Nhận biết và phòng ngừa hen suyễn ở trẻ sơ sinh

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Hoàng Thế Nhân - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.

Hen suyễn ở trẻ sơ sinh (còn gọi là hen phế quản ở trẻ sơ sinh) là bệnh viêm mạn tính đường thở xảy ra ở trẻ sơ sinh. Đây là một bệnh hô hấp thường gặp, khi xuất hiện cơn hen suyễn, lớp niêm mạc phế quản sẽ bị dày lên, viêm và bị kích ứng. Sự co thắt, phù nề, viêm nhiễm tăng tiết đàm dãi sẽ làm đường dẫn khí thu hẹp lại, lưu lượng không khí ra vào phổi bị giảm, tắc đàm.

• Thay đổi thời tiết.
• Lông của động vật nuôi trong nhà, khói, bụi bẩn, khói thuốc lá, nhang khói, phấn hoa, nấm mốc, các chất nặng mùi như nước hoa, nước xịt phòng, thuốc xịt muỗi, côn trùng
• Các trẻ bị mắc bệnh viêm dị ứng thì nguy cơ trẻ mắc hen suyễn sẽ tăng cao.
• Yếu tố di truyền trong gia đình, nếu cha hoặc mẹ bị bệnh hen suyễn thì con họ sinh ra sẽ có nguy cơ mắc bệnh là từ 30-50%, nếu cả cha và mẹ cùng bị bệnh hen thì tỉ lệ mắc bệnh của con là 50-70%

Trẻ sơ sinh bị hen suyễn thường có các dấu hiệu sau đây:

• Trẻ ho liên tục và kéo dài, đặc biệt là hay ho về đêm: Ho là triệu chứng phổ biến của nhiều bệnh đường hô hấp khác nhau. Ho của hen suyễn có đặc điểm khác với các cơn ho khác là ho ngắn, rít, ho như đang thiếu oxy, ho không kèm đờm, đặc biệt là các cơn ho xuất hiện chủ yếu vào ban đêm do đường thở của trẻ bị thu hẹp.
• Trẻ thở khò khè: Cảm giác thở khò khè, đôi khi có thể nghe thấy cơn co rít nơi cổ họng khi trẻ thở. Do khi trẻ bị hen, đường thở của trẻ bị phù nề, thu hẹp nên khi không khí qua sẽ tạo âm thanh rít, khò khè. Đôi khi trẻ hắng giọng cũng là dấu hiệu của bệnh hen suyễn vì hắng giọng là trẻ đang cố đẩy các dịch nhầy trong cổ họng ra ngoài.
• Trẻ thở rất nhanh và gấp, mặt nhợt nhạt: Do đường dẫn khí bị thu hẹp, trẻ bị thiếu cung cấp oxy nên hơi thở trẻ rất nhanh, gấp, nặng nề.
• Trẻ kém thích nghi với thời tiết lạnh: Trẻ sơ sinh bị hen suyễn rất kém thích nghi với thời tiết lạnh, khi trời lạnh trẻ thường bị nghẹt mũi, hắt hơi, sổ mũi, khó thở. Nếu cứ trở trời thay đổi thời tiết là trẻ bị các vấn đề hô hấp thì rất có thể trẻ đã mắc hen suyễn.
• Trẻ bị dị ứng hoặc chàm: Các nghiên cứu đã chỉ ra các trẻ có tiền sử bị dị ứng, viêm da, chàm sẽ có nguy cơ cao mắc bệnh hen suyễn hơn những trẻ khác.

Tuy hen suyễn rất khó để điều trị khỏi hoàn toàn nhưng nhưng nếu tuân thủ đúng chỉ dẫn của bác sĩ và thực hiện các biện pháp phòng ngừa hiệu quả thì bệnh hoàn toàn có thể kiểm soát được.

Một số biện pháp phòng ngừa sau đây cha mẹ có thể thực hiện để phòng ngừa hen phế quản ở trẻ sơ sinh:

• Tuyệt đối không hút thuốc lá trong nhà và những nơi gần trẻ
• Không để vật nuôi như chó, mèo,... trong nhà
• Tránh sử dụng nước xịt phòng, thuốc xịt côn trùng, nhang khói
• Tạo môi trường sống thoáng mát, trong lành cho trẻ, thường xuyên vệ sinh để loại bỏ nấm mốc trong nhà, không cho trẻ chơi các đồ chơi từ bông, lông, sợi. Hạn chế sử dụng thảm trong nhà, vệ sinh chăn gối của trẻ thường xuyên
• Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, nếu trong thời kỳ mang thai, mẹ hút thuốc lá, sử dụng thuốc kháng sinh, sử dụng thuốc giảm đau, con của họ sau này sẽ có nguy cơ bị hen suyễn cao hơn những trẻ khác. Ngoài ra, những trẻ bị căng thẳng tâm lý những năm đầu đời sẽ có nguy cơ bị hen suyễn cao sau này
• Cha mẹ cần giữ ấm cho trẻ khi thay đổi thời tiết, hạn chế cho trẻ tiếp xúc với các khu vực ô nhiễm khói, bụi, tăng cường chế độ dinh dưỡng để trẻ có sức đề kháng, chống lại các nguy cơ gây bệnh

Hen suyễn là một rất bệnh phổ biến ở trẻ em và trẻ sơ sinh. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời bệnh sẽ gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của trẻ. Hen suyễn có thể tái phát thường xuyên với các cơn ho dai dẳng, khò khè, khó thở làm trẻ mất ngủ, mệt mỏi. Nếu không được kiểm soát tốt có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như xẹp phổi, suy hô hấp, viêm phế quản, tâm phế mạn tính, khí phế thủng, tràn khí màng phổi, ngừng hô hấp kèm tổn thương não,...

Khi trẻ có các dấu hiệu của bệnh hen suyễn, các bậc cha mẹ nên nhanh chóng đưa trẻ đến các cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.Tùy theo tình trạng của trẻ, bác sĩ sẽ có phương pháp điều trị phù hợp. Việc cha mẹ tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ và sử dụng đúng các loại thuốc được kê đơn để cắt cơn hoặc dự phòng bệnh hen có ý nghĩa rất lớn đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của trẻ.

Hiện tại, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec đã có gói tầm soát hen cho những bệnh nhân mắc bệnh hen phế quản. Gói tầm soát bệnh hen phế quản của Vinmec giúp:

• Tầm soát phát hiện bệnh sớm để kịp thời kiểm soát và điều trị bệnh
• Thực hiện khám lâm sàng, hỏi tiền sử bệnh, đo chức năng hô hấp, khám tai mũi họng và sàng lọc hen phế quản.

Khi đăng ký Gói tầm soát hen phế quản, khách hàng sẽ được:

• 01 lần khám có đặt hẹn trước với bác sĩ chuyên khoa Dị ứng - Miễn dịch lâm sàng
• 01 lần thực hiện các xét nghiệm tầm soát:
• Đo chức năng hô hấp
• Đo FeNo
• Nội soi tai mũi họng
• Xét nghiệm dị nguyên