Tại sao khi căng thẳng lại gây đau bụng, đau dạ dày?

Ngoài đau bụng do căng thẳng, bạn có thể bị buồn nôn và cồn cào khi thực sự stress. Điều này là tự nhiên, vì sự tập trung vào phản ứng chiến-hay-chạy (fight-or-flight response), còn gọi là phản ứng chống stress của cơ thể sẽ làm chậm hoặc ngừng hoạt động của hệ tiêu hóa.

Đã bao giờ bạn tự hỏi tại sao mình lại thấy cồn cào trong bụng mỗi khi hồi hộp? Hay tại sao bạn cảm thấy bụng mình như bị “thắt lại” sau một cuộc tranh cãi? Bạn đã bao giờ bị táo bón ​​mà nguyên nhân không phải do thức ăn chưa? Các vấn đề về dạ dày là một trong những triệu chứng phổ biến nhất của căng thẳng và lo lắng.

Các nhà nghiên cứu đã xác định được mối liên hệ mạnh mẽ giữa ruột và não. Giống như não, ruột chứa đầy các dây thần kinh. Vùng dây thần kinh lớn nhất bên ngoài não có nhiều kết nối thần kinh giống với đường tiêu hóa.

Hormone là những chất hóa học giúp một số bộ phận trong cơ thể hoạt động. Các tuyến thượng thận tạo ra những hormone giúp cơ thể phản ứng chiến-hay-chạy, bao gồm adrenaline, noradrenaline, cortisol. Khi ở mức cao trong một thời gian dài, những hormone này có thể làm suy yếu xương và hệ miễn dịch, gây rối loạn giấc ngủ và mất cơ, cũng như các vấn đề về dạ dày, đường ruột.

Dù là một sự kiện căng thẳng thần kinh tạm thời, hay lo lắng và stress kinh niên theo thời gian, đều có thể trực tiếp gây ra tổn hại về thể chất cho hệ tiêu hóa. Khi bạn lo lắng, một số hormone và hóa chất do cơ thể tiết ra sẽ đi vào đường tiêu hóa và cản trở quá trình hoạt động. Chúng có ảnh hưởng tiêu cực đến hệ vi sinh vật đường ruột hỗ trợ tiêu hóa và làm giảm sản xuất kháng thể. Kết quả của sự mất cân bằng hóa học có thể gây ra một số vấn về đường tiêu hóa.

Các triệu chứng và tình trạng đường ruột liên quan đến căng thẳng bao gồm:

• Khó tiêu
• Co thắt dạ dày
• Tiêu chảy
• Táo bón
• Ăn mất ngon
• Đói bất thường
• Buồn nôn
• Hội chứng ruột kích thích (IBS)
• Loét dạ dày tá tràng.

Mặt khác, việc mắc phải một trong những tình trạng trên cũng có thể trở thành nguồn gốc gây lo lắng và ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống của bạn. Ví dụ, nhiều bệnh nhân bị tiêu chảy phát sinh nỗi sợ hãi khi không thể kiểm soát việc đi đại tiện, khiến họ e ngại rời khỏi nhà hoặc đi một số nơi nhất định. Nếu bị đau bụng hoặc khó tiêu, bạn có thể trở nên lo sợ về việc ăn uống bên ngoài và dần ảnh hưởng đến các mối quan hệ xã hội.

Mặc dù căng thẳng là một phần bình thường của cuộc sống và không thể tránh khỏi, nhưng có một tin tốt là bạn có thể kiểm soát căng thẳng để giảm tác động lên dạ dày. Dưới đây là 7 mẹo có thể giúp bạn giảm stress và những rắc rối liên quan đến dạ dày cũng như tránh đau bụng do căng thẳng:

• Nghỉ giải lao và hít thở: Khi thực hiện hít thở đúng thì lời khuyên này thực sự hữu ích. Cứ sau vài giờ, hãy dừng việc bạn đang làm, hít thở sâu chậm và yên tĩnh một phút. Bạn sẽ ngạc nhiên về hiệu quả. Hơi thở của bạn phải rất chậm, tĩnh lặng và bằng mũi. Căng tròn bụng khi hít vào và hóp sát bụng khi bạn thở ra.
• Biết từ chối: Luôn cố gắng đảm đương hết mọi thứ và làm hài lòng mọi người là một thói quen khiến bạn cực kỳ căng thẳng. Biết lượng sức và khi gần đạt đến giới hạn của mình thì đừng nhận thêm trách nhiệm. Hãy học cách nói “Không” một cách khôn ngoan.
• Tập thể dục hoặc tập yoga: Hoạt động thể chất là một cách tuyệt vời để giảm căng thẳng, ngay cả khi chỉ diễn ra trong 15 phút mỗi ngày. Khi bạn tập thể dục, cơ thể sẽ giải phóng các chất hóa học endorphin để tương tác với các thụ thể trong não và kích hoạt cảm giác tích cực trong cơ thể.
• Suy nghĩ tích cực: Thay vì lo lắng về những thứ bạn không thể kiểm soát, hãy tập trung vào những thứ bạn có thể kiểm soát, chẳng hạn như cách bạn chọn phản ứng với vấn đề. Phản ứng của bạn là do bạn lựa chọn, bao gồm cả cách phản ứng với các vấn đề về dạ dày. Chấp nhận tình trạng đau bụng, đau dạ dày sẽ làm giảm lo lắng và hạn chế các triệu chứng. Lo lắng quá mức cho dạ dày của bạn chỉ làm cho các triệu chứng tồi tệ hơn.

