Phân biệt tay chân miệng và lở mồm long móng

Bệnh tay chân miệng - một bệnh nhiễm siêu vi nhẹ, dễ lây lan ở trẻ nhỏ - được biểu hiện bởi các vết loét ở miệng và phát ban ở tay và chân. Đôi khi các triệu chứng tay chân miệng dễ bị nhầm lẫn với bệnh lở mồm long móng. Bài viết dưới đây sẽ giúp chúng ta hiểu thêm về 2 bệnh này.

Tay chân miệng là bệnh truyền nhiễm virus cấp tính, bệnh có khả năng lây truyền qua đường tiêu hóa, thường gặp ở trẻ nhỏ và có khả năng gây thành dịch lớn.

Bệnh tay chân miệng thường xảy ra phổ biến tại các nước châu Á và đang trở thành mối lo ngại cho sức khỏe cộng đồng tại Việt Nam.

Dấu hiệu đặc trưng của bệnh tay chân miệng chính là sốt cao, loét trong miệng, ở bàn tay, chân và cả mông có nổi ban có bọng nước.

Sau đây là một số triệu chứng của bệnh tay chân miệng thường gặp, bao gồm:

• Sốt cao.
• Đau họng.
• Người bệnh cảm thấy khó chịu, mệt mỏi.
• Trong lưỡi, nướu và bên trong má bị đau, đỏ và có các nốt phồng rộp lên.
• Trẻ em thấy khó chịu, hay cáu gắt
• Ăn không ngon miệng.
• Xuất hiện phát ban đỏ, không ngứa nhưng đôi khi có nốt phồng rộp ở lòng bàn tay lòng bàn chân và mông.

Thông thường, thời gian từ khi bạn nhiễm bệnh cho đến khi bắt đầu có dấu hiệu và triệu chứng của bệnh là từ 3 -6 ngày. Sốt thường là dấu hiệu đầu tiên của bệnh tay chân miệng, sau đó là đau họng và kèm theo đó là chán ăn và cảm giác khó chịu.

Một hoặc hai ngày sau khi triệu chứng sốt xuất hiện, vết loét đau có thể xuất hiện ở phía trước miệng hoặc cổ họng. Phát ban có thể xảy ra ở tay, chân và có thể ở mông, xảy ra trong một hoặc hai ngày.

Các vết loét phát triển ở phía sau miệng và cổ họng có thể gợi ý rằng con bạn bị nhiễm một loại bệnh liên quan đến virus gọi là herpangina. Các đặc điểm khác biệt của herpangina bao gồm sốt cao đột ngột và trong một số trường hợp có thể xảy ra co giật. Các vết loét xuất hiện trên tay, chân hoặc các bộ phận khác của cơ thể là rất hiếm.

Bệnh tay chân miệng thường là một bệnh nhẹ chỉ gây ra vài ngày sốt với các dấu hiệu và triệu chứng tương đối nhẹ. Liên lạc với bác sĩ nếu vết loét miệng hoặc đau họng khiến con bạn không thể uống nước. Bạn nên đến cơ sở y tế nếu sau một vài ngày, các dấu hiệu và triệu chứng của con bạn trở nên tồi tệ hơn.

Nguyên nhân phổ biến nhất của bệnh tay chân miệng là nhiễm trùng coxsackievirus A16. Coxsackievirus thuộc về một nhóm vi-rút gọi là nonovio enterovirus. Các loại enterovirus khác đôi khi gây ra bệnh tay chân miệng.

Bệnh tay chân miệng lây lan qua tiếp xúc giữa người với người bị nhiễm bệnh:

• Dịch tiết mũi hoặc dịch tiết họng
• Nước bọt
• Dịch từ mụn nước
• Tiếp xúc khi người bệnh hắt hơi hoặc ho

Bệnh tay chân miệng phổ biến nhất ở trẻ em đặc biệt là trong môi trường chăm sóc trẻ em vì thường xuyên thay tã và tập bô, thêm vào đó trẻ nhỏ thường đưa tay vào miệng.

Mặc dù con bạn dễ lây bệnh tay chân nhất trong tuần đầu tiên của bệnh, vi-rút có thể tồn tại trong cơ thể trong nhiều tuần sau khi các dấu hiệu và triệu chứng không còn nữa. Điều đó có nghĩa là con bạn vẫn có thể lây nhiễm cho người khác.

Một số người, đặc biệt là người trưởng thành, có thể truyền virus mà không có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nào của bệnh.

Bệnh tay chân miệng và bệnh lở mồm long móng không liên quan gì đến nhau. Bệnh lở mồm long móng là bệnh do virus truyền nhiễm được tìm thấy ở động vật.

Bệnh tay chân miệng do enterovirus gây ra còn bệnh lở mồm long móng do Foot and Mouth Disease Virus gây ra.

Đặc điểm dịch tễ học của hai bệnh này cũng khác nhau. Bệnh tay chân miệng là bệnh xảy ra trên người, còn bệnh lở mồm long móng chỉ xảy ra trên các loài động vật guốc chẵn như trâu, bò, lợn, dê, cừu, hươu , nai...Chưa có thông tin cho thấy bệnh lở mồm long móng xảy ra ở người.

Bệnh tay chân miệng chủ yếu ảnh hưởng đến trẻ dưới 10 tuổi, thường là những trẻ dưới 5 tuổi. Trẻ em tại các trung tâm chăm sóc trẻ em đặc biệt dễ bị bùng phát bệnh tay chân miệng vì nhiễm trùng lây lan qua tiếp xúc giữa người với người và trẻ nhỏ là đối tượng dễ mắc bệnh nhất.

Trẻ em thường phát triển khả năng miễn dịch đối với bệnh tay chân miệng khi chúng già đi bằng cách tạo kháng thể sau khi tiếp xúc với vi rút gây bệnh. Tuy nhiên, thanh thiếu niên và người lớn có thể mắc bệnh.

Biến chứng phổ biến nhất của bệnh tay chân miệng là mất nước. Bệnh có thể gây lở loét ở miệng và cổ họng, khiến việc nuốt trở nên đau đớn và khó khăn.

Theo dõi chặt chẽ để đảm bảo con bạn thường xuyên uống nước trong suốt quá trình mắc bệnh. Nếu mất nước nghiêm trọng, có thể cần truyền dịch tĩnh mạch (IV).

Bệnh tay chân miệng thường là một bệnh nhẹ chỉ gây ra vài ngày sốt và các dấu hiệu và triệu chứng tương đối nhẹ. Một dạng hiếm gặp và đôi khi nghiêm trọng của coxsackievirus có thể liên quan đến não và gây ra các biến chứng khác:

• Viêm màng não: Đây là một bệnh nhiễm trùng hiếm gặp và viêm màng (màng não) và dịch não tủy bao quanh não và tủy sống.
• Viêm não: Bệnh nghiêm trọng và có khả năng đe dọa tính mạng này liên quan đến viêm não do virus gây ra. Viêm não rất hiếm.

Rửa tay đúng cách bằng xà phòng diệt khuẩn, giữ gìn vệ sinh môi trường chung, hạn chế tiếp xúc với người truyền nhiễm....là một số biện pháp phòng ngừa có thể giúp giảm nguy cơ nhiễm trùng bệnh tay chân miệng.

Nguồn tham khảo: Mayoclinic.org