Những con số "biết nói" nếu bạn bỏ hút thuốc lá

Hút thuốc lá là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong có thể ngăn ngừa được trên thế giới, nhưng việc bỏ thuốc lá có thể khiến nhiều người nản lòng. Nhiều người lo sợ rằng sẽ mất nhiều thời gian để thấy được những cải thiện về sức khỏe của cơ thể, nhưng thời gian để thấy được những lợi ích thực sự nhanh hơn những gì mà chúng ta thường nghĩ. Các lợi ích sức khỏe bắt đầu sau ít nhất một giờ sau điếu thuốc cuối cùng mà bạn hút và tiếp tục cải thiện.

Bỏ thuốc lá có nghĩa là phá vỡ chu kỳ nghiện và về cơ bản là loại bỏ hiện tượng lặp lại của não bộ để ngừng nghiện nicotine. Để thành công, những người hút thuốc muốn bỏ thuốc lá cần phải có một kế hoạch để đánh bại cảm giác thèm thuốc và các tác nhân gây ra.

Những lợi ích của việc bỏ hút thuốc bắt đầu sau ít nhất 1 giờ sau điếu thuốc cuối cùng hút. Người hút thuốc càng sớm bỏ thuốc, họ càng giảm nhanh nguy cơ mắc bệnh ung thư, bệnh tim và phổi, và các bệnh khác liên quan đến hút thuốc lá.

Những lợi ích gần như ngay lập tức. Ngay sau khi một người ngừng hút thuốc, cơ thể của họ bắt đầu phục hồi theo những cách sau:

• Sau 1 giờ: Chậm nhất là 20 phút sau khi hút điếu thuốc cuối cùng, nhịp tim sẽ giảm xuống và trở lại bình thường. Huyết áp bắt đầu giảm và tuần hoàn có thể bắt đầu cải thiện.
• Sau 12 giờ: Thuốc lá có chứa nhiều chất độc đã biết bao gồm carbon monoxide, một loại khí có trong khói thuốc lá.

Khí này có thể gây hại hoặc gây tử vong ở liều lượng cao và ngăn cản oxy đi vào phổi và máu. Khi hít phải liều lượng lớn trong thời gian ngắn, có thể bị ngạt thở do thiếu oxy.

Chỉ sau 12 giờ không hút thuốc lá, cơ thể sẽ tự làm sạch carbon monoxide dư thừa trong thuốc lá. Mức carbon monoxide trở lại bình thường, làm tăng mức oxy của cơ thể.

• Sau 1 ngày: Chỉ 1 ngày sau khi bỏ thuốc lá, nguy cơ nhồi máu cơ tim bắt đầu giảm. Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ phát triển bệnh tim mạch vành do làm giảm lượng cholesterol tốt, khiến việc tập thể dục có lợi cho tim trở nên khó khăn hơn. Hút thuốc còn làm tăng huyết áp và tăng đông máu, tăng nguy cơ đột quỵ.

Chỉ trong vòng 1 ngày sau khi bỏ hút thuốc, huyết áp của một người bắt đầu giảm, giảm nguy cơ mắc bệnh tim do huyết áp cao do hút thuốc gây ra. Trong thời gian ngắn này, mức oxy của một người sẽ tăng lên, khiến hoạt động thể chất và tập thể dục dễ dàng hơn, thúc đẩy các thói quen có lợi cho tim mạch.

• Sau 2 ngày: Hút thuốc lá làm tổn thương các đầu dây thần kinh chịu trách nhiệm cho các giác quan về mùi và vị. Trong ít nhất 2 ngày sau khi bỏ thuốc, một người có thể nhận thấy khứu giác cao hơn và vị giác sống động hơn khi các dây thần kinh này hồi phục trở lại.
• Sau 3 ngày: 3 ngày sau khi bỏ thuốc lá, nồng độ nicotine trong cơ thể một người sẽ cạn kiệt. Mặc dù không có nicotine trong cơ thể sẽ tốt cho sức khỏe hơn, nhưng sự suy giảm ban đầu này có thể gây ra tình trạng hội chứng cai nicotine. Khoảng 3 ngày sau khi bỏ thuốc, hầu hết mọi người sẽ cảm thấy ủ rũ và cáu kỉnh, đau đầu dữ dội và thèm thuốc khi cơ thể điều chỉnh lại.
• Sau 1 tháng: Trong vòng 1 tháng, chức năng phổi của một người bắt đầu cải thiện. Khi phổi lành và sức chứa của phổi được cải thiện, những người hút thuốc trước đây có thể nhận thấy ít ho và khó thở hơn. Sức bền khi hoạt động thể thao tăng lên và những người hút thuốc trước đây có thể nhận thấy khả năng mới cho các hoạt động tim mạch, chẳng hạn như chạy và nhảy.
• Sau 1-3 tháng: Trong vài tháng tiếp theo sau khi bỏ thuốc, tuần hoàn tiếp tục được cải thiện.
• Sau 9 tháng: Chín tháng sau khi bỏ thuốc lá, phổi đã tự lành đáng kể. Các cấu trúc mỏng manh, giống như sợi tóc bên trong phổi được gọi là lông mao đã phục hồi sau khi bị tổn thương do khói thuốc lá gây ra cho chúng. Những cấu trúc này giúp đẩy chất nhầy ra khỏi phổi và giúp chống lại nhiễm trùng.