• Nghe hướng dẫn các bài tập thư giãn hàng ngày: Bạn sẽ không chỉ cảm thấy thư giãn khi làm điều này, mà hầu hết mọi người còn có cảm giác bình tĩnh kéo dài hàng giờ sau đó.
• Tìm kiếm sự giúp đỡ của một nhà trị liệu chuyên về lo âu: Thường thì việc tự đối phó với nỗi lo lắng và stress kinh niên sẽ khá khó khăn và phức tạp. Những người có chuyên môn sẽ biết phải làm gì để giúp bạn.

Một gợi ý khác là hãy xem chế độ ăn uống của bạn. Một số loại thực phẩm được biết là gây kích thích dạ dày như các loại thịt nguội chế biến sẵn, những thức ăn cứng và dai (gân, sụn, rau xơ già,...), cafein, món chua cay và lên men.

Những gợi ý trên có thể phát huy hiệu quả nếu bạn áp dụng một cách chính xác và ưu tiên hàng ngày. Tuy nhiên, mong đợi kết quả ngay lập tức và 100% không còn triệu chứng sẽ chỉ làm tăng sự thất vọng và khiến tình hình thêm trầm trọng. Do đó, chấp nhận một số mức độ khó chịu của dạ dày cũng quan trọng như nỗ lực để giảm căng thẳng và tác động của stress đến dạ dày.

Xem thêm: Mối liên hệ giữa stress và bệnh dạ dày

Cuối cùng, người bệnh nên tham khảo ý kiến ​​bác sĩ và thử các phương pháp điều trị y tế được khuyến nghị. Nhiều loại rối loạn dạ dày và đau bụng bệnh lý không thể biến mất chỉ bằng cách giảm căng thẳng. Đôi khi bạn còn phải giải quyết các khía cạnh sinh học, tâm lý và xã hội nếu muốn điều trị dứt điểm các vấn đề liên quan đến đường ruột.

Nếu sự căng thẳng khiến bạn gặp nhiều vấn đề về đường tiêu hóa thì bạn có thể áp dụng những lời khuyên để giảm stress và lo lắng, tránh đau bụng do căng thẳng. Nếu tình trạng bệnh không cải thiện bạn có thể để thăm khám tại chuyên khoa Tiêu hóa thuốc Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.

Khoa Tiêu hóa của Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec luôn nhận được sự hài lòng và đánh giá cao của khách hàng bởi chất lượng điều trị, trang thiết bị y tế và dịch vụ chăm sóc bệnh nhân.

• Trang thiết bị hiện đại hàng đầu Việt Nam: Máy nội soi tiêu hóa ống mềm độ phân giải cao giúp phát hiện ung thư ở giai đoạn sớm và các bệnh lý tiêu hóa chính xác. Robot phẫu thuật của Mỹ có độ chính xác cao, ít xâm lấn, thời gian hồi phục của bệnh nhân nhanh.
• Đội ngũ bác sĩ có trình độ chuyên môn cao: Các bác sĩ được đào tạo bài bản tại các Trung tâm ngoại khoa hàng đầu của Việt Nam, Hàn Quốc, Singapore, Nhật Bản, có trình độ chuyên môn cao. Được tham gia các khóa đào tạo ngắn hạn tại nước ngoài, cập nhật các kỹ thuật, phác đồ điều trị mới nhất trên thế giới.
• Chẩn đoán và điều trị bệnh tiêu hóa với kỹ thuật mới nhất: Phẫu thuật nội soi bằng robot với tỉ lệ thành công lên đến 95%. Nội soi tiêu hóa gây mê không đau, không khó chịu.
• Chăm sóc người bệnh toàn diện: Là bệnh viện đầu tiên tại Việt Nam áp dụng chương trình phục hồi sớm sau phẫu thuật (ERAS), giúp rút ngắn thời gian nằm viện chỉ còn sau 3 - 5. Tỷ lệ biến chứng, chi phí của người bệnh giảm, đem lại nhiều lợi ích cho khách hàng.

Để khám và điều trị với các bác sĩ hàng đầu của khoa Tiêu hóa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, Quý Khách vui lòng nhấn vào nút “Liên hệ” trên website, hoặc đăng ký khám trực tuyến TẠI ĐÂY.

Nguồn tham khảo: adaa.org, webmd.com

Video đề xuất: