Nguyên nhân suy giảm trí nhớ mất tập trung ở trẻ người trẻ

Trí nhớ của chúng ta được hình thành thông qua quá trình ghi nhớ của não bộ. Khi khả năng ghi nhớ của bộ não bị giảm sút theo thời gian được gọi là suy giảm trí nhớ. Lúc này bộ não bị suy giảm chức năng hoặc quá trình vận chuyển thông tin và ghi nhớ của vỏ não bị ngưng trệ. Ban đầu, khi tình trạng suy giảm trí nhớ xảy ra ở mức độ nhẹ, người bệnh có thể chỉ quên những việc vừa mới xảy ra, tuy nhiên khi bệnh nặng hơn có thể dẫn đến sa sút trí tuệ lâu dài.

Nhiều người cho rằng tình trạng suy giảm trí nhớ chỉ xảy ra ở người già, tuy nhiên trên thực tế cho thấy các tế bào thần kinh đã bắt đầu thoái hóa từ độ tuổi đôi mươi. Những biểu hiện suy giảm trí nhớ ở người trẻ có thể được kể đến như học đâu quên đó, ra ngoài nhưng quên khóa cửa, gửi email không đính kèm file... là những triệu chứng suy giảm trí nhớ thường gặp.

Theo báo cáo gần đây của Trường Đại học Y Dược TP.HCM, hiện nay Việt Nam có khoảng 20-30% người trẻ ở độ tuổi 16-35 tuổi đang đối mặt với vấn đề về trí nhớ. Tình trạng này hầu hết xảy ra ở đối tượng học sinh - sinh viên và nhân viên văn phòng với điểm đặc trưng chung: là thường xuyên gặp phải tình trạng căng thẳng, áp lực từ việc học hành, công việc, lối sống sinh hoạt không đáng khoa học, ít vận động, thức khuya, uống nhiều rượu bia, nước ngọt...

2.1. Nguyên nhân do gốc tự do

Các chuyên gia nghiên cứu thần kinh học đã giải thích rằng chính các yếu tố như căng thẳng, lối sống không khoa học, môi trường bị ô nhiễm... là một nguyên nhân có thể kể đến khiến cơ thể sản sinh ra nhiều gốc tự do. Gốc tự do là những nguyên tử hay phân tử kém ổn định vì bị mất đi một điện tử ở quỹ đạo ngoài cùng. Gốc tự do ảnh hưởng xấu lên các mô chứa nhiều lipid, đặc biệt là não – cơ quan chỉ chiếm 2% trọng lượng nhưng lại có chứa đến 60% lipid của cơ thể. Người càng bị gốc tự do tấn công nhiều càng dễ bị tổn thương tế bào thần kinh và suy giảm trí nhớ. Người bị suy giảm trí nhớ mất tập trung còn có nguy cơ cao mắc sa sút trí tuệ như Alzheimer, Parkinson khi về già. Do đó người trẻ cần phải có biện pháp chăm sóc não bộ từ sớm.

2.2. Nguyên nhân do tế bào thần kinh bị thoái hóa

Một số quan điểm cho rằng chứng suy giảm trí nhớ ở người trẻ có thể xuất hiện do các tế bào thần kinh trong não bị tổn thương và lão hóa, dẫn đến sự liên kết giữa các nơron thần kinh bị phá hủy. Với những người thường xuyên gặp áp lực và căng thẳng thì tình trạng tế bào não lão hóa sẽ diễn ra nhanh chóng hơn. Từ độ tuổi 25 tuổi trở đi, mỗi ngày cơ thể chúng ta mất khoảng 3.000 tế bào, điều này ảnh hưởng không nhỏ đến việc duy trì khả năng ghi nhớ và phản xạ.

2.3. Chế độ ăn uống và dinh dưỡng kém gây suy giảm trí nhớ ở người trẻ

Chất dinh dưỡng cung cấp cho não bộ nguồn năng lượng cần thiết để duy trì hoạt động mỗi ngày. Khi chúng ta ăn quá nhiều đồ ngọt, thực phẩm ô nhiễm, chiên xào, đồ hộp chứa hóa chất bảo quản và phụ gia, đường hóa học... sẽ tạo cơ hội cho các gốc tự do hoạt động gây suy giảm nhận thức. Ngoài ra, người uống quá nhiều rượu cũng dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe và tâm thần khác.

2.4. Suy giảm trí nhớ ở người trẻ do trầm cảm và stress

Một trong những nguyên gây suy giảm trí nhớ mất tập trung thường gặp liên quan đến vấn đề tâm lý căng thẳng. Hiện nay, người trẻ gặp phải rất nhiều khó khăn trong cuộc sống đến từ công việc, học hành, môi trường sống xung quanh. Những yếu tố tâm lý tiêu cực dễ dẫn đến stress khiến các cơ quan thần kinh luôn trong trạng thái căng thẳng, lúc đó chúng ta sẽ khó có thể tập trung, dễ phân tán tư tưởng và giải quyết vấn đề chậm chạp. Tình trạng này kéo dài lâu ngày khiến cho não bộ suy giảm chức năng và trí nhớ sa sút dần,.

