Nấm: Có thể ăn được, làm thuốc và gây ảo giác

Ăn nấm rất tốt cho sức khỏe vì nấm là thực phẩm giàu chất dinh dưỡng. Ngoài ra, các nhà nghiên cứu dùng nấm làm thuốc vì nấm có nhiều đặc tính kháng khuẩn và chống viêm. Tuy nhiên, không phải loại nấm nào cũng ăn được, có một số loại nấm gây ngộ độc, thậm chí có thể dẫn đến tử vong.

Dưới đây là toàn bộ chia sẻ của Nhà sáng lập, Giám đốc Trung tâm Y học tích hợp, thuộc Trung tâm Khoa học Y tế, thuộc Đại học Bang Arizona Andrew Weil về lợi ích sức khỏe của nấm, bao gồm ăn nấm và sản xuất dược liệu từ nấm cũng như một số lưu ý khi sử dụng nấm.

Nấm là nguồn dược liệu quý giá nhờ có các đặc tính chống viêm, kháng khuẩn, kháng virus và tăng cường miễn dịch cho cơ thể. Dưới đây là một số loại nấm làm thuốc đã được nghiên cứu và sử dụng rộng rãi:

• Shiitake (tiếng Việt gọi là nấm hương hoặc nấm đông cô): Nấm hương có sẵn các đặc tính chống ung thư, kháng virus và giúp làm giảm cholesterol. Các chuyên gia về nấm cho biết nên dùng nấm hương tươi hoặc khô là tốt nhất.
• Enoki (tiếng Việt gọi là nấm kim châm): Nấm kim châm có thân mảnh, hương vị nhẹ và có tác dụng chống ung thư và tăng cường miễn dịch.
• Maitake (tiếng Việt gọi là nấm khiêu vũ): Nấm khiêu vũ có đặc tính giống như nấm hương, đó là kháng virus, chống ung thư và tăng cường miễn dịch. Ngoài ra, chúng còn giúp làm giảm huyết áp và lượng đường trong máu.
• Oyster (tiếng Việt gọi là nấm sò): Nấm sò cũng là một loại nấm làm thuốc phổ biến bới hương vị nhẹ hơn và giá thành rẻ hơn so với nấm đông cô. Nấm sò cũng có một số đặc tính giúp chống lại ung thư.

Các loại nấm trắng phổ biến thường dùng để ăn như nấm mỡ có thể mang lại một số lợi ích về sức khỏe, nhưng cần lưu ý là loại nấm này thường chứa các chất tự nhiên có tên là agaritine, được phát hiện là có thể làm tăng nguy cơ mắc khối u trên động vật.

Bạn không cần quá lo lắng về việc ăn nấm mỡ khi đọc được thông tin này vì nấm không phải là thực phẩm duy nhất có chứa chất gây ung thư tiềm ẩn với một lượng nhỏ. Nhiều loại thực phẩm khác khi được nấu ở nhiệt độ cao đã sản sinh ra chất acrylamide, được nghiên cứu là làm tăng nguy cơ mắc khối u ở chuột. Trong các thức ăn nhanh phổ biến, khoai tây chiên là món được phát hiện có chứa acrylamide.

Các chuyên gia cho biết, mặc dù chưa có bằng chứng thuyết phục chất agaritine có trong nấm là có hại đối với sức khỏe con người, nhưng để đảm bảo an toàn nên tránh ăn nhiều nấm mỡ, chỉ nên ăn một lượng vừa phải và phải nấu chín trước khi ăn nấm. Khi nấm được nấu chín có thể phá vỡ một số độc tố tự nhiên có trong nấm. Trên thực tế, chúng ta cần biết là không nên ăn bất kỳ loại nấm dại nào.

