Tìm hiểu về u nang keo tuyến giáp

Bướu giáp còn gọi là bướu cổ là thuật ngữ thường được sử dụng để chỉ một khối u lành tính của tuyến giáp. Thuật ngữ bướu cổ hay bướu giáp còn được sử dụng để chỉ tất cả các khối u của tuyến giáp, không kể bản chất của nó là gì.

Bệnh bướu giáp là bệnh lý rất phổ biến. Theo một thống kê cho thấy, trên 50% người lớn có bướu giáp phát hiện dựa vào kết quả siêu âm tuyến giáp. Trong đó, hầu hết khối u tuyến giáp là u nang keo tuyến giáp.

U nang keo tuyến giáp hay nang giáp keo là tình trạng trong tuyến giáp xuất hiện những bọc nhỏ chứa dịch, kích thước thay đổi từ vài milimet đến vài centimet. Bệnh lý này là lành tính với tần suất rất thường gặp của tuyến giáp, tỷ lệ mắc bệnh ở nữ giới là nhiều hơn so với nam giới. Bệnh u nang keo tuyến giáp thường được phát hiện khi đi khám sức khỏe định kỳ và siêu âm tuyến giáp. Trong một số trường hợp, người mắc xuất hiện một khối sưng to vùng cổ, đột ngột, gây đau và khi nuốt thấy khối phồng này chạy lên chạy xuống.

Theo cấu trúc giải phẫu thì tuyến giáp gồm những tiểu thùy. Mỗi tiểu thùy được tạo thành do sự dính hợp từ 30 đến 40 đơn vị chức năng cơ bản là các túi hay nang giáp. Hình dạng mỗi nang là hình cầu được cấu thành bởi một lớp tế bào duy nhất. Lớp tế bào này tạo ra một khoảng trống ở giữa. Trong khoang này chứa đầy chất keo có thành phần chủ yếu là thyroglobulin có cấu trúc của glycoprotein.

Nguyên nhân gây ra bệnh u nang keo tuyến giáp hiện chưa được xác định rõ ràng. Một số cơ chế được đưa ra để giải thích cho sự hình thành của u nang keo tuyến giáp này. Đầu tiên, bệnh có thể do sự khuyết tật trong tái hấp thu của thyroglobulin từ trong lòng nang giáp. Hoặc sự tích tụ bất thường của thyroglobulin có thể là nguyên nhân gây nên bệnh u nang keo tuyến giáp. Yếu tố môi trường và di truyền cũng được xem là có tham gia vào cơ chế hình thành nên nang keo ở tuyến giáp.

• U nang keo tuyến giáp là một dạng lành tính của bệnh bướu giáp. Đa phần người bệnh không thấy dấu hiệu hay triệu chứng gì đặc trưng trên lâm sàng mà phát hiện khi đi khám sức khỏe có kèm theo siêu âm tuyến giáp.
• Trường hợp u nang keo tuyến giáp tiến triển quá to gây ra tình trạng chèn ép vào thực quản người bệnh sẽ xuất hiện biểu hiện nuốt nghẹn, nuốt khó. Nếu bướu to chèn ép vào khí quản có thể gây ra tình trạng khó thở, khò khè.
• Ngoài ra có thể gặp một số biến chứng của nang keo ở tuyến giáp vỡ, chảy máu hay biến chứng nhiễm trùng do quá trình chọc hút gây nên.

U nang keo tuyến giáp phần lớn không gây ra triệu chứng gì đặc biệt. Do đó, người bệnh khó nhận biết được mình có bị nang keo tuyến giáp hay không. Các trường hợp phát hiện ra bị bướu giáp keo chủ yếu qua thăm khám sức khỏe định kỳ có làm siêu âm tuyến giáp thấy xuất hiện hình ảnh nang keo.

