Vì sao Lipoprotein (a) cao tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch?

Vì sao chỉ số Lipoprotein (a) cao tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch? Lipoprotein (a) - Lp(a) được biết đến như một "kẻ thù thầm lặng", đóng vai trò quan trọng trong việc tăng nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch. Bài viết này sẽ cung cấp một cái nhìn sâu sắc về Lp(a), từ vai trò trong cơ thể đến ảnh hưởng tới sức khỏe tim mạch.

Lipoprotein bao gồm lipoprotein mật độ thấp (LDL-C), lipoprotein mật độ cao (HDL), Lp (a), và một số loại khác. Trong khi hầu hết mọi người đều biết rằng LDL-C, hay cholesterol “xấu”, có thể gây ra bệnh tim, thì lại có ít người biết về nguy cơ tim mạch tiềm ẩn do Lp(a) gây ra.

Lp(a) có thể tích tụ trong thành mạch máu, hình thành các mảng tương tự như cholesterol LDL. Những mảng bám này có thể chặn lưu lượng máu đến các cơ quan quan trọng như tim, não, thận, phổi và các bộ phận khác của cơ thể, dẫn đến các tình trạng như đau tim, đột quỵ, hình thành cục máu đông và các bệnh tim mạch khác.

Các nghiên cứu sơ bộ gần đây đã xác định mối liên hệ giữa chỉ số Lp(a) cao và nguy cơ mắc bệnh van động mạch chủ do canxi hóa (CAVD). Chỉ số Lp(a) cao làm tăng tình trạng viêm và vôi hóa trong tế bào tim, dẫn đến tích tụ canxi trong van động mạch chủ.

Chỉ số Lipoprotein (a) cao tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Những nghiên cứu đã chỉ ra rằng, mức độ Lp(a) cao trong máu có tính chất di truyền​​​​. Người có tiền sử gia đình mắc bệnh tim mạch, đặc biệt là những trường hợp xảy ra ở người trẻ tuổi, có thể mang gen di truyền tăng mức độ Lp(a). Điều này làm tăng nguy cơ phát triển bệnh tim mạch đối với họ. Điều này càng trở nên nghiêm trọng khi mức độ Lp(a) cao thường không được phát hiện thông qua các xét nghiệm cholesterol thông thường.

Một xét nghiệm máu đơn giản có thể xác định mức Lp(a), nhưng nó không nằm trong các xét nghiệm sàng lọc sức khỏe tim tiêu chuẩn. Cần có yêu cầu xét nghiệm bổ sung, riêng biệt cho xét nghiệm này và bệnh nhân có thể thực hiện bất kỳ lúc nào trong ngày. Bạn nên thực hiện xét nghiệm chỉ số lipoprotein (a) nếu có 1 hoặc nhiều điều sau:

• Thành viên trong gia đình có tiền sử đau tim, bệnh tim hoặc đột quỵ trước 55 tuổi đối với nam hoặc 65 tuổi đối với nữ.
• Từng được chẩn đoán bị đau tim hoặc đột quỵ, bệnh van tim hoặc các vấn đề về lưu lượng máu ở chân trước 55 tuổi nếu là nam và trước 65 tuổi nếu là nữ.
• Có tiền sử cá nhân bị đau tim và/hoặc đột quỵ nhiều lần.
• Thành viên trong gia đình có Lp(a) cao.
• Từng bị đau tim hoặc đột quỵ mà không từ nguyên nhân phổ biến như hút thuốc, cholesterol LDL cao, huyết áp cao, tiểu đường hoặc nặng hơn 14kg so với cân nặng lý tưởng.
• Có mức LDL cao ngay cả sau khi dùng statin và các loại thuốc giảm LDL khác.
• Mắc chứng tăng cholesterol máu có tính gia đình (FH), một tình trạng di truyền có cholesterol LDL rất cao. Khoảng 30% số người mắc FH cũng có Lp(a) cao.

Mặc dù thay đổi lối sống không ảnh hưởng đến số Lp(a), nhưng các bác sĩ khuyên những người có Lp(a) cao nên vận động nhẹ nhàng, ăn uống lành mạnh, ngủ đủ giấc, tránh hút thuốc và duy trì chỉ số cân nặng khỏe mạnh.