2.5. Suy giảm trí nhớ ở người trẻ do mất ngủ kinh niên

Tình trạng suy giảm trí nhớ mất tập trung có thể xuất hiện do thói quen sinh hoạt không điều độ, cụ thể việc thường xuyên bị mất ngủ, thức khuya sẽ dẫn đến các tế bào thần kinh không được nghỉ ngơi đúng mức và nhanh chóng lão hóa. Giấc ngủ sẽ giúp cho cơ thể và tâm trí được thư giãn và phục hồi, nếu chúng ta không ngủ đủ 8-9 tiếng mỗi ngày cơ thể sẽ luôn cảm thấy mệt mỏi, uể oải, không tập trung và tỉnh táo làm việc, điều này sẽ ảnh hưởng lớn đến trí nhớ.

Nhiều nghiên cứu về thần kinh cho biết khi chúng ta bước vào độ tuổi từ 20 - 25, tế bào thần kinh sẽ bắt đầu thoái hóa, cụ thể có đến 3000 tế bào não chết đi mỗi ngày. Tế bào não là tế bào không sản sinh thêm. Thêm vào đó các gốc tự do bên trong cùng với các yếu tố ngoại cảnh khác sẽ khiến sự thoái hóa diễn ra nghiêm trọng, ảnh hưởng rất lớn đến các hoạt động thường ngày.

3.1. Suy giảm trí nhớ ở người trẻ ảnh hưởng đến công việc

Người bị suy giảm trí nhớ ở người trẻ thường sẽ luôn trong trạng thái thiếu tập trung, lơ đãng khi học tập hoặc khi làm việc. Khi trí nhớ bị suy giảm kéo theo nhận thức và tư duy giải quyết vấn đề bị sa sút theo, bệnh nhân phản ứng với mọi thứ xung quanh một cách chậm chạp, khả năng đáp ứng công việc hay bài học không được như trước.

3.2. Suy giảm trí nhớ ở người trẻ ảnh hưởng đến cuộc sống

Suy giảm trí nhớ ở người trẻ gây nhiều bất tiện trong sinh hoạt hằng ngày của người bệnh. Ví dụ như: bệnh nhân thường xuyên quên khóa cửa khi ra ngoài, đi chợ quên mang ví... Suy giảm trí nhớ ở người trẻ dẫn đến tâm trạng và hành vi của bệnh nhân thay đổi thất thường, dễ cáu gắt hơn và còn ảnh hưởng đến các mối quan hệ xung quanh.

3.3. Suy giảm trí nhớ ở người trẻ ảnh hưởng đến sức khỏe

Nếu bệnh nhân không khắc phục chứng suy giảm trí nhớ ở người trẻ kịp thời thì bệnh tình sẽ dễ chuyển sang giai đoạn sa sút trí tuệ trong 3 năm sau đó. Lúc này não bộ sẽ dần mất đi quyền điều khiển cơ quan, khiến sức khỏe của bệnh nhân bị ảnh hưởng nghiêm trọng, thường không phục hồi được. Cụ thể, bệnh nhân suy giảm trí nhớ ở người trẻ có thể sẽ phải gặp một trong các trường hợp sau: teo não, chết tế bào não, tổn thương chất trắng, tổn thương mạch máu não...

Bệnh nhân nên có biện pháp điều trị suy giảm trí nhớ càng sớm càng tốt để khắc phục chứng suy giảm trí nhớ ở người trẻ, ngăn ngừa tình trạng bệnh diễn biến nặng hơn. Hơn hết, bệnh nhân nên xây dựng cho mình một chế độ sinh hoạt lành mạnh sau đây:

• Thường xuyên luyện tập thể dục thể thao giúp tăng cường dinh dưỡng và oxy cho não bộ, giúp thúc đẩy hệ hô hấp và hệ tuần hoàn;
• Bệnh nhân suy giảm trí nhớ ở người trẻ cần hạn chế tình trạng căng thẳng, stress;
• Ngồi thiền hoặc tập yoga giúp cải thiện tâm trạng và tăng lượng máu lưu thông lên nuôi não bộ;
• Xây dựng chế độ ăn hợp lý: bệnh nhân suy giảm trí nhớ ở người trẻ nên sử dụng các thực phẩm giàu dinh dưỡng cho não bộ như nấm, ngũ cốc, sữa, cá biển chứa nhiều omega-3, trứng gia cầm (chứa nhiều choline)...;
• Tránh tiêu thụ những loại thực phẩm chứa nhiều đường hay carbohydrate và các chất kích thích;
• Nếu được bệnh nhân suy giảm trí nhớ ở người trẻ nên dành ra 15 - 30 phút mỗi ngày để chơi các trò chơi rèn luyện trí nhớ;
• Thường xuyên ghi chú lại các công việc cần làm. Lưu lại toàn bộ thông tin mới vừa tiếp nhận bằng cách ghi chép vào sổ tay cá nhân, điện thoại hoặc thu âm.

Suy giảm trí nhớ kéo dài sẽ khiến cho bệnh nhân khó có thể tập trung để làm việc và học tập, dẫn đến kết quả thua kém, ảnh hưởng đến tâm lý và sinh hoạt hằng ngày. Vì vậy khi bắt đầu xuất hiện những dấu hiệu suy giảm trí nhớ ở người trẻ thì hãy cố gắng điều trị sớm, ngăn ngừa tình trạng này nặng hơn.