Trường hợp u nang keo tuyến giáp to lên, người bệnh có thể tự nhận thấy vùng cổ trước của mình to ra hoặc lồi lên một khối. Khi sờ nắn vào khối này mềm, không đau, không thấy có hạch xung quanh. Nếu bướu giáp keo to quá có thể gây ra các biến dạng cổ, chèn ép vào xung quanh gây khó thở, khó nuốt, nuốt nghẹn...

Thông thường u nang keo tuyến giáp lành tính không kèm theo các dấu hiệu của thay đổi chức năng giáp. Như không có dấu hiệu lâm sàng của cường giáp với các triệu chứng như hồi hộp trống ngực, run tay chân, gầy sút cân.... Các biểu hiện hay dấu hiệu của suy giáp cũng không xuất hiện.

Các bất thường của tuyến giáp có thể được phát hiện qua khám bệnh hoặc thực hiện một số nghiệm pháp đặc biệt hay phát hiện sớm qua khám sức khỏe định kỳ. Sau đó, bác sĩ điều trị có thể sử dụng một số xét nghiệm để chẩn đoán bệnh và đánh giá tình trạng u nang keo tuyến giáp.

Các phương pháp chẩn đoán bao gồm:

• Siêu âm tuyến giáp: Thông qua kỹ thuật này, bác sĩ có thể đánh giá được tuyến giáp, xác định kích thước, xem xét có hay không sự xuất hiện của nang keo ở tuyến giáp.
• Xạ hình tuyến giáp: Đây là kỹ thuật xem xét được kích thước, hình dạng và vị trí tuyến giáp; các khu vực tuyến giáp hoạt động quá mức hoặc tình trạng kém hoạt động.
• Chọc hút nang: Phương pháp thực hiện là sinh thiết tuyến giáp bằng kim nhỏ (FNA). Phương pháp này được thực hiện bằng cách lấy một mẫu mô/ tế bào, quan sát dưới kính hiển vi phòng thí nghiệm. Vai trò để chẩn đoán loại trừ ung thư.
• Xét nghiệm kháng thể: Thông qua xét nghiệm máu, có thể tìm kháng thể hay được hiểu là một loại protein được sinh ra bởi các tế bào bạch cầu không bình thường gây ra tình trạng bướu cổ.
• Xét nghiệm hormon: Xem xét lượng hormone do tuyến giáp và tuyến yên sản xuất. Mức độ hormone quá thấp hoặc quá cao cũng có thể là nguyên nhân gây ra bệnh u nang keo ở tuyến giáp.
• Quét tuyến giáp: Phương pháp này được thực hiện bằng cách sử dụng một lượng nhỏ đồng vị phóng xạ tiêm vào tĩnh mạch để hình ảnh tuyến giáp hiển thị rõ ràng trên màn hình máy tính. Thông qua hình ảnh thu được, bác sĩ sẽ xác định được kích thước và chức năng của tuyến giáp. Tuy nhiên, kỹ thuật này chỉ cần thiết đối với một số trường hợp nhất định.

• Trường hợp u nang keo ở tuyến giáp nhỏ, cụ thể là nang keo tuyến giáp 4mm thì không phải điều trị gì đặc biệt. Tuy nhiên, bạn cần theo dõi và tái khám định kỳ để đánh giá về tình trạng kích thước và biến chứng của bướu giáp.
• Trường hợp u nang keo ở tuyến giáp to vài centimet, bác sĩ sẽ dùng kim chọc vào nang hút hết dịch. Sau đó, bạn sẽ được kê đơn uống thuốc kháng sinh kháng viêm thông thường.
• Trường hợp bướu giáp quá to gây biến chứng có thể cần tới sự can thiệp bằng phẫu thuật ngoại khoa để giải quyết. Nếu qua hình ảnh siêu âm phát hiện có thành phần mô đặc trong nang phải chọc hút làm chẩn đoán tế bào học. Trên cơ sở nãy sẽ có hướng can thiệp phù hợp.