Vào khoảng thời gian này, nhiều người từng hút thuốc nhận thấy tần suất nhiễm trùng phổi giảm vì các lông mao đã lành có thể thực hiện công việc của họ dễ dàng hơn.

• Sau 1 năm: Một năm sau khi bỏ hút thuốc, nguy cơ mắc bệnh mạch vành của một người giảm đi một nửa. Rủi ro này sẽ tiếp tục giảm qua mốc 1 năm.
• Sau 5 năm: Thuốc lá có chứa nhiều chất độc được biết đến là nguyên nhân làm thu hẹp động mạch và mạch máu. Chính những chất độc này cũng làm tăng khả năng hình thành các cục máu đông. Sau 5 năm không hút thuốc, cơ thể đã tự chữa lành đủ để các động mạch và mạch máu bắt đầu mở rộng trở lại. Sự mở rộng này có nghĩa là máu ít có khả năng đông lại hơn, giảm nguy cơ đột quỵ. Nguy cơ đột quỵ sẽ tiếp tục giảm trong 10 năm tới khi cơ thể ngày càng hồi phục.
• Sau 10 năm: Sau 10 năm, cơ hội phát triển ung thư phổi và tử vong vì bệnh ung thư phổi của một người giảm gần một nửa so với người tiếp tục hút thuốc. Khả năng phát triển ung thư miệng, vòm họng hoặc tuyến tụy đã giảm đáng kể.
• Sau 15 năm: Sau 15 năm bỏ thuốc lá, khả năng mắc bệnh tim mạch vành tương đương với người không hút thuốc. Tương tự, nguy cơ phát triển ung thư tuyến tụy đã giảm xuống mức tương tự như người không hút thuốc.
• Sau 20 năm: Sau 20 năm, nguy cơ tử vong do các nguyên nhân liên quan đến hút thuốc, bao gồm cả bệnh phổi và ung thư, giảm xuống mức của một người chưa bao giờ hút thuốc trong đời. Ngoài ra, nguy cơ phát triển ung thư tuyến tụy đã giảm xuống so với những người chưa bao giờ hút thuốc.

Những cột mốc được nêu ra ở trên chỉ một vài lợi ích của việc bỏ thuốc lá. Bỏ thuốc lá làm giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, cho phép các mạch máu hoạt động tốt hơn và giúp tim và phổi của bạn.

Tuổi thọ của những người hút thuốc ngắn hơn ít nhất 10 năm so với những người không hút thuốc. Bỏ thuốc lá trước 40 tuổi giúp giảm nguy cơ tử vong do bệnh liên quan đến hút thuốc lá khoảng 90%.

Bỏ thuốc lá khi còn trẻ sẽ làm giảm nguy cơ sức khỏe của bạn nhiều hơn, nhưng bỏ thuốc lá ở mọi lứa tuổi có thể mang lại những năm tháng cuộc sống bị mất đi nếu tiếp tục hút thuốc.

Loại bỏ thói quen hút thuốc lá mang lại một số phần thưởng mà bạn sẽ nhận thấy ngay lập tức và một số phần thưởng sẽ xuất hiện dần theo thời gian.

Ngay lập tức, bạn sẽ tiết kiệm được số tiền bạn đã chi cho thuốc lá! Và đây chỉ là một số lợi ích khác mà bạn có thể nhận thấy:

• Thức ăn ngon hơn.
• Khứu giác của bạn trở lại bình thường.
• Hơi thở, tóc và quần áo của bạn thơm hơn.
• Răng và móng tay của bạn ngừng ố vàng.
• Các hoạt động bình thường giúp bạn bớt khó thở hơn (ví dụ, leo cầu thang hoặc làm việc nhà nhẹ).
• Bạn có thể ở trong các tòa nhà không khói thuốc mà không cần phải ra ngoài hút thuốc.
• Bỏ thuốc lá cũng giúp ngăn chặn tác hại của thuốc lá đối với ngoại hình của bạn, bao gồm nhăn da sớm, bệnh nướu răng và rụng răng.