Nấm được biết đến là một loại thực phẩm cung cấp nhiều giá trị dinh dưỡng, bao gồm:

• Lượng protein dồi dào, ít chất béo và không có cholesterol.
• Selen: có khả năng chống oxy hóa giúp ngăn ngừa tế bào bị tổn thương tế bào.
• Đồng: Cơ thể cần đồng để tham gia vào quá trình sản xuất hồng cầu.
• Kali: Nấm chứa nhiều kali hơn chuối. Nếu không thích ăn chuối, bạn có thể nghĩ đến việc ăn nấm thay thế.
• Vitamin B và B12: rất tốt đối với những người ăn chay.
• Vitamin D: nấm trắng cũng là một nguồn cung cấp vitamin D đáng kể.

Để hấp thụ tất cả những dưỡng chất của nấm, chúng ta phải nấu chín nấm trước khi ăn vì thành tế bào của nấm rất cứng, có thể ngăn cản hệ tiêu hóa hấp thụ. Ngoài ra, các hợp chất hóa học có trong nấm làm cản trở quá trình tiêu hóa và hấp thụ chất dinh dưỡng.

Vì vậy, nấu chín nấm ở mức vừa đủ sẽ khiến các thành tế bào bị phá vỡ thành và bất hoạt được các yếu tố cản trở tiêu hóa, đồng thời tiêu diệt nhiều độc tố có hại cho cơ thể. Nấu nấm cũng làm cho nấm có hương vị ngon hơn. Tuy nhiên, tùy vào nơi trồng, sản xuất, hàm lượng dinh dưỡng của nấm có thể thay đổi.

Các siêu thị, cửa hàng thực phẩm thường bán các loại nấm được thu mua từ nhiều nguồn khác nhau. Nếu có thể, bạn nên mua nấm ở những chợ nông sản và nên mua cùng một người bán để đảm bảo rằng nấm được trồng từ một loại đất.

Để tránh ăn phải loại nấm gây ngộ độc và có thể dẫn đến tử vong nếu không may ăn phải nấm có chứa độc chất amatoxin, cần tránh hái nấm mọc dại. Nhiều người cho rằng đối với nấm độc, việc chạm vào cũng có thể gặp nguy hiểm. Tuy nhiên, các chuyên gia cho biết, chạm vào nấm độc không nguy hiểm.

Để đảm bảo an toàn, tốt nhất là chỉ nên ăn những loại nấm đã được xác định là nấm có thể ăn được và không nên ăn sống.

Các chuyên gia về nấm cho biết, nhiều loại nấm được tiêu thụ không vì mục đích dinh dưỡng mà vì chúng có thể gây ra ảo giác, đó là chất psilocybin. Chỉ một liều psilocybin đưa vào cơ thể, có thể gây gia tăng ảo giác về cảm xúc, tính sáng tạo, trí tưởng tượng và ý tưởng về sự trừu tượng.

Các nhà nghiên cứu cho rằng sử dụng nấm làm thuốc chứa psilocybin có thể được dùng để điều trị các bệnh về thần kinh như trầm cảm, rối loạn thần kinh có kèm theo biểu hiện lo lắng. Tuy nhiên, cần nhiều nghiên cứu hơn nữa để xác định cơ chế hoạt động của psilocybin.

Vì gây ra hiện tượng ảo giác nên sử dụng psilocybin là bất hợp pháp, nó được phân loại là chất không được chấp nhận sử dụng trong y tế tại Hoa Kỳ. Vì vậy, tốt nhất là nên chọn những loại nấm có thể ăn được để tận hưởng hương vị của nấm và nhận được lợi ích đối với sức khỏe.

Có nhiều cách để ăn nấm ngon, đơn giản nhất là xào nấm với dầu oliu. Cách chế biến này cho phép chúng ta tận hưởng trọn vẹn mùi vị và kết cấu thịt nấm. Đối với những loại nấm có phần thịt dày, nướng than với một ít sốt béo cũng là một gợi ý khác. Nếu không muốn nướng, bạn có thể xào với rau là đã có một món ăn ngon với nấm.

Con người thu hoạch nấm không chỉ để ăn mà còn sử dụng nấm làm thuốc, dược liệu. Tuy nhiên, cần thận trọng với một số loại nấm gây ra ảo giác, các loại nấm độc gây nguy hiểm đến sức khỏe và tính mạng.

Nguồn tham khảo: webmd.com