năng lượng cơ thể. Chất béo bão hòa không được nhiều hơn 10% tổng năng lượng ăn vào của chúng ta, phần còn lại là chất béo không bão hòa. Chúng ta nên thay thế chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa bằng chất béo không bão hòa trong chế độ ăn uống càng nhiều càng tốt

Nếu bạn đang cố gắng giảm cân, bạn không nên theo một chế độ giảm cân không có chất béo hoặc ít chất béo mà thay vào đó hãy hướng đến việc giảm lượng chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa để giúp cân nặng được giảm tốt nhất.

Có thể thấy khi thiếu chất béo cơ thể bạn có nguy cơ đối diện với rất nhiều vấn đề về sức khỏe, do đó hãy cân bằng và bổ sung chất béo trong chế độ ăn uống hàng ngày.

Nếu cần tư vấn cụ thể về một chế độ ăn uống phù hợp với từng độ tuổi, đặc biệt đối với những người có tiền sử mắc các bệnh lý về cao huyết áp, tim mạch, mỡ máu... bạn có thể đến Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec để được các bác sĩ, chuyên gia kiểm tra sức khỏe nhằm có những chỉ định phù hợp.

Nguồn tham khảo: healthline.com - mensjournal.com - paleoleap.com