Trước khi bạn muốn bỏ thuốc lá, phải tự mình cam kết bỏ thuốc. Hút thuốc là thói quen mà bạn đã học được và cần phải chấm dứt. Điều này rất khó, nhưng vẫn bỏ được nếu bạn có ý chí mạnh. Bỏ thuốc lá sẽ giúp bạn sống lâu và khỏe mạnh hơn.

Làm theo những hướng dẫn sau đây để bỏ thuốc lá:

• Cắt giảm số lượng thuốc lá bạn hút mỗi ngày.
• Mỗi lần chỉ hút nửa điếu thuốc.
• Chỉ hút thuốc lá vào giờ chẵn trong ngày.
• Giặt màn, chùi rửa xe, lau chùi phòng làm việc hay bất cứ nơi nào có mùi thuốc lá.
• Rủ bạn bè hay hôn phối của bạn cùng bỏ thuốc lá.
• Bắt đầu tập thể dục trước khi bỏ thuốc lá.
• Đổi sang hút loại thuốc lá khác mà bạn không thích lắm.
• Bỏ bớt đi bật lửa dư thừa.
• Hút thuốc một mình cho dù bạn thích hút thuốc với người khác hơn.
  Mỗi lần cầm điếu thuốc thì nên tìm ra nguyên nhân tại sao bạn lại muốn hút thuốc. Tránh những điều làm cho bạn muốn hút thuốc.
• Viết xuống 5 lý do khiến bạn muốn bỏ thuốc lá. Đọc lý do này hàng ngày.

Chọn ra một ngày để bắt đầu bỏ thuốc lá và giảm thuốc lá từng điếu một cho đến ngày bạn quyết định bỏ thuốc lá hẳn. Vào ngày bạn bỏ thuốc lá, phải ngưng hoàn toàn. Nếu bạn có thói quen hút nhiều thuốc tại nơi làm việc, nên bỏ hút thuốc lá khi đi nghỉ phép.

Vào ngày bạn bỏ thuốc lá:

• Bỏ hết tất cả thuốc lá, bật lửa và gạt tàn thuốc có trong nhà.
• Yêu cầu người nhà và bạn bè giúp đỡ.
• Lập chương trình trong ngày và làm việc thật bận rộn. Dành thời gian ở những nơi không được hút thuốc như ở thư viện hay rạp hát. Thay đổi thói quen hàng ngày.
• Uống nước, nhưng đừng uống hơn 2 lít. Điều này giúp lọc rửa hóa chất trong cơ thể của bạn.
• Mang theo cần tây, kẹo cao su không đường, kẹo cứng, ống hút hay tăm xỉa răng để khi cần có gì ngậm trong miệng.
• Tập hít thở sâu và nghe nhạc thư giãn.
• Tập thể dục khoảng 30 phút.
• Ăn uống đều đặn.
• Bỏ số tiền để dành được do không mua thuốc lá vào ống heo.
• Tự thưởng cho mình vào cuối ngày nếu không hút thuốc.

Từ vài ngày đến vài tuần lễ kế tiếp, bạn sẽ bị hội chứng cai thuốc lá và lên cơn thèm thuốc. Tập thể dục và thư giản sẽ giúp bạn vượt qua triệu chứng bỏ thuốc lá như là bị bức rức, bực bội, hay tức giận. Sẽ có những lúc bạn thực sự muốn hút trở lại. Hãy chờ đợi. Cơn thèm sẽ qua đi trong vòng vài phút. Hãy hít thở sâu, chậm rãi cho đến khi bạn thấy nhẹ nhàng hơn và kiềm chế được cơn thèm thuốc lá.

Loại bỏ ám ảnh về thuốc lá trong đầu mình và nghĩ đến những vấn đề khác hay tập trung vào công việc mình đang làm. Ghi lại thành công mỗi ngày của bạn lên lịch. Tự thưởng cho mình sau mỗi ngày và mỗi tuần không hút thuốc.

Rất khó bỏ thuốc lá. Đa số bạn phải cố gắng nhiều lần trước khi bỏ thuốc thực sự. Nếu bạn lỡ hút lại, đừng buông xuôi cố gắng của mình.

Tự nhắc nhở mình rằng bạn đã kiêng được hết bao nhiêu giờ, bao nhiêu ngày, bao nhiêu tuần để đạt tới lúc này. Xem lại điều gì đã khiến bạn muốn hút thuốc. Nhắc nhở mình lý do bạn muốn bỏ thuốc lá.

Bài viết tham khảo nguồn: cancer.org, medicalnewstoday.com